گام سوم فروپاشی برجام نیست

جهان صنعت نیوز:    هم گریه کردند ، هم خندیدند. دست آخر هم عکس دست جمعی ،مردانه و زنانه با کسی که این روزها توجه افکار عمومی دنیا را به خود جلب کرده است.

تنها چند روز بعد از آن‌که آمریکا نام محمدجواد ظریف وزیرامور خارجه را در لیست تحریم ها قرار داد؛ دفتر دیپلماسی رسانه‌ای وزارت امور خارجه نشست خبری برای وزیرامور خارجه  ترتیب داده است.بهانه اش هم روز خبرنگار است. هرچند که در این کنفرانس خبری خبرنگاران خارجی هم حضور دارند،اما فرصت سئوال هم تقریبا یکسان است.

بیش از یکسال است که محمدجواد ظریف نشست خبری با خبرنگاران برگزار نکرده و این موضوع سبب شده که در سالن محل برگزاری کنفرانس،جا برای سوزن انداختن نباشد. به جز دفتر دیپلماسی رسانه‌ای وزارت خارجه،علی ربیعی سخنگوی دولت و مسئولان دفتر ارتباطات با رسانه‌های ریاست جمهوری هم حضور دارند. به رسم پیشکسوتی محمود دعایی مدیرمسئول روزنامه اطلاعات دعوت شده بود. ظریف هنگام ورود به سالن برگزاری نشست خبری، او را صمیمانه در آغوش گرفت.

مراسم با سخنرانی محمود دعایی،خدادی معاون مطبوعاتی وزیر ارشاد و علی ربیعی سخنگوی دولت آغاز شد و سپس محمد جواد ظریف پس از سخنرانی کوتاهی،به سئوالات خبرنگاران پاسخ گفت.

بغض دعایی که به اشک تبدیل شد

حجت الاسلام محمود دعایی مدیرمسئول روزنامه اطلاعات که در بین مطبوعاتی بسیار محبوب است و به بی‌طرفی زبانزد است،در سخنانی که با بعض و اشک همراه شد،گفت: آقای ظریف من شما را خیلی دوست دارم. می‌دانم آقای ظریف تعریف از خود برنمی‌تابند و به شدت فرهیخته و افتاده هستند. تاریخ گواهی می‌دهد افراد بزرگ به چه رنج‌هایی گرفتار شدند و از طعن‌ها و کین‌های دوست و دشمن برخودار شدند.

دعایی گفت: ما به او مدیون هستیم. او می‌توانست پس از تحصیل در آمریکا، در همان کشور صاحب کرسی در دانشگاه‌ها شود، مسئولیتی نپذیرد و جوانی و میانسالی‌اش را صرف دعواها نکند، می‌توانست پس از برجام، بار مسئولیت را پس از اوج کامیابی به زمین بگذارد ولی یک تنه در برابر امواج بلاها ایستاد و سینه در برابر طعن‌ها و دشمنی‌ها ایستاد که در نهایت تحریم شد.

او افزود: ما به او مدیون هستیم که در برابر بدترین فشارها ایستادگی کرده و آرامش و آسایش را انتخاب نکرد و بار مسئولیت را زمین نگذاشت. مفتخریم بدترین دشمن درباره او می‌گوید وقتی او را در تلویزیون دیدم گفتیم قطعا ما بازنده‌ایم. مفتخریم او ایرانی متدین و ایران پرست است. مفتخریم رهبر انقلاب دین‌باوری، میهن‌پرستی و… او را ستوده و به او اعتماد کامل دارد.

ظریف یک تنه و یک‌سره در برابر گاندوهای داخلی و کابوهای خارجی ایستاد به گونه ای که دشمن متخاصم چاره ای جز تحریم او نداشت.

روز تحریم ظریف، روز دیپلماسی عمومی

علی ربیعی سخنگوی دولت سخنران بعدی این مراسم هم با بیان اینکه هیچ دوره‌ای مثل امروز نسبت رسانه با ایران عزیز چنین نبوده ،گفت: بنظرم در کمتر دوره‌ای وزیر خارجه ما در سپر جهانی قرار داشته است. هیچ دوره‌ای این‌گونه کاخ سفید علیه ایران بسیج نشده بود. در هیچ دوره‌ای رئیس جمهوری مانند ترامپ بر قدرتمندرین کشور به لحاظ اقتصادی و سیاسی سر کار نیامده بود. هیچ دوره‌ای مثل امروز قدرت‌های متخاصم خارجی بر عملیات روانی مسلط نشده بود. هیچ دوره‌ای این‌چنین افکار عمومی در داخل، در معرض تناقض‌ها و منفعت‌های کوتاه مدت قرار نداشته است.

