راست گرایان افراطی، اتحادیه اروپا را فتح می‌کنند؟

عرفان ناظریه – جهان صنعت نیوز؛  حدود یک دهه‌ای می‌شود که راست‌گرایان در اروپا جان تازه‌ای گرفته‌اند. عواملی همچون مهاجرت‌های فراوان به کشورهای اروپایی، مشکلات اقتصادی و معیشتی، چالش‌های جهانی شدن و همگرایی بین‌المللی و منطقه‌ای، برخی رفتارهای ایالات متحده آمریکا در برابر دولت‌های اروپایی و مواردی دیگر موجب مطرح شدن دوباره آنها در صحنه سیاسی اروپا شده است.

در واقع این علل در کنار دیگر موارد باعث چالش‌های هویتی و اجتماعی، اقتصادی و معیشتی، امنیتی و سیاسی و غیره برای برخی کشورهای اروپایی شده است. به همین جهت احزاب راست افراطی در این کشورها وعده توجه بیشتر به مردمان آن دولت – ملت و صَرف منابع کشورهایشان در جهت منافع هم‌میهنان خود را داده‌اند.

البته که این احزاب و نمایندگان آنها توانسته‌اند در برخی کشورهای اتحادیه اروپا پیروزی‌هایی کسب کنند اما هنوز فاصله زیادی تا تصاحب کامل سکان سیاسی اروپا دارند. برای مثال روی کارآمدن جورجا ملونی در قامت نخست وزیری ایتالیا از جمله حضور راستگرایان اروپایی در سِمَت‌های رده‌بالای حاکمیتی است.

آیا راست افراطی استراسبورگ را فتح می‌کند ؟

در همین راستا حدود ۲ ماه دیگر، اتحادیه اروپا و ساکنان آن باید برای انتخاب نمایندگان خود در پارلمان اروپا دست به تصمیم‌گیری بزنند. عرصه‌ای که بار دیگر فرصتی برای راستگرایان اروپایی رقم زده است تا بتوانند قدرت (تقنینی) را در قاره سبز در اختیار بگیرند. موضوعی که نگرانی‌هایی را برای سیاستمداران فعلی اروپایی به وجود آورده است که مبادا با روی کارآمدن آنها موجودیت اروپای واحد و ساختار سیاسی و اقتصادی مشترک آن از بین برود.

لازم به ذکر است، این نگرانی از آنجا سرچشمه می‌گیرد که این احزاب معمولا با مشی ضد اتحادیه اروپاگرایی و شکاکیت به آن شناخته می‌شوند. همانطوری که پیش‌تر ذکر شد جریانات راستگرا با عقایدی همچون استفاده منابع کشور فقط در جهت بومیان آن سرزمین و برگرداندن هویت و معیشت مطلوب، مردم را به رای دادن به خود ترغیب می‌کنند. بنابراین طبیعی است که نسبت به اتحادیه اروپا و سازوکارهای اروپای واحد نگاه خوشبینانه‌ای نداشته باشند.

انتخابات اتحادیه اروپا

به نظر می‌رسد برای تدقیق محتوای گزارش باید به حداقلی از شناخت راجع به پایه‌های فکری راست افراطی دست یابیم. در واقع جریان راست‌گرا پدیده امروز و دیروز اروپا نپوده و عمر آنها حداقل به ۷ تا ۸ دهه گذشته بر می‌گردد. در واقع این جریانات در قالب «جنبش‌های خواهان بازگشت به عقب» در دهه‌های ۳۰ و ۴۰ میلادی روی کارآمدند. حرف اصلی آنها این بود که اساسا مدرنیته (مخصوصا پایه‌های فکری – فلسفی آن) باعث از بین رفتن زندگی سعادتمند و از بین رفتن ارزش‌های آنها شده است. به همین جهت به دنبال بازگشت از مدرنیته و حکومت‌های برآمده از آن بودند. این تفکر و جنبش‌های حاصل از آن با عقایدی همچون دگم‌اندیشی، اقتدارگرایانه، محافظه‌کاری شدید، نگاه ارزشی متافیزیکی به مسائل و ضدیت با تحول و تغییرات عجین بودند.

البته که امروزه طیف راست‌ افراطی دستخوش تغییر و تحولات مهمی شده و نمی‌توانیم بگوییم که همه آنها مانند جنبش‌های نازیسم و فاشیسم هستند اما به هر صورت ریز و درشت آنها باعث دلهره رجال سیاسی اروپایی شده است. به همین جهت برای شناخت بهتر راست‌گرایان امروز اروپایی، نظرات یکی از کارشناسان این حوزه به نظر مفید است.

راست تندرو یا راست رادیکال

اویان لیدیگ از متخصصان حوزه راست گرایی در اروپا، بر این باور است که باید جریان راست افراطی (far-right) را به دو قسمت راست تندرو و راست رادیکال تقسیم کرد. جریان راست تندرو موسوم به extreme right خواهان براندازی سیستم حاکم و روی کارآمدن نظام اقتدارگرا هستند؛ مانند حرکت هایی چون کله پوستی ها یا کله طاس ها (skinheads) و اشخاصی چون آندرس برویک.

