جام‌جهانی فوتبال ۲۰۲۲ قطر و اقتصاد ایران
آندره گالستیان *
رویدادهای بزرگ ورزشی، همواره تاثیر بسیاری بر اقتصاد کشورهای برگزار‌کننده، کشورهای پیرامونی و حتی مناطق جغرافیایی مربوطه در پنج قاره جهان داشته‌اند و در این زمینه، المپیک و جام‌جهانی فوتبال، از تاثیرگذاری بیشتری برخوردار بوده‌اند. قطر به عنوان برگزار‌کننده جام‌جهانی ۲۰۲۲، سرمایه‌گذاری سنگینی را انجام داده است و انتظار می‌رود بتواند با حضور میلیونی تماشاگران مسابقات، درآمد قابل توجهی نیز کسب کند. طبیعی است که درآمد حاصل از جام‌جهانی، صرفا مربوط به فروش بلیت‌های مسابقات نیست، بلکه درآمدهای مربوط به هتل‌ها، تغذیه، رفت و آمد‌های درون‌شهری و درون‌کشوری، حمل و نقل‌‌های بین‌المللی مانند بلیت‌های هواپیما، خریدهای گوناگون از جمله خریدهای شخصی و سوغاتی‌ها، بازدیدها از مراکز گردشگری، حق پخش‌های تلویزیونی مسابقات و موارد متعدد دیگر را نیز شامل می‌شود.
رشد چشمگیر صنعت گردشگری در کشورهایی که میزبان جام‌جهانی بوده‌اند، همواره یکی از مزیت‌های میزبانی این مسابقات بوده است. علاوه بر موارد فوق، امکان شناساندن هر چه بیشتر ظرفیت‌های ورزشی، فرهنگی، هنری، خدماتی، صنعتی، تجاری، علمی و اقتصادی به شهروندان کشورهای گوناگون جهان، فرصت‌های کم‌نظیری را برای کشورهای میزبان به ارمغان می‌آورد.
پیش‌بینی‌های موثق و معتبر حاکی از آن است که تعداد تماشاگرانی که برای جام‌جهانی، به قطر مسافرت خواهند کرد تا از نزدیک، مسابقات را ببینند، یک تا دو میلیون نفر خواهد بود. قابل توجه است که در جام‌جهانی سال ۲۰۱۸ روسیه، بیش از سه و نیم میلیارد نفر، مسابقات یا بخش‌هایی از آن را از طریق رسانه‌های گوناگون، مشاهده کردند و پیش‌بینی جانی اینفانتینو، رییس فیفا برای جام‌جهانی ۲۰۲۲ قطر، حدود ۵ میلیارد نفر یعنی بیش از نیمی از کل جمعیت کره زمین است.
این رویداد بزرگ ورزشی برای ایران نیز می‌تواند هم به لحاظ اقتصادی و هم به لحاظ فرهنگی، بسیار مهم و تاثیرگذار باشد.
در زمینه اقتصادی با توجه به شباهت‌های آب و هوایی جزیره کیش با کشور قطر و وجود زیرساخت‌های مناسب در آن، از جمله وجود هتل‌های متعدد، می‌توان قبل از برگزاری جام‌جهانی، تیم‌های حاضر در مسابقات را برای برگزاری اردوهای تمرینی و بازی‌های تدارکاتی، به جزیره کیش دعوت کرد. طبیعی است که با انجام بهینه این کار، علاوه بر درآمدزایی مناسب و ارزآوری قابل توجه برای کشور، زمینه شناساندن هر چه بیشتر ایران به ورزشکاران و تیم‌های همراه آنان که از کشورهای گوناگون هستند، فراهم شده و فرصت مناسبی برای ایجاد روابط و همکاری‌های ورزشی بین ایران و کشورهای مختلف جهان، فراهم خواهد شد.