او گفت: خوشحالم بگویم که ظریف هم یک رسانه است، هم تولید محتوا می‌کند و هم منعکس می‌کند و هم بازتاب می‌گیرد. جلوی پارازیت‌های داخلی را در رسانه ملی بگیریم. برای آقای ظریف آرزوی موفقیت دارم. روز پنجشنبه که ظریف تحریم شد را روز دیپلماسی عمومی اعلام می‌کنیم.

تروریست اقتصادی

محور سخنرانی آغازین محمد جواد ظریف حول تحریم اقتصادی بود.او بارها تاکید کرد که آنچه امروز تحت عنوان تحریم ایران را نشان رفته،تروریسم اقتصادی است.ظریف گفت: تروریسم اقتصادی یعنی شما مردم عادی را هدف قرار دهید به امید این‌که سیاست‌های شما را اجرا کنند. دولت آمریکا رسما اعلام می‌کند که اگر مردم ایران می‌خواهند نان بخورند باید سیاست را تغییر دهند.

او در ادامه با اشاره به  اظهارات دونالد ترامپ که گفته ایران در هیچ جنگی پیروز نشده،گفت: هر جا که قدم گذاشتند، از افغانستان که پس از ۱۸ سال با خفت الان با طالبان مذاکره می‌کنند. در عراق، داعش را ایجاد کردند. در خلیج فارس هم کشتار مردم بی‌گناه از جمله ۲۹۰ نفر مسافر بود. آیا این افتخار است برای ابرقدرت دنیا که در طول ۷۰ سال گذشته فقط یک جنگ آن‌هم علیه کشور ذره‌ای گرانادا پیروز شده باشد. گفتمان ابرقدرتی و زورگویی دوره‌اش تمام شده است. ما با مردم آمریکا درگیری نداریم.

ظریف تاکید کرد: دوران امپراطوری ایران چندین برابر عمر ایالات متحده است. همانطور که امپراطوری ایران پایان یافت، قدرت شما هم پایان خواهد یافت.

او افزود: ما از مردم خود شرمنده‌ایم و به مردم خود وامداریم و به آنها بدهکاریم. مردم ولی نعمت ما هستند. ما صاحب اختیار مردم نیستیم.

از رند پال تا انتخابات ریاست جمهوری

اولین سئوال را خبرنگاری درباره دیدار با رند پال سناتور آمریکایی در نیویورک پرسید.ظریف گفت: من بارها گفته‌ام،برای شرکت در جلسات مجمع عمومی به نیویورک می‌روم. من به آمریکا نمی‌روم  بلکه به جلسات مجمع عمومی و سازمان ملل می‌روم، آنجا هم محدود هستم.

من معمولا اعلام نکردم که با چه کسی دیدار می‌کنم تا مشکلی برای آن‌ها ایجاد نشود، ما منعی نداریم. اگر خودشان خواستند اعلام می‌کنند. من به عنوان دیپلمات باید مذاکره کنم، نمی‌شود که آن‌ها حرف بزنند و بشود یک مصاحبه. این برای دیپلماسی سم است. قرار هم نیست که محتوای مذاکره در رسانه‌ها مطرح شود. این‌گونه دیگر کسی مذاکره نمی‌کند. ما دیپلماسی رسمی و رسانه‌ای را با هم قاطی نمی‌کنیم. اما در سفر من به نیویورک به من گفته شد که طی دو هفته تحریم خواهم شد مگر اینکه دیدار در کاخ سفید را انجام دهم.