در حالی که راست رادیکال موسوم به radical right، سیستم و نظام حاکم را پذیرفته و در چارچوب آن دست به بازی قدرت می‌زنند. برای مثال افرادی چون ملونی نخست وزیر ایتالیا، خیرت ویلدرس هلندی یا حزب اتحاد ملی فرانسه جزو جریانات راست رادیکال هستند و ضمن پذیرش نظام موجود، وارد فضای انتخاباتی و رقابتی به منظور کسب قدرت می شوند.

در همین جهت با بررسی تفکرات و مشی احزاب راست‌گرایی که امروزه خواهان کسب قدرت در فضای سیاسی اروپا به طور عام و انتخابات پارلمان پیش‌روی اروپا به طور خاص هستند، می‌توان این‌گونه استنباط کرد که اکثر آنها در طیف راست رادیکال قرار می‌گیرند. یعنی همانگونه که ذکر شد با سازوکار‌های دموکراتیک خواهان کنشگری سیاسی و شراکت در امر قدرت هستند. در واقع نفس شرکت در انتخابات توسط این احزاب، خود دلیلی بر این مدعی است که خواهان براندازی سیستم فعلی نیستند.

وضعیت راست افراطی در انتخابات آینده پارلمان اروپا

در حال حاضر فراکسیون هویت و دموکراسی(ID)  و فراکسیون محافظه‌کاران و اصلاح‌طلبان اروپایی(ECR)  جریانات اصلی راست رادیکال را در پارلمان اروپا تشکیل می‌دهند. هم اکنون ۵۹ صندلی در اختیار ID و ۶۸ کرسی توسط ECR کسب شده است. اما طبق نظر کارشناسان مختلف این ارقام افزایش یافته و غلظت حضور راست‌گرایان در استراسبورگ بیشتر می‌شود.

به استناد یک نظرسنجی که توسط یورونیوز انجام شده است، این خبرگزاری وابسته به اتحادیه اروپا احتمال پیش‌بینی می‌کند که کرسی‌های فراکسیون هویت و دموکراسی با افزایش ۲۱ نفری به تعداد ۸۰ کرسی و فراکسیون محافظه‌کاران و اصلاح‌طلبان اروپایی با افزایش ۷ نفری به ۷۵ صندلی برسد.

نکته جالب توجه این است که این دو فراکسیون با وجود اینکه جزو راستگرایان افراطی حساب می‌شوند اما در برخی مسائل مانند موضوعات اقتصادی و جنگ اوکراین اختلاف نظرهایی دارند. در واقع فراکسیون هویت و دموکراسی که اشخاصی همچون رقیب رئیس جمهوری فعلی فرانسه، امانوئل ماکرون یعنی مارین لوپن جزو آن هستند، اندیشه‌های رادیکال‌تر یا اصطلاحا تندتر داشته و ظاهرا افزایش ۳ برابری احتمالی کرسی‌های آنها نسبت به ECR پیام‌های معناداری برای اروپا و اندیشه سیاسی آن در آینده دارد.

پیروز استراسبورگ چه جریانی است ؟

البته که طبق داده‌ها و نظرات کارشناسی موجود، احزاب راست افراطی در حال افزایش قدرت خود هستند و می‌توانند تاثیر جدی در فرایند‌های سیاسی آینده اروپا و تصمیمات آن بگذارند، اما صاحب‌نظران معتقدند که احزاب طرفدار ومدافع اتحادیه اروپا مانند فراکسیون حزب مردم هنوز از لحاظ تعداد نفرات پیشتاز هستند و می‌توانند جریانات را کنترل کنند. با این حال توجه به این نکته جالب است که راست‌گرایان هم اکنون نیز پیشرفت (حداقل آماری) قابل توجهی داشته و ادامه قدرت‌ گرفتن آنها با توجه به مواضعشان می‌تواند پیامدهایی به همراه داشته باشد.

مواردی همچون جدایی از اتحادیه اروپا (مانند برگزیت) و گسسته شدن بند برخی روابط قدیمی و راهبردی میان اروپا و آمریکا، در صورت روی کارآمدن مجدد راست‌گرایی همچون دونالد ترامپ در ایالات متحده آمریکا و مواضع وی همچون خروج واشینگتن از ناتو، از جمله آنها است. البته اهل فن به خوبی می‌دانند که با توجه به ارتباط شکل گرفته پیرامون این ائتلاف‌ها و توافقات و بوروکراسی حاکم شده بر آن، نمی‌توان به راحتی نسخه انحلال آن‌ها را پیچید، اما به هرحال می‌تواند در میان یا بلند مدت، معادلات فعلی را دستخوش تغییرات مهمی بکند.

به هرحال جدای از نظرسنجی‌های مختلف باید منتظر بود و دید  که تا ۲ ماه دیگر چه جریانی یکه‌ تازی اصلی‌ترین نهاد قانون‌گذاری در اتحادیه اروپا را به دست خواهد گرفت و چگونه می‌خواهند دست به تنظیم و تصویب قوانین بزند.

اخبار برگزیدهسیاسی