شبِ شریف

محمد تاج‌الدین *

هنوز به دنیا نیامده بودند. ۲۳ سال و دو ماه پیش؛ شبی که کوی دانشگاه تهران مورد هجوم نیروهای به اصطلاح خودسر قرار گرفت. درها و پنجره‌ها شکست، وسایل دانشجویان به یغما برده شد، بسیاری دستگیر و مجروح شدند و چند نام تا به امروز مفقودند.

هنوز به دنیا نیامده بودند زمانی که تمام خرابی‌ها و زخم‌ها و بگیر و ببندها با حکم دزدیدن یک ریش‌تراش مختومه شد. هنوز به دنیا نیامده بودند که دانشجویان دانشگاه تهران برای احقاق حق هم‌قطارهایشان اعتراض کردند و دوباره آش همان آش بود و کاسه همان کاسه.

دانشجویان محبوس در دانشگاه شریف که با گذشت ۲۳ سال و دو ماه از فاجعه کوی دانشگاه تهران، در شامگاه ۱۰ مهرماه ۱۴۰۱ مورد هجوم نیروهای خودسر و امنیتی قرار گرفتند، قربانی تکرار تاریخ‌ هستند.

اما در شبِ شریف چه گذشت و ماجرا از کجا آغاز شد؟

تحصن، اعتراض، شعار

اوضاع و احوال بسیاری از دانشگاه‌های کشور ملتهب است. در دو هفته گذشته و پس از مرگ غم‌انگیز مهسا امینی در بازداشتگاه وزرا، اعتراضات به نحوه برخورد با دختران ایرانی رنگ و بوی دیگری به خود گرفته است.

دانشجویان این بار نیز در راس حرکت معترضان قرار دارند و دانشگاه شریف که در نظر عوام و خواص نخبه‌پرورترین دانشگاه کشور است، صحنه اعتراض دانشجویان بوده است.

اما یکشنبه ۱۰ مهر، اعتراض‌ها و تظاهرات دانشجویان در داخل دانشگاه شریف سرنوشت دیگری پیدا کرد. به یک‌باره اخباری در شبکه‌های فیلترشده اجتماعی و دهان به دهان بین مردم پیچید؛ اخباری در رابطه با محبوس شدن دانشجویان نخبه شریف در دانشگاه و حرکت نیروهای امنیتی به سمت این مرکز آموزشی.

بر اساس گفته‌های شاهدان عینی، دانشجویان پس از حرکت اعتراضی در داخل دانشگاه، ساعت ۱۸:۱۵ تصمیم گرفتند از در انرژی منتهی به خیابان آزادی خارج شوند.

اما اوضاع بیرون دانشگاه شریف رو به راه نبود. خیل ‌عظیم لباس‌شخصی‌ها و نیروهای ضدشورش در انتظار دانشجویان بودند. براساس آنچه گفته شده؛ در این زمان برخی اساتید دانشگاه شریف با ساختن یک دیوار انسانی از برخورد نیروهای امنیتی و دانشجویان معترض جلوگیری کردند.

اما اوضاع به یک‌باره تغییر کرد. بر اساس قانون، ورود هرگونه نیروی نظامی با سلاح به داخل دانشگاه ممنوع است، اما این قانون صریح که به یادگار مانده از حادثه خونین ۱۶ آذر است، زیرپا گذاشته شد. نیروهای خودسر و امنیتی توانستند با تعقیب دانشجویانی که قصد خروج از شریف را داشتند وارد پارکینگ مجموعه شوند.

تیر پینت‌بال، ساچمه، گاز اشک‌آور

فضای مجازی پر است از ویدئوهای تعقیب و گریز دانشجویان توسط نیروهای امنیتی در پارکینگ دانشگاه شریف؛ جایی که حمله‌کنندگان با تیر پینت‌بال، تفنگ‌های ساچمه‌ای و گاز اشک‌آور بسیاری از دانشجویان را مجروح کردند و لحظه‌های بسیار هولناک و غم‌انگیزی را رقم زدند.

درخواست کمک از مردم تهران

خبر حبس دانشجویان شریف مثل بمب در شبکه‌های اجتماعی منفجر شد. توئیت‌های دانشجویان زندانی و درخواست کمک از مردم تهران، شهر را به یک صحنه سینمایی بدل کرد.

