عاقبت مماشات بایدن با بن سلمان

به گزارش جهان صنعت نیوز: بن سلمان برای قتل جمال قاشخچی روزنامه‌نگار منتقد سعودی متهم است، ولی با این حال دولت بایدن برای دفاع از تصمیم بسیار برانگیز خود مبنی بر اعطای مصونیت به بن سلمان مدعی شد که چنین اقدامی یک اصل تثبیت شده در حقوق بین الملل است. امری که نشان می‌دهد بایدن تا چه حد مایل به همکاری و تبانی با یک حاکم ستمگر بوده و برای تامین مصونیت او چگونه سیستم حقوقی ایالات متحده را دستکاری کرده است.

بنا بر گزارشی که میدل‌ایست مانیتور به تازگی منتشر کرده است، در ۲۳ سپتامبر و دقیقاً چند روز قبل از اعطای مصونیت به بن سلمان و تعیین او به عنوان نخست وزیر عربستان، بایدن برت مک‌گورک هماهنگ کننده امور خاورمیانه و آموس هوچستاین مشاور ارشد انرژی را به جده فرستاد تا سعودی‌ها را متقاعد به افزایش تولید نفت کند. با این حال سعودی‌ها تقریباً مطمئن بودند که می‌توانند با اهرم‌هایی که در اختیار دارند با دولت بایدن مواجه شوند. نخستین برگ برنده عربستان سعودی این است که بزرگترین تولید کننده نفت در اوپک و اوپک پلاس است. همچنین ریاض در حال تقویت و گسترش اتحاد خود با چین و روسیه است. علاوه بر این سعودی‌ها تلاش می‌کنند از نقش خود برای جذب رهبران عرب نیز استفاده کنند.

فرصتی که بایدن از دست داد

این بر کسی پوشیده نیست که عربستان از کمپین انتخاباتی دونالد ترامپ رئیس جمهوری سابق آمریکا حمایت کرده است. در واقع تمامی پادشاهان عربستان به موازات اینکه تامین مالی نهادهای مذهبی افراطی وهابی و سلفی را در دستور کار داشته‌اند، تلاش کرده‌اند که حمایت ایالات متحده را نیز جلب کنند. با این حال سرمایه‌گذاری سعودی‌ها روی ترامپ و شکست وی در انتخابات، ضربه محکمی را به حکام سعودی وارد کرد. وقتی بایدن روی کار آمد، اعمال فشار بر مسائلی همچون نقش بن سلمان در کشتن قاشخچی و نیز نقض حقوق بشر افزایش یافت. در این میان هر چند بایدن از بسیاری از وعده‌های انتخاباتی خود در خصوص عربستان عقب‌نشینی کرد، اما یک گزارش طبقه‌بندی شده از سازمان سیا نشان می‌دهد که بن سلمان دستور قتل قاشخچی را صادر کرده است. علیرغم وضوح چنین امری، بایدن تمامی این موارد را نادیده گرفته و اصرار به مذاکره و گفت و گو با بن سلمان دارد. در واقع به گفته اغلب تحلیل‌گران، فرصت بایدن برای پاسخگو کردن عربستان به عنوان یک نظام ضد حقوق بشری و آغاز کننده جنگ یمن از دست رفته؛ چرا که دولت بایدن فاقد اراده سیاسی لازم جهت اعمال فشار به عربستان بوده است.

برگ برنده سعودی‌ها برای مقابله با بایدن

نقطه عطف روابط بین‌الملل در سال جاری میلادی آغاز حمله روسیه به اوکراین بود. جو بایدن که در همین راستا با افزایش بهای انرژی و تورم فزاینده مواجه شده بود در ماه ژوئیه به عربستان سفر کرد و به طور شرم‌آوری مورد استقبال محمد بن سلمان قرار گرفت. با این حال بایدن امیدوار بود بتواند بن سلمان را برای افزایش تولید نفت متقاعد کند؛ اما نتیجه جور دیگری رقم خورد؛ به طوریکه بن سلمان به فارغ از فشارهای واشنگتن در ۵ اکتبر امسال اعضای اوپک را برای کاهش دو میلیون بشکه‌ای نفت تحت فشار قرار داد.

