تهدید پنهان در کمین کودکان

به گزارش سرویس اجتماعی «جهان صنعت نیوز»؛ با گسترش و پیشرفت روزافزون فناوری و اینترنت، کشورها به تدابیری برای مراقبت از کودکان در برابر آسیب‌های آنلاین پرداخته‌اند و برنامه‌ها و سیاست‌های مختلفی را برای حفاظت از سلامت روانی و فیزیکی نسل جوان خود به اجرا درآورده‌اند. برخی کشورهای دنیا سعی دارند با وضع قوانین مختلف، نسل جوان را از آسیب‌های شبکه‌های اجتماعی و سودجویی مدیران آنها حفظ کنند و دولت‌ها در این راه به قانونگذاری و جریمه‌های کلان نیز متوسل شده‌اند.

طبق تحقیق دانشگاه‌ هاروارد، شبکه‌های اجتماعی در سال ۲۰۲۲ میلادی از بخش تبلیغات برای افراد زیر سن قانونی در آمریکا در مجموع ۱۱میلیارد دلار درآمد داشتند. کودکان و نوجوانانی که به مدرسه می‌روند، احتمالا می‌توانند تبلیغات را تشخیص دهند اما هنگامی که این تبلیغات در شبکه‌های اجتماعی مورد اعتماد قرار داده می‌شود، اینفلوئنسرها آن را ترویج می‌کنند یا در کنار محتوای شخصی‌سازی شده نمایش داده می‌شود، این گروه سنی نمی‌توانند در برابر تبلیغات مقاومت کنند. در همین راستا کشورهای مختلف و همچنین آمریکا که خانه این شرکت‌های سودجو است، تصمیم گرفتند روح و روان نسل جدید را نجات دهند.

آمریکا پرچمدار قوانین محافظت از کودکان در شبکه‌های اجتماعی

یوتا نخستین ایالت آمریکا بود که قانونی جدید برای محدود کردن شیوه استفاده کودکان از شبکه‌های اجتماعی اجرایی کرد. اسپنسر کاکس فرماندار جمهوریخواه این ایالت دو دستور اجرایی را در فروردین سال گذشته امضا کرد که طبق آن کودکان قبل از عضویت در پلتفرم‌هایی مانند تیک‌تاک و اینستاگرام نیازمند رضایت والدین هستند. با امضای کاکس دو لایحه مذکور به قوانینی تبدیل شده‌اند که اجازه نمی‌دهند کودکان زیر ۱۸ سال بین ساعت ۲۲:۳۰ شب تا ۶:۳۰ صبح از شبکه‌های اجتماعی استفاده کنند، همچنین پلتفرم‌های اجتماعی در این ایالت باید سن کاربران را احراز کنند. علاوه بر آن ایالت اوهایو برای حفاظت از کودکان، قانونی را تصویب کرد که طبق آن کودکان برای استفاده از شبکه‌های اجتماعی به رضایت والدین نیاز دارند. اوهایو این اقدام را به عنوان راهی برای حفاظت از سلامت ذهنی کودکان ارائه کرده بود. قانون ایالت اوهایو شبکه‌های اجتماعی را ملزم می‌کند تا دستورالعمل حریم خصوصی پلتفرم‌شان را برای والدین فراهم کنند تا خانواده‌ها بدانند در پروفایل فرزندشان چه محتوایی سانسور یا بازبینی شود. لایحه‌ای در ایالت فلوریدا آمریکا تصویب شد که یکی از سختگیرانه‌ترین ممنوعیت‌ها برای استفاده افراد زیر سن قانونی از شبکه‌های اجتماعی را وضع کرد. لایحه مذکور پلتفرم‌های اجتماعی را ملزم می‌کند حساب‌های کاربران کمتر از ۱۷ سال را حذف و از یک سیستم احراز هویت طرف ثالث برای بررسی افراد زیر ۱۷ سال استفاده کنند. براساس لایحه مذکور شرکت‌های فناوری باید داده‌های خصوصی جمع‌آوری شده از حساب‌های حذف شده را برای همیشه از بین ببرند و در صورتی که این کار را انجام ندهند والدین می‌توانند از آنها شکایت کنند.