تعداد قابل توجهی از مردم شبانه راهی دانشگاه شدند. صدای بوق‌های مکرر مردم معترض و طرفدار دانشجویان در خیابان آزادی طنین‌انداز شد.

تجمع‌های جسته و گریخته مردم معترض، به صحنه تکراری درگیری با نیروهای امنیتی بدل شد. دانشجویان اما همچنان در محاصره بودند؛ مجروح، زخم‌خورده، عصبانی و چشم‌انتظار.

بامداد تهران؛ بیدارتر از همیشه

ساعت حوالی یک بامداد بود و خیابان‌های منتهی به دانشگاه شریف قفل. پلیس برای جلوگیری از تجمع بیشتر مردم، خیابان آزادی را بست، اما آنها که زودتر خود را به نزدیکی دانشگاه شریف رسانده بودند برای کمک به دانشجویان در خیابان ماندند.

حضور خانواده‌های دانشجویان محبوس در بیرون دانشگاه شریف نیز پررنگ بود؛ کسانی که خیال می‌کردند با ورود فرزندشان به عالی‌ترین مجموعه آموزشی کشور، آینده روشنی دارد اما شب تهران در دلش حرف‌های دیگری داشت.

برای دانشجویان زندانی

ساعت از ۳ بامداد گذشته بود که اوضاع کمی آرام شد. بسیاری از دانشجویانی که داخل دانشگاه شریف محبوس بودند، توانستند خارج شوند. اوضاع خوابگاه‌های مجموعه نیز رو به راه بود. تهران شب عجیب دیگری را سپری کرد، شبی پر از هول و هراس.

خبرگزاری تسنیم هم دیروز در خبری اعلام کرد بسیاری از دانشجویان بازداشت شده دانشگاه شریف آزاد شدند؛ خبری که تا عصر دیروز از طرف خانواده دانشجویان و گروه‌های دانشجویی تایید نشده بود.

سرمایه ملی از نگاه مردم و از دید مسوولان

آنچه در شب یازدهم و دوازدهم مهرماه در دانشگاه شریف گذشت، مردم را بیش از پیش عصبانی کرد. برخی حتی کار را به آنجا رساندند که گفتند عده‌ای در حاکمیت نه به دنبال آرامش بلکه به دنبال ریختن بنزین روی آتش شعله‌های خشم مردم هستند.

هنرمندان و ورزشکاران در کنار مردم عادی به حوادث تکان‌دهنده دانشگاه شریف واکنش نشان دادند. هومن سیدی در اینستاگرام خود سوال پرسید که سرمایه‌های این کشور سطل‌های زباله و شیشه‌های بانک‌ هستند یا دانشجویان دانشگاه شریف؟

از طرف دیگر بسیاری از دانشجویانی که از حوادث دانشگاه شریف جان سالم به در برده بودند در شبکه‌های اجتماعی و به خصوص توئیتر عطای ادامه حضور در دانشگاه زیر بار ترس و حمله نیروهای خودسر را به لقایش بخشیدند. انجمن اسلامی دانشگاه شریف هم در بیانیه‌ای که با عبارت «انالله و اناالیه راجعون» آغاز شد دانشجویان شریف و دیگر دانشگاه‌های کشور را به ادامه اعتراض و اعتصاب تا آزادی همه دانشجویان زندانی دعوت کرد.

بی‌تردید تصویری که حمله‌کنندگان و مسوولان فعلی از دانشگاه و دانشجو در ذهن جوانان ساختند، تصویر امیدوار‌کننده‌ای نیست. آنها با حمایت یا حداقل باز گذاشتن دست مهاجمان و حمله به دانشجویان، ادعای قبلی خود مبنی بر حمایت از جوانان نخبه ایرانی را زیر سوال بردند.

کاشتن تخم نفرت و دشمنی و ایجاد چنددستگی بین مردم، تنها ثمره حوادث مشابه حمله به دانشگاه شریف است. همان‌طور که با گذشت ۲۳ سال از جنایت کوی دانشگاه تهران، هنوز در ۱۸ تیرماه هر سال تمام مردم ایران به یاد دانشجویان از دست رفته دفتر خاطرات تلخ خود را ورق می‌زنند.

 

 

اخبار برگزیدهیادداشت