کاندیدا نمی شوم؛امضا می‌دهم

خبرنگاری درباره احتمال کاندیداتوری او برای ریاست جمهوری ۱۴۰۰ پرسید که ظریف در پاسخ گفت: بارها گفتم که می‌خواهید برویم محضر تا سند امضا کنم که دنبال شرکت در انتخابات ریاست جمهوری نیستم. بخاطر نگرانی از ۱۴۰۰ مانع کار ما نشوید. ما اعلام می‌کنیم که ۱۴۰۰ در منزل یا دانشگاه هستیم.

با کشتی انگلیسی چه می‌کنید؟

خبرنگاری درباره زمان آزادی نفتکش انگلیسی پرسید که وزیرامور خارجه در پاسخ گفت: ائتلاف بین‌المللی برای چه می‌خواهد شکل بگیرد. آمریکا باعث افزایش تنش در منطقه شده است. کسی که آتش‌افروز است نمی‌تواند آتش نشان باشد. آقای ترامپ می‌گوید که ۷ تریلیون دلار خرج کردیم و جز بدبختی نیاوردیم. ضرب المثلی قدیمی را نمی‌فهمند که آدم عاقل از یک سوراخ دوباره گزیده نمی‌شود. ایران معتقد است که اقدام انگلیس راهزنی دریایی است. اگر تحریمی باشد برای اعضای اتحادیه اروپاست. گرچه به انگلیس ارتباطی ندارد، اما کشتی به مقصدی که آنها اعلام کردند نمی‌رفته است. این اقدام همکاری با تروریسم اقتصادی بود.

گام سوم،گام آخر؟

برداشتن گام سوم بخش زیادی از سئوالات خبرنگاران را به خود اختصاص داد. ظریف درپاسخ به تصمیم ایران برای برداشتن گام سوم،گفت: برداشتن گام سوم، به معنی فروپاشی برجام نیست. آن‌چه عمل می‌شود در چارچوب برجام خواهد بود. امکان بازگشت به شرایط قبل از برجام وجود ندارد.

او افزود: ما می‌توانیم برنامه هسته‌ای‌مان را بسیار گسترده‌تر از قبل از برجام به پیش ببریم و طرف‌های مقابل ما هیچ گاه نخواهند توانست اجماع امنیتی که پیش از برجام علیه ایران ایجاد کرده بودند را دوباره ایجاد کنند چرا که همه دنیا می‌دانند که این ایران بوده که به تعهدات خود پایبند بوده است و اگر مشکلی وجود دارد این ناشی از قانون شکنی آمریکاست .

ظریف می گوید: اروپایی‌ها نمی‌توانند از مکانیسم ماشه استفاده کنند، چرا که اقدامات ایران خلاف برجام نیست و در داخل برجام است و ما در چارچوب برجام اقدام به کاهش تعهدات خود کرده‌ایم. آنها نمی‌توانند علیه ما در شورای امنیت اقدامی انجام دهند مگر اینکه در این زمینه به زور متوسل شوند و شما می‌دانید که اقدام زور با اقدام قانونی فرق دارد.

ظریف همچنین درباره بحث‌های پیرامون برجام گفت: برجام توافق با آمریکا نبود. آمریکا عضو ضروری بود چون عضو دائم شورای امنیت بود که آمد و بعد هم خارج شد. هیچ راه قانونی برای مکانیسم ماشه -بازگشت خودکار تحریم‌های بین‌المللی توسط شورای امنیت سازمان ملل- وجود ندارد.  او افزود: اقداماتی که ایران انجام می‌دهد بر اساس مکانیزم برجام است. من نه امروز بلکه ۱۰ سال هم برگردم به قبل باز برجام را امضا می‌کنم. برجام سند افتخار نه من، بلکه مردم است. برجام به پشتوانه مردم و رهبری امضا شد.

اروپایی‌ها رفیقشان را خوب می شناسند

ظریف با اشاره به اینکه ضمیمه ۲ برجام، معطوف به اقدام نبوده و معطوف به نتیجه است،گفت: تعهدات آمریکا پاراگراف چهار به بعد است. عادی سازی روابط ایران و شرکت‌های اروپایی بخشی از تعهدات برجامی است. در سطح وزرا ۱۱ تعهد را سه بار مطرح کردند. این تعهدات بعد از خروج آمریکا از برجام است. چون علم به خروج آمریکا از برجام داشتند. اروپایی‌ها نمی‌توانند ادعا کنند که نمی‌دانستند آثار تحریم‌ها چیست و این تعهدات را دادند. آنها رفیقشان را خوب می‌شناسند. هیچگاه وزیر خارجه آمریکا ۹ ساعت یکجا با وزیر خارجه کشور دیگری مذاکره نکرده است. ما صدها ساعت مذاکره کردیم. بعد دولت بعدی بیاید اینگونه کند. این تعهد بین‌المللی است.