ایالت کالیفرنیا لایحه‌های «حفاظت از جوانان در مقابل اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی» و «حریم خصوصی داده‌های کودکان کالیفرنیا» را برای حفاظت از کودکان در مقابل اعتیاد به شبکه اجتماعی و حفظ حریم خصوصی داده‌ها ارائه کرد. قانون پیشنهادی مبتنی بر لایحه ایمنی کودک همین ایالت است که قرار بود از سال ۲۰۲۴ میلادی اجرا شود اما اکنون متوقف شده است. لایحه «حفاظت از جوانان در مقابل اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی» به والدین اختیار می‌دهد الگوریتم‌های اعتیادآور فیدهای (feed) کانال‌های اجتماعی فرزندان‌شان را حذف کنند. لایحه مذکور در صورت تصویب به والدین کودکان زیر ۱۸ سال اجازه می‌دهد بین فیدها الگوریتمی پیش‌فرض (که برای ایجاد اعتیادهای سودآور طراحی شده‌اند) و فید مبتنی بر زمان ثبت پست که کمتر به ایجاد عادت منجر می‌شود، انتخاب کنند. والدین می‌توانند تمام نوتیفیکیشن‌های شبکه‌های اجتماعی را مسدود کنند و اجازه ندهند فرزندان‌شان شب‌هنگام و در ساعات مدرسه به این پلتفرم‌ها دسترسی یابند.

لایحه «حریم خصوصی داده‌های کودکان کالیفرنیا» سعی دارد حریم خصوصی داده برای کودکان کالیفرنیایی کمتر از ۱۸ سال را قدرتمندتر کند. لایحه به کاربران شبکه‌های اجتماعی در این ایالت حق می‌دهد تا بدانند شبکه‌های اجتماعی چه اطلاعاتی جمع‌آوری می‌کنند و می‌فروشند و همچنین به آنها اجازه می‌دهد از فروش داده‌های کودکان به طرف‌های ثالث اجتناب کنند. در کنار این موارد کمیسیون فدرال تجارت آمریکا قوانین جدیدی را پیشنهاد کرد که محدودیت‌های بیشتری برای شرکت‌های بزرگ فناوری مانند آلفابت (مالک یوتیوب) درباره شیوه استفاده از داده‌های کودکان برای دسترسی به سود بیشتر وضع می‌کند. کمیسیون فدرال ارتباطات در بیانیه قانون پیشنهادی نوشته بود که مشغول بررسی تغییر قانون حفاظت از حریم خصوصی آنلاین کودکان است تا محدودیت‌های بیشتری بر زمان و شیوه استفاده شرکت‌ها از داده‌های کودکان برای سودآوری وضع کند. این آژانس فدرال اعلام کرد که شیوه استفاده شرکت‌ها از نوتیفیکیشن‌ها برای تشویق کودکان به آنلاین ماندن را محدود می‌کند. این قانون روی شرکت‌هایی تاثیر می‌گذارد که داده‌های خصوصی کاربران حدود ۱۳ سال و کمتر را جمع‌آوری می‌کند. براساس تغییرات پیشنهادی شرکت‌ها باید به اشتراک‌گذاری اطلاعات کودکان با آگهی‌دهندگان و دیگر طرف‌های ثالث، به طور جداگانه رضایت قابل تایید والدین را دریافت کنند. تغییرات مذکور تاکید بر این موضوع دارد که اگر کودکان اجازه جمع‌آوری اطلاعات خصوصی‌شان را ندهند، شرکت‌ها نتوانند فعالیت کودکان را ممنوع کنند، علاوه بر آن به مدارس اجاره می‌دهد تا شرکت‌هایی که فناوری آموزشی را فراهم می‌کنند را از استفاده تجاری از اطلاعات جمع‌آوری شده، منع کنند.