با توجه به مدت زمانی که جام‌جهانی در حال برگزاری خواهد بود و با در نظر گرفتن ۶۴ مسابقه که طی ۲۸ روز به انجام خواهد شد، احتمال اینکه عده‌ای از مسافران جام‌جهانی بخواهند مدتی از زمان اقامت خود را در ایران سپری کنند، وجود خواهد داشت. اقامت این مسافران در ایران، علاوه بر ایجاد فرصت‌های اقتصادی برای کشور، می‌تواند فرصت مغتنمی برای شناساندن بیشتر تاریخ، جغرافیا، فرهنگ، جاذبه‌های گردشگری و همچنین ظرفیت‌های ورزشی، علمی، صنعتی، بازرگانی، فرهنگی و هنری ایران به شهروندان کشورهای گوناگون جهان باشد که علاوه بر ایجاد روابط گسترده‌تر ایران با جهان، باعث درآمدزایی و ارزآوری در میان‌مدت و طولانی‌مدت نیز خواهد شد. در این زمینه، توجه به این نکته نیز حائز اهمیت است که تماشاگران و مشتاقان فوتبال، طیف وسیعی از جوامع بشری را شامل می‌شوند و تقریبا می‌توان گفت که مردم سراسر جهان از هر قشر، جنس، صنف، شغل، طبقه اجتماعی، وضعیت مالی و در هر سنی با هر سطحی از سواد و معلومات، مشتاق و دوستدار فوتبال هستند و طبیعتا این جمعیت انبوه و مخاطبان فراوان، پتانسیل‌های خوب و قابل توجهی را در گستره وسیعی فراهم می‌کنند. به عبارت دیگر، با توجه به اینکه مشتاقان این ورزش محبوب، متعلق به فرهنگ‌ها، آداب، رسوم، سنن، سنین، تحصیلات و شیوه‌های زندگی متفاوت هستند، طبیعتا چنین سطح گسترده‌ای از مخاطبان، فرصت‌ها و ظرفیت‌های بسیاری را در زمینه‌های بسیار گوناگون، ایجاد می‌کنند. در زمان برگزاری مسابقات، به‌ویژه برای گسترش توریسم در کشور، می‌توان فعالیت‌های گسترده‌ای را در نظر گرفت، به گونه‌ای که بتوان پتانسیل‌های گردشگری ایران و ظرفیت‌های موجود را به نحو مقتضی و مطلوب، اطلاع‌رسانی کرد. علاوه بر جزیره کیش، جزیره قشم نیز می‌تواند در این زمینه بسیار موثر باشد و از ظرفیت‌ها و امکانات این جزیره نیز می‌توان به نحو مطلوبی استفاده کرد.
به صورت کلی می‌توان گفت که عمدتا استان‌های ساحلی خلیج فارس مانند هرمزگان، بوشهر و خوزستان و همچنین برخی استان‌های همجوار دیگر مانند استان فارس، ظرفیت‌های مناسبی برای موارد فوق‌الذکر دارند که با برنامه‌ریزی صحیح و موثر، می‌توان از این ظرفیت‌ها به نحو مطلوبی استفاده کرد. در ضمن، نکته‌ای که در زمینه اقامت شماری از مسافران جام‌جهانی در ایران در طول مدت زمان برگزاری مسابقات دارای اهمیت فراوان و شایسته توجه ویژه است، آن است که به صورت موثر و کارآمدی، در زمینه امکانات موجود برای اقامت و گردشگری در ایران و هزینه‌های مربوطه تا قبل از شروع مسابقات، اطلاع‌رسانی وسیع صورت گیرد تا مسافران جام‌جهانی قطر بدانند با هزینه‌های مقرون به صرفه می‌توانند اقامت مناسب، مطلوب، خاطره‌انگیز و جذاب در ایران داشته باشند.
جام‌جهانی فرصت مناسبی برای معرفی شرکت‌های ایرانی به جهانیان در قطر است. آگهی‌های بازرگانی متنوع و مناسب، واضح و گویا، تاثیرگذار و کارا که بتوانند ارتباط مناسبی را با مخاطبان برقرار کنند، می‌توانند در طول برگزاری مسابقات، باعث آشنایی هر چه بیشتر شهروندان کشورهای گوناگون جهان با شرکت‌های تولیدی، بازرگانی و خدماتی ایران شده و طبیعتا می‌توانند باعث افزایش درآمدزایی این شرکت‌ها شوند. برای آن دسته از مسافران جام‌جهانی که مدتی در ایران اقامت خواهند داشت نیز، آگهی‌های بازرگانی با مشخصات فوق می‌توانند نقش مفید و موثری داشته باشند.
بیش از دو ماه تا زمان افتتاحیه جام‌جهانی در قطر باقی است، تاکنون فعالیت‌های گوناگونی برای حسن استفاده از فرصت استثنایی برگزاری این مسابقات برای منافع کشور، انجام شده است که امید است با تمرکز بیشتر و فعالیت‌های مستمر، منافع متصور برای ایران در این برهه از زمان، هر چه بیشتر محقق شوند. تمرکز بیشتر و فعالیت‌های مستمر از آن جهت حائز اهمیت بسیار هستند که این فرصت، تنها در اختیار ایران نیست و کشورهای منطقه نیز امکان استفاده از آن را دارند.
ضمن آرزوی موفقیت برای تیم ملی فوتبال ایران، امیدوارم که برگزاری جام‌جهانی قطر، بتواند منافع اقتصادی مناسب و ملموسی برای کشور به ارمغان آورد. امید است که حسن استفاده از فرصت پیش‌‌آمده در جهت رشد و توسعه اقتصاد ایران، به صورت موثری بتواند باعث پویایی بهتر، توانمندی گسترده‌تر، ارزآوری افزون‌تر و درآمدزایی مطلوب‌تر برای شرکت‌های ایرانی شود که طبیعتا باعث اشتغالزایی بیشتر نیز شده و در نهایت باعث افزایش شتاب شکوفایی اقتصادی کشور خواهد شد.
مشاور و مدرس مدیریت و فناوری اطلاعات
اخبار برگزیدهیادداشتلینک کوتاه :