مشکلات مازوت سوزی و اجحاف در حق نیروگاه داران

به گزارش جهان صنعت نیوز: به عقیده برخی کارشناسان تأثیر نیروگاه‌ها بر میزان آلایندگی‌های موجود در هوا بسیار کمتر از انتقاده های مطرح شده است. زیرا در هیچ شهری از جمله تهران، نیروگاه‌ها نقش اصلی به‌ عنوان منبع اصلی آلایندگی هوا ندارد.

طبق تحقیقات و مطالعات انجام شده در میزان آلایندگی کلانشهرها مشخص شد که تعداد روزهای ناسالم در سه کلانشهر آلوده، در ۶ ماهه نخست امسال، بیشتر از مدت مشابه سال گذشته بوده است، درحالی که نیروگاه‌های تهران ۱۰ سال است که گاز مصرف می‌کنند و مازوت‌سوزی ندارند.

از طرفی با توجه به اینکه در همه جای دنیا گاز وجود ندارد، عمدتا سوخت غالب نیروگاه‌ها زغال سنگ یا نفت کوره است. کشور‌هایی همچون آمریکا، استرالیا، روسیه، چین و هند که جزو کشور‌های پیشرفته شناخته می‌شوند، در نیروگاه‌های خود از نفت کوره و زغال سنگ استفاده می‌کنند. در کشور‌های پیشرفته بر روی دودکش‌های نیروگاه تجهیزات رفع آلودگی و فیلتراسیون نصب شده و همین مساله گاز خروجی از نیروگاه‌ها را تصفیه و فیلتر می‌کند و مانع از انتشار آلودگی ناشی از سوخت زغال سنگ و مازوت در محیط می‌شود.

در ایران به دلیل اینکه چنین سیستمی وجود ندارد به تمام نیروگاه‌ها سوخت گاز و گازوئیل تحویل داده می‌شود. تنها در برخی از فصول سرد سال به علت کمبود گاز و گازوییل به طور محدود تنها در برخی نیروگاه‌ها که دور از کلانشهر‌ها هستند، به صورت محدود نفت کوره توزیع می‌شود که این امر از نظر اقتصادی بهینه نیست، ولی به علت به روز نبودن سیستم نیروگاه ها، کشور مجبور است این ضرر اقتصادی را متحمل شود و اگر قرار باشد کشور به طور اقتصادی مدیریت شود باید نیروگاه‌ها نیز استاندارد شوند. 

همچنین در ترازنامه انرژی، مقدار قابل توجهی از انتشار ذرات آلاینده متعلق به بخش حمل و نقل است. سیستم آسفالت، ترمزها، لنت‌ها و لاستیک‌هایی که سایش ایجاد می‌کند به خصوص در حمل و نقل سنگین، برای کلانشهرها مشکل‌ساز هستند. در حالی که سهم این عوامل در تولید ذرات معلق دیده نمی‌شود.

در آخرین ترازنامه انرژی کشور نیز سهم بخش احتراقی حمل و نقل در تولید ذرات، ۸۰.۸ درصد اعلام شده است که اگر بخش‌های غیراحتراقی را اضافه کنیم، مشخص می شود که سهم حمل و نقل بسیار بزرگتر از نیروگاه‌ها است.

بر اساس اطلاعات همین منبع سهم حوزه نیروگاهی در آلودگی‌ها ۶.۵ درصد است. بنابراین به نظر می‌رسد، عامل اصلی آلایندگی هوا، چیز غیر از مازوت‌سوزی نیروگاه‌ها است.

اثرات منفی محیط زیستی ناشی از مازوت‌سوزی فقط یک روی داستان مصرف این سوخت نیست بلکه استفاده از سوخت جایگزین به نفع نیروگاه‌داران هم نیست. از دیدگاه عموم نیروگاه‌داران به دلیل صرفه اقتصادی مصرف مازوت، با آغوش باز استفاده از این نوع سوخت را پذیرفته‌اند اما سرپرست شرکت مدیریت توسعه انرژی تأمین (تدکو) این ایده را رد می‌کند.

مازوت‌سوزی گزینه‌ای نامطلوب برای نیروگاه‌ها

«ابوالقاسم احمدی مهر» سرپرست شرکت مدیریت توسعه انرژی تأمین (تدکو) درباره صرفه اقتصادی استفاده از انواع سوخت برای نیروگاه‌ها به جهان صنعت گفت: هزینه سوخت مصرفی نیروگاه‌ها تابع تعرفه مشخصی است و صرفا بر پایه ارزش حرارتی آنها کمی تغییر می‌کند.

مطابق مصوبه دولت نرخ سوخت مصرفی گاز طبیعی ۲۵۰ ریال بر هر متر مکعب است.  سایر سوخت‌های مایع نیز معادل این نرخ یعنی ۲۵۰ ریال بر هر لیتر است.

وی افزود: باید به این نکته توجه کرد که مصرف سوخت مایع به ویژه مازوت در نیروگاه‌ها به دلیل مسایل خورندگی محصولات ناشی از سوزاندن، هزینه‌های نگهداری را افزایش می‌دهد. بنابراین مالکان نیروگاه‌ها نیز تمایلی به مصرف سوخت مازوت ندارند و صرفا مسایل کلان کشوری بر ضرورت مصرف سوخت مازوت تاکید دارد.

سرپرست شرکت مدیریت توسعه انرژی تأمین (تدکو) درباره میزان تامین سوخت گاز برای نیروگاه‌های تحت مدیریت هلدینگ انرژی شستا در زمستان امسال و احتمال استفاده از سوخت مازوت، بیان کرد: حجم سوخت مصرفی سهم و درصد مشخصی ندارد. حسب ضرورت به نیروگاه‌ها سوخت تخصیص داده می‌شود، ولی به طور متفاوت در چهارماه انتهای سال و به دلیل افزایش مصارف گرمایشی خانگی، تأمین سوخت گاز برای نیروگاه‌ها دچار محدودیت می‌شود و سهم سوخت مصرفی مازوت برای نیروگاه‌های حرارتی / بخار افزایش می‌یابد.

به گفته وی فقط نیروگاه‌های بخار امکان مصرف سوخت مازوت را دارند، به این ترتیب فقط نیروگاه طوس مشهد امکان مصرف این نوع سوخت را دارد. البته نیروگاه تبریز نیز چنین امکانی را دارد ولی سهم هلدینگ انرژی در این نیروگاه ۳۶ درصد است و مدیریت آن برعهده صندوق بازنشستگی کشوری است. نیروگاه خلیج فارس بندرعباس نیز بدلیل ماهیت گازی بودن آن، امکان استفاده از سوخت مازوت را ندارد. بنابراین برخلاف تصورات استفاده از سوخت مازوت، گزینه مطلوبی برای نیروگاه‌ها نیست. ضمن آنکه سهم آلایندگی نیروگاه‌ها نیز نسبت به سایر عوامل آلاینده، بیشتر نیست. اما این بدان مفهوم نیست که بخش نیروگاهی نباید در راستای کاهش آلایندگی این صنعت و ایفای مسئولیت اجتماعی خود تلاش کند.

احمدی مهر اظهارکرد: هلدینگ تدکو در راستای کاهش آلایندگی نیروگاه‌های تحت مدیریت خود می‌کوشد با استفاده از تکنولوژی‌های به روز دنیا از طریق شرکت‌های دانش بنیان داخلی، سهم خود در آلایندگی محیط زیست را کاهش دهد تا زمینی سبزتر را به ساکنان آینده تحویل دهد.

نفت و پتروشیمی