شکایت از شبکه‌های اجتماعی در آمریکا

ایالت‌های آمریکا علاوه بر قانونگذاری در این زمینه شکایت‌هایی از شبکه‌های اجتماعی نیز ثبت کرده‌اند تا با تمام توان از سلامت روان کودکان دفاع کنند. ایالت یوتا در مهر ماه نیز از تیک‌تاک شکایت و این اپلیکیشن را به آسیب به کودکان متهم کرد زیرا به طور عمدی کاربران جوان را وادار می‌کند مدت زمان طولانی در این پلتفرم اشتراک‌گذاری ویدئو کوتاه وقت بگذرانند. این در حالی بود که ایالت‌های ایندیانا و آرکانزاس نیز شکایات مشابهی ثبت کرده بودند. طبق شکایتی که یوتا در دادگاه ثبت کرده، ویدئوها از الگوریتم‌های قدرتمند و طراحی‌هایی با قدرت دستکاری استفاده می‌کنند و در نتیجه تاکتیک‌هایی برای تحت تاثیر قرار دادن کاربران جوان ایجاد کرده‌اند. ایالت نیومکزیکو آمریکا به دلیل ناتوانی شرکت مادر اینستاگرام و فیس‌بوک در محافظت از کودکان در مقابل سوءاستفاده جنسی و قاچاق انسان شکایت کرد. «آستین کنودسن» دادستان کل ایالت مونتانا اعلام کرد که از متا شکایت کرده زیرا اینستاگرام به طور عمدی طوری طراحی شده که به خصوص برای افراد زیر سن قانونی اعتیادآور باشد. علاوه بر موارد ذکر شده دادستان‌های کل ۳۳ ایالت از جمله کالیفرنیا و نیویورک اعلام کردند متا مکررا مردم را درباره خطرات پلتفرم‌هایش گمراه کرده و با اطلاع کامل از این امر نوجوانان و کودکان را به سمت استفاده اعتیادآور از شبکه‌های اجتماعی سوق داده‌اند. در شکایت آمده ‌است: متا قدرت و فناوری‌های بی‌سابقه را برای تهییج، تشویق و در نهایت به تله انداختن جوانان و نوجوانان به کار گرفته است. انگیزه شرکت نیز دستیابی به سود بوده است. ایالت‌های آمریکا مدعی هستند تحقیقات نشان داده استفاده از پلتفرم‌های اجتماعی متا با افسردگی، اضطراب، بی‌خوابی، اختلال در تحصیل و زندگی روزمره و بسیاری از پیامدهای منفی مرتبط است.

ایمنی آنلاین ضمانتنامه انگلیس برای حفاظت از کودکان

در این میان سایر کشورها نیز بیکار نبودند و قوانینی برای حفاظت از نسل آینده خود وضع یا اجرا کردند. قوانین ایمنی آنلاین انگلیس که برای حفاظت از کودکان و کاربران در شبکه‌های اجتماعی و اینترنت طراحی شده بود، بالاخره پس از ۲ سال کشمکش به قانون تبدیل شد. در نتیجه تصویب لایحه شرکت‌های آنلاین و شبکه‌های اجتماعی باید هرگونه محتوای غیرقانونی را به سرعت حذف یا در درجه اول از آپلود آن در پلتفرم‌شان جلوگیری کنند. لایحه ایمنی آنلاین شرکت‌های آنلاین و شبکه‌های اجتماعی را به طور قانونی ملزم می‌کند کودکان و افراد جوان را در فضای آنلاین ایمن نگه دارند. شرکت‌ها باید هرگونه محتوای غیرقانونی یا مخرب مانند پست‌های مروج آزار، اختلالات تغذیه‌ای یا قلدری را پاک کنند. شرکت‌ها برای جلوگیری از دسترسی کودکان و کاربران جوان به محتوای نامتناسب با سن‌شان باید محدودیت‌های سنی وضع و اقداماتی جهت کنترل سن کاربران ایجاد کنند. چنانچه شرکت‌ها این اقدامات را انجام ندهند سازمان آفکام (رگولاتور رسانه) می‌تواند جریمه‌ای تا سقف ۱۸میلیون پوند برای شرکت وضع کند یا در برخی موارد ممکن است برای مدیر شرکت‌ها مجازات زندان در نظر گرفته شود. شبکه‌های اجتماعی نیز باید با کنترل سن کاربران اجازه ندهند افراد زیر سن مجاز در پلتفرم‌هایشان حضور یابند. این بدان معنا است که افراد زیر سن قانونی نمی‌توانند در پلتفرم‌های اجتماعی حساب کاربری داشته باشند. قانون جدید همچنین به این معنا است که افراد بزرگسال (والدین) بر نوع محتوایی که کودکان در فضای آنلاین تماشا می‌کنند، کنترل بیشتری خواهند داشت. آفکام نیز دستورالعمل‌هایی تعیین می‌کند که توصیه‌هایی کلیدی درباره پیروی از قانون خواهند بود اما انگلیس به همین قانون بسنده نکرد و در سال ۲۰۲۴ میلادی دستورالعملی را ارائه کرد تا استفاده از موبایل در مدارس این کشور ممنوع شود.

