تحریریه جهان صنعت نیوز۱۳:۲۳ | دوشنبه، ۲۵ دی ۱۴۰۲

چرا درمان دندان قروچه ضروری است؟

به طور کلی دندان قروچه یا بروکسیسم (Bruxism) وضعیتی است که در آن فرد درحالی‌که چیزی نمی‌جود، دندان‌هایش را به هم می‌ساید یا روی هم فشار می‌دهد. دندان قروچه معمولا در هنگام خواب رخ می‌دهد، اما می‌تواند در ساعات بیداری نیز اتفاق افتد. در اغلب موارد فرد نسبت به انجام دندان قروچه آگاه نیست. ادامه دندان قروچه می‌تواند باعث درد فک و بروز مشکلات دندانی شود. زیرا مطمئنا فشار ناشی از دندان قروچه، به عضلات فک، دندان‌ها و مفاصل گیجگاهی‌فکی آسیب وارد می‌کند.

در ادامه این مقاله به بررسی علت دندان قروچه در خواب، تشخیص و نحوه درمان دندان قروچه می‌پردازیم. هم‌چنین تفاوت دندان قروچه در خواب و بیداری را توضیح می‌دهیم.

انواع دندان قروچه و نشانه‌های آن‌ها

همان‌طورکه ذکر شد، دندان قروچه ممکن است زمانی اتفاق بیافتد که شما بیدار یا در خواب هستید. به‌همین‌دلیل، دندانپزشکان دندان قروچه را به دو گروه زیر تقسیم‌بندی می‌کنند.

دندان قروچه در بیداری
دندان قروچه در خواب

علائم دندان قروچه در خواب

دندان قروچه در خواب نوعی اختلال خواب است و علائم آن شامل موارد زیر است:

درد صورت و گردن
درد و سفتی فک
شنیدن صداهایی مشابه کلیک کردن، ترکیدن یا ساییدن هنگام حرکت فک
بروز یک سردرد کسل‌کننده و مبهم که از شقیقه‌ها شروع می‌شود
افزایش درد یا حساسیت دندان‌ها
مواجهه با دندان‌های حساس، لق یا شکسته
فرسودگی مینای دندان‌ها یا لایه‌های عمیق‌تر
لق یا شل‌شدن دندان‌ها

بیماران ممکن است گوش‌درد را نیز تجربه کنند، زیرا مفصل گیجگاهی‌فکی بسیار نزدیک به گوش است. معمولا افراد مبتلا به دندان قروچه در خواب نمی‌توانند احساس کنند که در حال فشردن یا ساییدن دندان‌های خود هستند و افرادی‌که در نزدیکی آن‌ها می‌خوابند ممکن است بتوانند صدای ایجاد شده را بشنوند.

دندان قروچه در بیداری

دندان قروچه در بیداری با دندان قروچه در خواب متفاوت است، زیرا یک اختلال خواب نیست. بلکه یک عادت ناخودآگاه است که معمولا به‌صورت فشار دادن دندان‌ها روی یکدیگر در اثر انقباض ماهیچه‌های اطراف فک خود را نشان می‌دهد.

دندان قروچه در بیداری اغلب باعث بروز درد در اطراف فک، یک سردرد مبهم و سفتی فک می‌شود و ممکن است به اندازه دندان قروچه در خواب دندان‌ها را ساییده نکند.
دندان قروچه در بیداری به‌صورت غیرارادی رخ می‌دهد و افراد ممکن است متوجه شوند که در هنگام تمرکز یا احساس استرس، بیشتر مستعد بروز آن هستند.

دندان قروچه در چه سنی بیشتر رخ می‌دهد؟

براکسیسم یا دندان قروچه مختص سن خاصی نیست. در افراد بزرگسال این مشکل معمولا در سن ۲۰ تا ۴۰ سالگی رخ می‌دهد که با افزایش سن کاهش می‌یابد در اطفال و کودکان از سن ۳ سالگی با رشد دندان شیری رخ می‌دهد و در اکثر موارد در ۱۰ سالگی بهبود پیدا می‌کند.

