کاهش نرخ بیکاری لزوما خوب نیست!

به گزارش جهان صنعت نیوز؛ طی چند وقت گذشته، کاهش نرخ بیکاری در تابستان امسال به ۸.۹ درصد به عنوان یکی از دستاوردهای اقتصادی دولت سیزدهم مطرح شده است. احسان خاندوزی،‌ وزیر اقتصاد و سخنگوی اقتصادی دولت در آخرین نشست خود بیان کرده‌است که در ۶ ماه اول سال ۱۴۰۱ به میزان ۳.۹ درصد افزایش سرمایه گذاری در اقتصاد را شاهد هستیم. در تابستان امسال رشد سرمایه گذاری ۷.۳ درصد بوده که این اعداد موید کاهش نرخ بیکاری به ۸.۹ درصد در همان فصل است.

نگاهی به آمارهای منتشر شده نیز صحبت‌های وزیر اقتصاد را تایید می‌کند. آخرین داده‌های مرکز آمار نشان می‌دهد که نرخ بیکاری در تابستان امسال به ۸.۹ درصد رسیده که کاهش ۰.۷ واحد درصدی را در مقایسه با فصل مشابه سال گذشته نشان می‌دهد. همچنین نرخ بیکاری ۸.۹ درصدی یکی از پایین‌ترین نرخ‌های بیکاری ثبت شده طی حدود ۱۵ سال گذشته است.

بررسی نرخ بیکاری در حقیقت تاکیدی بر صحبت‌های وزیر اقتصاد است. اما بررسی‌های دقیق‌تر داده‌های بازار کار نشان می‌دهد که هرچند شرایط بازار کار نسبت به سال گذشته کمی بهبود پیدا کرده است اما کاهش نرخ بیکاری نه تنها نشانه بهبود کامل شرایط اقتصادی و به طور مشخص بازار کار نیست بلکه می‌تواند به عنوان یک هشدار تلقی شود.

کاهش بیکاری لزوما نشانه خوبی نیست

برای روشن تر شدن موضوع باید تعریف فرد بیکار را بر اساس گزارش‌ مرکز آمار مرور می‌کنیم. در گزارش‌های آماری به فردی بیکار گفته می شود که سه ویژگی را به طور همزمان داشته باشد. این سه ویژگی عبارت است از: ۱- در هفته مرجع فاقد کار باشد، ۲-در هفته مرجع و سه هفته قبل از آن جویای کار باشد و ۳- در هفته مرجع و پس از آن، آماده به کار باشد.

بنابراین اگر یک فرد فاقد کار باشد و در یک ماه گذشته، به دنبال کار نبوده باشد،‌ آن فرد بیکار محسوب نمی‌شود. دلیل اینکه یک فرد، از جستجو برای یافتن شغل منصرف می‌شود، دلایل مختلفی دارد. اما یکی از مهم‌ترین دلایل آن را می‌توان ناامیدی فرد برای یافتن شغل مناسب با حقوق مورد نظر خود دانست.

بنابراین می‌توان اینگونه بیان کرد اگر کاهش جمعیت بیکار به دلیل ایجاد اشتغال بوده باشد، کاهش نرخ بیکاری نشان‌دهنده بهبود شرایط اقتصادی و بازار کار است. اما اگر کاهش نرخ بیکاری به دلیل ناامیدی افراد از یافتن شغل و خارج شدن از بازار کار باشد، این موضوع نه تنها امیدوارکننده نیست بلکه می‌تواند به عنوان یک هشدار برای اقتصاد تلقی شود.

بازار کار همچنان ناامید است

برای آنکه ببینیم کاهش نرخ بیکاری در تابستان امسال ناشی از ایجاد اشتغال بوده و یا به دلیل خروج افراد از بازار کار، می‌توان شاخص نرخ مشارکت اقتصادی را بررسی کرد. نرخ مشارکت اقتصادی، درصد افراد در سن کار (۱۵ ساله و بیش‌تر) که شاغل یا جویای کار هستند، تعریف می‌شود.

اگر نرخ مشارکت همزمان با کاهش نرخ بیکاری،‌ افزایش یابد،‌ نشانه بهبود شرایط بازار کار است. اما اگر نرخ مشارکت کاهش یابد، کاهش نرخ بیکاری به معنای خروج افراد از بازار کار و ناامید شدن از یافتن شغل تفسیر می‌شود.

بر اساس آمارهای رسمی،‌ نرخ مشارکت اقتصادی در تابستان امسال ۴۱ درصد بوده‌است؛ به بیان دیگر، ۴۱ درصد جمعیت در سن کار کشور،‌ یا به دنبال کار و یا شاغل بوده‌اند. این رقم در مقایسه با تابستان سال گذشته (۴۱.۱درصد) کاهش ۰.۱ واحد درصدی را نشان می‌دهد.

بنابراین هر چند از شتاب کاهش نرخ مشارکت اقتصادی فصل تابستان کاسته شده‌است اما همچنان شاهد روند نزولی نرخ مشارکت اقتصادی و خروج افراد از بازار کار هستیم. بر این اساس بخشی از کاهش نرخ بیکاری در فصل تابستان نه به دلیل بهبود شرایط بازار کار بلکه به دلیل کاهش نرخ مشارکت اقتصادی بوده است.

به طور کلی کاهش نرخ بیکاری زمانی می‌تواند به عنوان یک دستاورد اقتصادی مطرح شود که به طور همزمان شاهد افزایش و یا حداقل ثبات نرخ مشارکت اقتصادی باشیم. این در حالی است که طی سال‌های گذشته نرخ مشارکت اقتصادی به شدت کاهش پیدا کرده‌است. البته بخشی از این کاهش به ویژه در سال‌های ۹۸ و ۹۹ مربوط به شیوع کرونا بوده است. با این وجود همچنان شاهد کاهش نرخ مشارکت اقتصادی البته با شیب کم‌تری هستیم.

اخبار برگزیدهاقتصاد کلانویژه اقتصاد کلان