این دستورالعمل که غیرتقنینی است، مدیران مدارس را درباره چگونگی ممنوعیت استفاده از موبایل نه‌تنها هنگام آموزش بلکه در زمان استراحت ناهار نیز راهنمایی می‌کند. این دستورالعمل به کارمندان مدارس اجازه می‌دهد در صورت لزوم کیف‌های دانش‌آموزان را برای یافتن موبایل جست‌وجو کنند.

ارائه پیش‌نویس دستورالعمل چین برای استفاده کودکان از اپ‌ها

یکی از کشورهای پیشرو در زمینه وضع قوانین برای حفاظت از کودکان، چین است. این کشور در ۲۰۲۳ میلادی قوانینی برای محافظت از افراد زیر سن قانونی در فضای سایبری منتشر کرد که تمرکز آن بر مشخص کردن محتوای آنلاین سالم و افزایش حمایت قضایی به نفع افراد زیر سن قانونی بود. در مرداد ۱۴۰۲ شمسی رگولاتور فضای سایبری چین پیش‌نویس دستورالعملی برای سخت‌تر کردن محدودیت‌های مربوط به استفاده از اپ، پایانه‌های هوشمند و فروشگاه‌های اپلیکیشن برای کاربران زیر سن قانونی آماده کرد. این سازمان در بیانیه خود اعلام کرد: به پلتفرم‌های مذکور دستور داده تمام محتوای غیر‌قانونی را اصلاح و پاکسازی کنند. علاوه بر آن جریمه‌ای برای این شرکت‌ها تعیین خواهد شد. طبق پیش‌نویس قوانین رگولاتور فضای سایبری چین، شرکت‌های فعال در حوزه‌های قمار آنلاین، پخش زنده محتوا، تولید محتوای صوتی و ویدئویی در چین باید یک قابلیت «حالت جوان» برای حفاظت از افراد زیر سن قانونی در پلتفرم‌شان ایجاد می‌کردند.

علاوه بر آن در آبان ماه نیز شورای دولتی چین مجموعه قوانینی برای حفاظت از افراد زیر سن قانونی منتشر کرد که از اول ژانویه ۲۰۲۴ میلادی اجرایی شد. این اسناد به تلاش‌ها برای قانونمندسازی محتوای آنلاین، حفاظت از اطلاعات خصوصی و جلوگیری از اعتیاد به اینترنت میان این گروه پرداخته است. برای برطرف کردن این چالش‌ها در اسناد موجود یک فصل کامل به تنظیم مقررات محتوای آنلاین، مشخص کردن انواع اطلاعات آنلاینی که به رشد سالم نوجوانان و کودکان منجر می‌شود، اشاره شده است.