چنین اقدامی یک غوغای رسانه‌ای در آمریکا ایجاد کرد و بایدن را بر آن داشت که در خصوص عواقب ناشی از این اقدام و اتهام همکاری با روسیه به سعودی‌ها هشدار دهد. این مساله نگرانی دیگری نیز برای دولت بایدن ایجاد کرد. اینکه با توجه به از دست دادن اکثریت کنگره، چنین امری می‌تواند بر روی انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۲۴ آمریکا نیز برای دموکرات‌ها اثر سوء داشته باشد.

به گفته تحلیل‌گران دلیل اصلی که بن سلمان توانست از موضوع قتل قاشخچی و همچنین مداخله در انتخابات آمریکا فرار کند این بود که دولت بایدن تمام تمرکز خود را بر جنگ اوکراین قرار داده است. به همین دلیل است که به نظر می‌رسد بن سلمان به طور فزاینده‌ای استراتژی خود را به ادامه یافتن جنگ از طریق تامین مالی روسیه قرار داده است. در این میان بن سلمان البته چرخش‌هایی نیز داشته؛ مانند اینکه در ۴ دسامبر طی مذاکره با اوپک پلاس تصمیم گرفته شد به همان سطح قبلی تولید نفت پایبند بماند.

در این شرایط و در حالی که بایدن جنگ اوکراین را به عنوان نبرد میان دموکراسی و خودکامگی به تصویر کشیده و به دنبال تثبیت قیمت نفت جهت حفظ و تقویت وضعیت اقتصادی متزلزل آمریکاست، چنین اقداماتی از سوی عربستان یک خنجر از پشت از سوی متحدی قدیمی و استراتژیک تلقی می‌شود.

نگرانی آمریکا از اتحاد چین و عربستان

شی جین پینگ، رئیس جمهور چین در حالی یک ماه قبل به منظور تقویت روابط دوجانبه به ریاض سفر کرد که نزدیکی عربستان و آمریکا به پایین‌ترین میزان خود رسیده است. این سفر به صورتی جدی واشنگتن را نگران کرده است؛ چرا که در یک سطح نزدیکی و افزایش نفوذ چین در عربستان کاملاً مغایر برنامه‌ها و وعده‌های بایدن جهت مهار نفوذ پکن است.

در واقع علیرغم تلاش‌های بایدن جهت احیای اتحاد دوباره با عربستان و اتخاذ سیاست مماشات با بن‌سلمان، شاهد هستیم که او نه تنها کاملاً به دولت بایدن بی‌اعتنایی کرده، بلکه همزمان کارزار وحشیانه نقض حقوق بشر در داخل را نیز تشدید کرده است. تمامی این موارد نشان می‌کند که اتحاد استراتژیک با بن سلمان نه قیمت نفت را تثبیت کرده و نه اینکه موجب شده نزدیکی راهبردی عربستان به روسیه و چین خنثی شود. به همین دلیل است که برخی از کارشناسان در داخل آمریکا معتقدند چنین رویکردی از سوی بایدن نه تنها دولت وی را به شدت زیر سوال برده، بلکه تهدیدی جدی برای امنیت ملی آمریکا نیز فراهم کرده است. در واقع نشانه‌های چنین موضوعی از قبل ظاهر شده بود؛ زیرا دخالت مجدد بن سلمان در انتخابات آن هم در انتخابات اخیر میان‌دوره‌ای کنگره و سنا نشان می‌دهد که اگر وی برای قبضه کامل قدرت در داخل با چالشی مواجه شود، آماده است تا دامنه نزاع و تنش را به داخل خاک آمریکا نیز گسترش دهد.

 

اخبار برگزیدهسیاسی