آمریکا بوده که میز مذاکره را ترک کرده است. درباره چه مذاکره‌ای صحبت می‌کند؟ ما هیچ وقت میز مذاکره را ترک نکرده‌ایم. شفاف هم می‌گوییم که سر میز مذاکره هستیم.

وزیر خارجه همچنین گفت: اروپایی‌ها ادعا می‌کنند که آمریکا شرکت‌های دولتی و غیردولتی را در تحریم‌ها تفکیک نمی‌کند و این قانون شکنی آمریکا را نشان می‌دهد؛ جای تبریک دارد به اروپایی که چنین دوستی دارند. اگر شرکت‌های بزرگ مثل شل، انی، سی ان پی سی، ساینوپک و شرکت‌های روسی و دیگر کشورها تصمیم بگیرند با ایران کار کنند مگر آمریکا می‌تواند زورگویی کند و آنها را تحریم کند؟ مگر اقتصاد جهان چقدر است؟ آیا اتحادیه اروپا آنقدر توان ندارد که مقابل آمریکا بایستد؟

باب گفت وگو باز است

وزیر خارجه کشورمان با تاکید بر اینکه ما یا با هم امن هستیم یا با هم ناامن هستیم،گفت: ما دوست داریم که همسایگان ما از گروه شرارت خارج شوند. شما نیاز ندارید که عضو این گروه باشید. من فکر می‌کنم که وقت تنش زدایی خیلی وقت پیش بود. من زمانی که وزیر شدم در اولین مقاله در الشرق الاوسط نوشتیم که ما هنوز هم آمادگی گفتگو داریم.

او افزود:  گفتگو به نفع منطقه و کشورهای منطقه است. محاصره یک کشور شورای همکاری توسط سه کشور دیگر عضو این شورای همکاری درست نیست. ما باید گفتگو را در منطقه توسعه دهیم. معتقدیم ایران، عراق و شش کشور شورای همکاری باید گفتگو کنند. اینها حرف‌هایی است که آقای ولایتی در سال ۱۹۸۵ میلادی در نامه‌ای به دبیرکل سازمان ملل نوشت. باب گفتگو با ایران بسته نیست و بسته نخواهد شد.

بن سلمان به چه کسی تلفن کرد؟

وزیر خارجه کشورمان در پاسخ به سوالی درباره تماس محمدبن‌سلمان ولیعهد عربستان سعودی با تهران گفت: بنده از تماسی خبر ندارم و از درون ولیعهد سعودی هم اطلاع ندارم. فکر می‌کردند که یمن را ظرف چند هفته می‌توانند مغلوب کنند. معتقدیم که مردم را هیچ وقت نمی‌شود مغلوب کرد.

شرمنده مردم هستم

وی درباره تحولات افغانستان و مذاکرات آمریکا با طالبان در قطر هم گفت: همه کشورها غیر از افغاستان باید نقش حاشیه‌ای داشته باشند، نقش اصلی را باید افغانستان داشته باشد. ایراد مذاکرات آمریکا با طالبان این است که کشوری که خودش مشکلات و دردسرها و بدبختی را ایجاد کرده بدون حضور دولت افغانستان با طالبان گفتگو می‌کند. ایران در هیچ توافقی شرکت نکرده مگر با حضور افغانستان. در کنفرانس بُن هم در کنار مردم افغانستان بودیم. ما در جلسه‌ای که دولت افغانستان در آن حضور نداشته باشد نیستیم.

ظریف در پایان این نشست با تاکید بر اینکه شرمنده مردم به خاطر آسیب‌هایی که به آنها رسیده است،هستم گفت: من به شخصه از مردم عذرخواهی می‌کنم به خاطر کم کاری‌هایی که کردیم برای اینکه معیشت آبرومندانه‌ای داشته باشند.

اخبار برگزیدهپیشنهاد ویژهسیاسی