قانون اروپا برای مقابله شرکت‌های فناوری با هرزنگاری کودکان

سال گذشته شمسی قانونگذاران اتحادیه اروپا درباره پیش‌نویس قوانینی توافق کردند که گوگل، متا و دیگر سرویس‌های آنلاین را ملزم به شناسایی و حذف هرزنگاری کودکان می‌کند. در ۲۰۲۳ میلادی کمیسیون اتحادیه اروپا پیش‌نویس قانون محتوای سوءاستفاده جنسی از کودکان را پیشنهاد کرد. قانون پیشنهادی، سرویس‌های پیام‌رسان، فروشگاه‌های اپلیکیشن و ارائه‌دهندگان سرویس اینترنت را مجبور می‌کند تا تصاویر و ویدئوهای شناخته‌شده و جدید هرزنگاری کودکان و همچنین موارد اغفال کودکان از طریق اینترنت را گزارش و حذف کنند، همچنین یک مرکز مرتبط با موضوع سوءاستفاده از کودکان در اتحادیه اروپا ایجاد می‌شود تا به عنوان مرکزی برای کارشناسان باشد و گزارش‌های ثبت شده را به پلیس ارائه دهد.علاوه بر اقدامات اتحادیه اروپا، رییس آژانس حفاظت از داده اسپانیا اعلام کرد مشغول توسعه یک فناوری احراز هویت است تا اجازه ندهد کودکان به محتوای نامناسب آنلاین مانند سایت‌های هرزنگاری و قمار دسترسی یابند. بیش از نصف نوجوانان اسپانیایی قبل از ۱۳ سالگی به محتوای هرزنگاری دسترسی داشته‌اند. رییس آژانس حفاظت از داده اسپانیا اعلام کرد که مشغول توسعه یک فناوری احراز هویت است تا اجازه ندهد کودکان به محتوای نامناسب آنلاین مانند سایت‌های هرزنگاری و قمار دسترسی یابند. فناوری جدیدی به تهیه‌کنندگان سرویس‌های اینترنت اطمینان می‌دهد که مثلا کاربر یک فرد بزرگسال است و حداقل سن ثبت شده برای دسترسی به شبکه اجتماعی را دارد.

حذف محتوای مخرب در کانادا اجباری می‌شود

دولت کانادا با هدف حفاظت از کودکان در مقابل مهاجمان آنلاین پیش‌نویس قانونی را برای مقابله با نفرت‌پراکنی آنلاین رونمایی کرده است. این لایحه در صورت تصویب، شرکت‌های بزرگ را وادار به حذف سریع محتوای مخرب می‌کند و از سوی دیگر مجازات برای تحریک به نسل‌کشی را به حبس ابد افزایش داده است. طبق لایحه مذکور شبکه‌های اجتماعی باید به سرعت محتوایی که کودکان را از لحاظ جنسی قربانی می‌کند و همچنین محتوایی خصوصی که بدون رضایت مرتبط شده را حذف کنند. در هر دو مورد محتوا مشروط به نظارت و فرآیند بازبینی، باید ظرف ۲۴ ساعت حذف شود. مقامات طی جلسه‌ای اعلام کرده‌اند که اگر شرکتی در نقض قانون مقصر شناخته شود با جریمه‌ای معادل حداکثر ۶درصد درآمد جهانی خود روبه‌رو می‌شود. تهیه‌کنندگان محتوا باید اقدامات محافظتی مخصوصی برای کودکان از جمله کنترل‌های والدین، تنظیمات جست‌وجوی ایمن و برچسب‌های هشدار محتوا فراهم کنند.

