دلیل ناترازی بانک‌ها چیست؟

وی با اشاره به اتفاقات خوبی که در تدوین قوانین بانکداری مرکزی و بانکداری با همفکری مجمع تشخیص مصلحت نظام رخ داده ابراز امیدواری کرد با تصویب این قوانین برخی از موانع و مشکلات موجود حل و فصل شود.

 دکتر فرزین در ادامه به مهمترین مشکلات نظام بانکی در حوزه بانکداری اسلامی پرداخت و گفت: نظارت بر مصرف تسهیلات و اینکه تسهیلات در جای خود استفاده شود در نظام بانکی ما مشکل دارد لذا در این خصوص برنامه ویژه‌ای در بانک مرکزی برای تقویت نظارت بر بانک‌ها داریم.

وی ادامه داد: بانک‌های ما تخصصی محور نیستند و با اساسنامه یکسان اداره می شوند و لذا قواعد نظارتی بر آنها نیز تخصصی نیست؛ بنابراین یکی از برنامه‌های جدی ما در بانک مرکزی تخصصی کردن بانک‌هاست و اینکه هر بانکی با توجه به تخصص خود از از عقود مرتبط استفاده کند و بر همان اساس مورد نظارت قرار گیرد.

 دکتر فرزین با بیان اینکه بر اساس قاعده اسلامی شبکه بانکی می تواند در برخورد با کسانی که در بازپرداخت تسهیلات تعلل ورزیده‌اند با بخشودگی، امهال و اخذ جریمه اقدام کند گفت: اما شناسایی و تشخیص این موارد توسط نظام بانکی و لذا تعیین نوع برخورد با اشخاص حقیقی و حقوقی نیازمند توسعه نظام اعتبارسنجی، زیرساخت‌ها و قوانین لازم است که اقدامات خوبی در این خصوص انجام شده اما کافی نیست.

رئیس کل بانک مرکزی تاکید کرد: بانکداری اسلامی مبنای نظام بانکی کشور است و بایستی نهادسازی ما هم در این چارچوب شکل بگیرد البته طی سال‌های اخیر رشد خوبی در این زمینه داشته‌ایم اما این مقدار هنوز از جانب بانکداران و جامعه مذهبی راضی کننده نیست و باید توسعه پیدا کند.

دکتر فرزین همچنین به مسائل ساختاری و نهادی در حوزه بانکداری اشاره کرد و گفت: متاسفانه نهادسازی لازم بر اساس بانکداری اسلامی شکل نگرفته است به عنوان مثال پرداخت قرض الحسنه که به اعتقاد من برکت نظام بانکی است باید متناسب با تامین اعتبار باشد و لذا منابع  قرض الحسنه باید بر اساس نیت خیر افراد تامین شود که در این خصوص موارد و نهادهایی در سطح جامعه خارج از شبکه بانکی وجود دارد لذا با نهادسازی مناسب منابع قرض الحسنه در شبکه بانکی می‌تواند افزایش بیشتری پیدا کند.
 

علل ناترازی بانک‌ها و راه‌های برون رفت از آن

رئیس‌کل بانک مرکزی در ادامه درباره ناترازی بانک‌ها گفت: بالای ۸۸ درصد تأمین مالی اقتصاد کشور هم‌اکنون توسط بانک‌ها انجام می‌شود و  سهم سرمایه گذاری خارجی و بورس در تامین مالی به ۱۲ درصد هم  نمی رسد ضمن اینکه تمام نظام تأمین مالی دولت نیز بر دوش بانک‌هاست و حتی بخشی از تامین مالی دولت نیز توسط بانکها انجام می شود .

دولت یکی از عوامل مهم ناترازی بانکها

وی با بیان اینکه ناترازی بانکها دلایل متعددی دارد اما دولت یکی از مهمترین عوامل ناترازی بانکها است گفت :‌
شرایط به گونه است که ناترازی دولت به بانک‌ها منتقل می‌شود و این روند در بانکهای دولتی و خصوصی رایج است و به همین دلیل در برنامه هفتم وزارت اقتصاد و بانک مرکزی راهکارهایی برای حل بخشی از این مشکل پیش بینی شده است اما نباید فراموش کنیم که امروزه  بخش عمده‌ای از ناترازی‌ در بانک‌ها ناشی از مطالبات انها  از دولت است.و این معضلی در نظام بانکی ایجاد کرده است 

عدم رعایت کفایت سرمایه بانکها 

رئیس شورای پول واعتبار عدم رعایت کفایت سرمایه رای یکی دیگر از عوامل تشدید ناترازی بانکها عنوان کرد و افزود :موسسان بانک اعم ازدولتی و خصوصی باید سرمایه آن را هم تامین کنند و لذا وقتی از ناترازی در بانکها صبحت می کنیم منظور هم  ناترازی ناشی از نقدینگی است و هم ناترازی ناشی از کمبود سرمایه است 

وی با بیان اینکه  در حال حاضر جز سه چهارتا بانک بقیه بانکها باید افزایش سرمایه دهند و اگر این کار را نکنند شاهد تشدید ناترازی‌ انها خواهیم بود افزود :بخشی از ناترازی بانکها ناشی از این امر است که به کفایت سرمایه هشت نرسیده اند و لذا سهامدار بانکهای خصوصی دولتی باید نسبت به تامین سرمایه لازم اقدام کنند .