دندان قروچه در خواب نشانه چیست؟

علت دندان قروچه همیشه یک دلیل مشخص یا قابل شناسایی نیست. به‌همین‌دلیل، برای بررسی علت دندان قروچه لازم است تا به دو گروه دندان قروچه اولیه و ثانویه دسته‌بندی شود. در ادامه به جزئیات هرکدام اشاره خواهیم کرد.

علت دندان قروچه اولیه

اصولا دندان قروچه اولیه به‌ خودی‌ خود رخ می‌دهد و ناشی از بیماری دیگری نیست. برخی از عوامل شناخته‌شده که در بروز آن نقش دارند عبارتند از:

رویش دندان‌ها:

بروز دندان قروچه در ۴۰% از کودکان خردسال به‌دلیل رویش دندان‌های جدید شایع است. ازآنجایی‌که در دوران کودکی دندان‌ها و فک به سرعت رشد می‌کنند، دندان قروچه در کودکان معمولا خود‌به‌خود و بدون ایجاد آسیب پایدار برطرف می‌شود.

نامرتب بودن دندان‌ها:

در برخی از افراد، دندان قروچه ممکن است به این دلیل اتفاق بیافتد که دندان‌ها ارتفاع و فاصله منظمی ندارند.

استرس:

یکی از دلایل اصلی دندان قروچه در بزرگسالان و کودکان، چه در هنگام خواب و چه در بیداری، استرس است. یک بررسی سیستماتیک در سال ۲۰۲۰ نیز این مساله را تایید کرد.

سیگار کشیدن و مصرف الکل و کافئین:

یک مطالعه در سال ۲۰۱۶ نشان داد که احتمال ابتلا به دندان قروچه در افرادی‌که به طور منظم سیگار می‌کشند یا الکل و قهوه می‌نوشند، دو برابر بیشتر است. بنابراین مصرف کافئین می‌تواند علت دندان قروچه در خواب باشد.

علت دندان قروچه ثانویه

علت دندان قروچه ثانویه معمولا ابتلا به یک بیماری یا شرایط پزشکی مانند موارد زیر است:

مشکلات سلامت روان:

ابتلا به اضطراب، افسردگی، هراس شبانه و اختلال نقص توجه و بیش‌فعالی (ADHD) با بروز دندان قروچه مرتبط است. این ارتباط ممکن است تا حدی به‌دلیل استرس ناشی از آن‌ها باشد.

بیماری‌های عصبی:

ابتلا به بیماری هانتینگتون، زوال عقل، صرع و بیماری پارکینسون ممکن است علت دندان قروچه باشد. زیرا باعث حرکت ناخودآگاه بدن در خواب یا بیداری می‌شوند.

بیماری‌های جسمی:

از نظر پزشکان، رفلاکس اسید معده به مری (GERD) در بروز دندان قروچه موثر است.

مصرف داروها:

دندان قروچه می‌تواند به‌عنوان یک عارضه جانبی مصرف برخی از داروهای ضدافسردگی و ضدروان‌پریشی محسوب شود. مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۸ نشان داد که بین مصرف داروهای مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) مانند فلوکستین و سرترالین و دندان قروچه ارتباطی وجود دارد.

آپنه خواب:

آپنه خواب وضعیتی است که باعث می‌شود روند تنفس در طول خواب به طور موقت متوقف شود. این بیماری می‌تواند کیفیت خواب را کاهش دهد و باعث بیدار شدن‌های مکرر شود. به‌همین‌دلیل مانند سایر اختلالات خوب، به‌عنوان یک فاکتور خطر برای دندان قروچه در نظر گرفته می‌شود.

علت دندان قروچه در خواب چیست؟

از میان همه عوامل ذکر شده، استرس مزمن، رفلاکس اسید معده به مری، آپنه خواب و ابتلا به بیماری‌های عصبی بیشتری تاثیر را در بروز دندان قروچه در خواب دارند. سایر عوامل معمولا باعث دندان قروچه در بیداری می‌شوند.

علت دندان قروچه کودکان در خواب

بنابراین طبق نکات ذکر شده، روند رویش دندان‌های شیری، نامرتب بودن دندان‌ها، استرس و اضطراب بیش‌ازحد و ابتلا به بیش‌فعالی، هراس شبانه و آپنه خواب علت دندان قروچه کودکان در خواب است.