از افشاگری علیه «متا» تا عذرخواهی نیم‌بند «مارک زاکربرگ» از خانواده قربانیان

به دنبال اقدامات دولت‌ها در سراسر جهان علیه پلتفرم‌ها برای مراقبت از کودکان‌شان در فضای مجازی، برخی کارکنان شبکه‌های اجتماعی نیز اقدام به افشاگری علیه این شرکت‌ها کرده‌اند. ۳ سال قبل «فرانسیس هوگان» کارمند فیس‌بوک تحقیقات داخلی اینستاگرام تاثیرات مخرب شبکه اجتماعی بر سلامت روان نوجوانان و تصمیم‌گیری‌های جنجالی داخل شرکت را فاش کرد و در کنگره شهادت داد. پس از آن اینستاگرام توسعه یک اپ مخصوص کودکان را متوقف کرد و چند ایالت آمریکا نیز تحقیقاتی درباره شرکت را آغاز کردند. در ۲۰۲۳ میلادی نیز ۴۱ دادستان کل ایالتی به دلیل ویژگی‌های محصول مخرب و تاثیرگذاری روانی که به سلامت ذهنی کاربران جوان آسیب رسانده، از متا شکایت کردند. یک هفته پس از ثبت شکایت ۴۱ ایالت از متا، یکی دیگر از کارمندان سابق این شرکت در مقابل کنگره شهادت داد و ادعا کرد شرکت مادر فیس‌بوک و اینستاگرام از آزار و دیگر آسیب‌های متوجه نوجوانان در این پلتفرم آگاه بوده اما اقدامی نکرده است. این فرد به نام آرتورو بیجار کارمند سابق متا است که از ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۱ میلادی در بخش سلامت اینستاگرام فعالیت می‌کرد و قبل از آن مدیر مهندسی تیم حفاظت و مراقبت فیس‌بوک از ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۵ بود. پس از تمام این رویدادها و افشاگری جدید کمیته قضایی سنا یک جلسه استماع درباره سوءاستفاده جنسی آنلاین از کودکان را در ششم دسامبر برگزار کرد تا مدیران ارشد اجرایی شرکت‌های بزرگ فناوری در آن شهادت دهند. این جلسه استشهاد رویداد مهمی بود و یکی از ‌هایلایت‌های آن عذرخواهی مارک زاکربرگ از خانواده‌هایی بود که فرزندان‌شان به نحوی تحت تاثیر پلتفرم‌های متا آسیب دیده بودند. در جلسه استماع شرکت‌های فناوری درباره آسیب‌های پلتفرم‌های اجتماعی برای کودکان و نوجوانان، سناتورهای آمریکایی رهبران بزرگ‌ترین شبکه‌های اجتماعی را به چالش کشیدند و اعلام کردند کنگره باید هرچه سریع‌تر قانونی وضع کند. این در حالی است که یکی از قانونگذاران آمریکا شرکت‌های فناوری را متهم کرد که به دلیل ناتوانی از حفاظت از کودکان در مقابل تهدیدهای روزافزون مهاجمان جنسی در پلتفرم‌های‌شان، دستانشان به خون آلوده است.

زاکربرگ در کنار لیندا یاکارینو (مدیر ارشد اجرایی ایکس)، ایوان اشپیگل (مدیر ارشد اجرایی شرکت اسنپ)، شو زی چو (مدیر ارشد اجرایی تیک‌تاک) و جیسون سیترون (مدیر ارشد اجرایی دیسکورد) در کنگره آمریکا شهادت دادند. در این جلسه سناتور جاش‌هاوی، زاکربرگ را به چالش کشید تا به طور مستقیم از خانواده‌ها عذرخواهی کند. زاکربرگ نسبت به آنچه بر سر خانواده‌ها آمده اظهار تاسف کرد و سپس متعهد شد فعالیت بیشتری برای جلوگیری از آسیب به کودکان انجام دهد، اما در اظهارات او نشانی از قبول مسوولیت تسهیل جلوگیری از سوءاستفاده از کودکان وجود نداشت.

در نتیجه با مرور این قوانین آنچه بیش از هر چیز به ذهن متبادر می‌شود این است که حاکمان اینترنت، بیشترین قوانین و حکمرانی را در مقابله با آن و قدرت شرکت‌ها و پلتفرم‌های دیجیتال وضع می‌کنند و روز‌به‌روز بیشترین ابزارها را برای محافظت از کاربران‌شان به ویژه کودکان و نوجوانان به کار می‌بندند که این نوع مراقبت نشان‌دهنده واقف بودن آنها به زیان‌های اجتماعی و فرهنگی دنیای مجازی به کاربران زیر سن قانونی است.

اجتماعی و فرهنگیاخبار برگزیدهویدئو