ضرورت نگاه تخصصی به بانکها 

دکتر فرزین نگاه غیر تخصصی به بانکها را از دیگر عوامل تشدید ناترازی بانکها برشمرد و خاطرنشان کرد :‌ نکته  سوم در ناترازی بانکها نگاه  غیر تخصصی به بانکها است به طول مثال  در یک مقطعی با تصویب مجلس شورای اسلامی مقرر می شود تمام منابع شرکت های دولتی در بانک مرکزی متمرکز شود تصمیمی که موجب شد تا  رقمی معادل ۳۰۰- ۴۰۰ همت از پولی که در بانکها بود و به بانک مرکزی منتقل شود روندی که موجب شد تا  ناترازی بانکها افزایش یابد.
وی افزود :‌اجرای این مصوبه که با هدف هدایت پولی اتخاذ شده بوده عملا منجر به رشد ناترازی بانکها برای یک مقطع دو ساله می شود و این عملا هزینه اجرای یک سیاست پولی درست است .

جلوگیری از تبدیل اضافه برداشت بانکها به خط اعتباری 

رئیس شورای پول و اعتبار با بیان اینکه بانک مرکزی برخلاف روند متداول دهه ۹۰ مانع از تبدیل اضافه برداشت بانکها به خط اعتباری شده است گفت :‌بانک مرکزی با سخت گیری به بانکها مانع از  خلق پول مستمر با نرخ ۴۰ درصد شده است ویکی ازدلایل مهم کاهش  نرخ رشدنقدینگی از ۴۰درصد به ۲۷ درصد ناشی از اعمال همین سیاست پولی  است .

صبوری سیاستگذاران و جامعه رسانه ای 

دکتر فرزین تاکید کرد :‌سیاستگذار و جامعه رسانه ای کشور باید با صبوری به  بانک مرکزی اجازه دهد سیاست پولی را اعمال کند چراکه اگر بانک مرکزی اجازه نمی دهد اضافه برداشت ۳۴ درصد تبدیل به خط اعتباری شود این ناشی از  سیاست بانک مرکزی است ضمن اینکه نباید از این واقعیت غافل بود که  هم اکنون با وجود انتقال منابع شرکتهای دولتی به بانک مرکزی هنوز تامین مالی این شرکتها  در سیستم بانکی انجام می شود .

رئیس کل بانک مرکزی با بیان اینکه ‌بانک مرکزی با وجود تمامی فشارها مانع از تبدیل اضافه برداشت بانکها به خط اعتباری شده است و این سیاست را همچنان ادامه خواهد داد خاطرنشان کرد :‌اقتصاد کشور یک دهه نرخ با رشد مستمر پول مواجه بوده روندی که منجر به تورمی شد که حدوداً ۲۰ درصد بالاتر از متوسط دهه ۷۰ و ۸۰ است و  لذا اگر اجازه رشد نقدینگی و رشد پول داده شود کنترل تورم در بلند مدت دشوار خواهد بود 

کاهش نرخ رشد نقدینگی دستاوردی مهم 

وی با ابراز خرسندی از نایده گرفته شدن دستاورد بانک مرکزی در کاهش نقدینگی در برخی از تحلیل ها گفت :‌متاسفانه در تحلیل ها به این موضوع پرداخته نمی شود که بالاخره بانک مرکزی موفق به کاهش نرخ رشد نقدینگی شده است و افزایش اضافه برداشت منجر به تورم نمی شود چراکه این رشد نقدینگی است که تورم ایجاد می کند و اضافه برداشت یک سیاست پولی بانک مرکزی است می تواند به ریپو و یا  خط اعتباری تبدیل کند و از ابزارهای مختلف استفاده کند 

رئیس کل بانک مرکزی تاکید کرد : کنترل نقدینگی انتخاب کشور است و هزینه این انتخاب را مجموعه سیاستگذاران اقتصادی می پردازند چراکه به هر حال کاهش یکباره نرخ رشد نقدیگی را دریک دوره کار دشواری است و  بسیاری از مدیران بانکی تحت فشار قرار می گیرند ولی  به هر حال این به عنوان یک سیاست پولی انتخاب شده است و  اگر بخواهیم در بلند مدت تورم را کنترل کنیم باید نقدینگی را کنترل کنیم اگر بخواهیم نقدینگی را کنترل کنیم باید از ابزار سیاست پولی استفاده کنیم که این روند هزینه هایی خواهد داشت 

وی افزود :‌ مسیر انتخاب شده مسیر سختی است و باید صبر و تحمل داشته باشیم. درست است که بانک‌ها تحت فشار قرار گرفته اند  اما چاره‌ای نداریم که در بلند مدت باید نقدینگی را کنترل کنیم و برای کنترل نقدینگی باید از ابزار سیاست پولی استفاده کنیم که در کوتاه مدت محدودیت ها و فشارهایی را ایجاد می‌کند.

 مطالبه رئیس‌کل بانک مرکزی؛ نقشه صنعتی کشور تدوین شود