مولدسازی مبهم سرخابی‌ها

به گزارش سرویس بورس «جهان صنعت نیوز»؛ از ۲ سال پیش که طرح مولدسازی دارایی‌های راکد دولت مطرح شده هیچ گزارش یا خبری در دست نیست که چه تعداد و به چه قیمتی از اموال دولت تحت این عنوان واگذار شده است، حتی سال گذشته هم با وجودی که کمتر از ۱۰درصد از اهداف طرح- به لحاظ ارزش مالی- عملیاتی شد و یک کسری ۹۰هزار میلیاردتومانی مستقیم به بودجه کشور تحمیل کرد، گزارش شفافی در این رابطه در دسترس نیست؛ حالا خبر رسیده که دولت قرار است باشگاه‌های استقلال و پرسپولیس را از طریق مولدسازی واگذار کند

مولدسازی یا مبهم‌سازی؟

از ۲سال پیش که طرح مولدسازی دارایی‌های راکد دولت مطرح شد، ابهامات و علامت سوال‌های بسیار زیادی پیش روی این طرح، سبز شد و این پرسش به میان آمد که چرا دولت از سیاست‌های کلی اصل‌۴۴ که بر خصوصی‌سازی عدول کرده و در پی مولدسازی دارایی‌های خود است.

با این حال حواشی این طرح بر اصل پرسش‌های کلیدی پیرامون آن قوت گرفت و کار تا جایی به پیش رفت که اعضای هیات عامل مولدسازی، تقاضای مصونیت از پیگرد قانونی را برای خود مطرح ساختند.

سال گذشته نیز به‌رغم جادادن این طرح برای کسب درآمد در راستای کاهش وابستگی دولت به نفت در بودجه، کمتر از ۱۰درصد از اهداف طرح- به لحاظ ارزش مالی- عملیاتی شد و یک کسری ۹۰هزار میلیارد تومانی مستقیم به بودجه کشور تحمیل کرد، در شرایطی که درآمدی ۱۰۰هزار میلیارد تومانی برای این طرح در بودجه سال ۱۴۰۲ لحاظ شده بود. در بودجه سال جاری نیز، هنوز به طور شفاف جایگاه این طرح مشخص نیست و ابهامات پیشین همچنان به قوت سابق باقی مانده است.

مسیر بی پایان خصوصی سازی پرسپولیس و استقلال

باشگاه‌های استقلال و پرسپولیس به عنوان دو بنگاه ورزشی کلاسیک وابسته به دولت- که پیش از انقلاب در تملک بخش خصوصی بودند- بارها تا مرز خصوصی شدن به پیش رفتند و از دولت سازندگی تا دولت فعلی، همواره بحث واگذاری این دو بنگاه‌، در میان شعارهای انتخاباتی دولتمردان جایگاه ویژه‌ای داشت اما تاکنون هرگز ماهیت عملیاتی به خود نگرفته است.

به‌رغم اینکه از ابتدای برنامه پنجم توسعه، تخصیص بودجه و کمک مالی به این دو باشگاه پرطرفدار و قدیمی پایتخت ممنوع شده بود، اسپانسرهایی عمدتا دولتی یا شبه‌دولتی، با اشاره خود دولت‌ها به تامین مالی نصفه‌و‌نیمه این دو باشگاه می‌پرداختند. با این حال واگذاری‌های این دو باشگاه هر بار در هاله‌ای از ابهام قرار می‌گرفت و تنها به شکل صوری میان وزارتخانه‌های مختلف رد و بدل می‌شد.

باشگاه استقلال یک بار به وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی تعلق یافت و یک بار دیگر به وزارت امور اقتصادی و دارایی (هم‌اکنون نیز در تملک این نهاد است) و باشگاه پرسپولیس نیز در اختیار وزارت ورزش و جوانان قرار داشت.

یکی از شروط کنفدراسیون فوتبال آسیا AFC برای صدور مجوز حرفه‌ای این بود که باشگاه‌ها برای جلوگیری از امکان تبانی، مالک یکسان نداشته باشند و این واگذاری‌های صوری نیز در همین راستا صورت پذیرفت و هربار، باشگاه استقلال قربانی این تصمیم شده و از آسیا حذف می‌شد.

غول پتروشیمی آبی و کنسرسیوم بانکی سرخ می‌شوند؟

اکنون که بار دیگر بحث واگذاری دو باشگاه بالا گرفته است، مشخص نشده که چرا استقلال به هلدینگ پتروشیمی خلیج‌فارس داده می‌شود و پرسپولیس به کنسرسیومی از ۴بانک دولتی واگذار می‌شود؟ چرا دولت قصد واگذاری واقعی این دو باشگاه را ندارد؟ چرا سهام این دو باشگاه به شکل واقعی و در مزایده‌ای بین‌المللی به فروش گذاشته نمی‌شود؟ اساسا متر و معیار ارزش‌گذاری دو باشگاه به چه شکل است؟ بدهی‌های بیمه‌ای و مالیاتی دو باشگاه چگونه صورت وضعیتی دارند؟ دارایی‌های دو باشگاه به چه شکلی محاسبه شده است؟ آیا اموال قدیمی این دو باشگاه نیز در این واگذاری‌ها، به کنسرسیوم‌های یادشده واگذار می‌شوند؟ آیا این واگذاری‌ها را باید در زمره طرح مولدسازی دارایی‌های راکد دولت دانست؟ سطح دخالت دولت در این دو باشگاه پس از این به چه شکل خواهد بود؟

تمامی پرسش‌های فوق، در پرده ابهام باقی مانده‌اند و دولتمردان قصد شفاف‌سازی از این پروسه حیاتی و مهم را تاکنون به نمایش نگذاشته‌اند. با این حال با اعلام مبالغ دریافتی ناشی از واگذاری (۲۴۰۰ میلیارد تومان برای پرسپولیس و ۲۰۰۰هزار میلیارد تومان برای استقلال) مشخص است که دولت همچنان از تادیه دارایی‌های پیش‌تر مصادره‌شده این دو باشگاه امتناع می‌کند.

دارایی‌های قدیمی ۲ باشگاه

پیش از وقوع انقلاب اسلامی، باشگاه تاج (استقلال کنونی) املاک وسیع و متنوعی در شهرهای مختلف کشور داشت (به روایت پرویز خسروانی در ۶۶شهرستان کشور ساختمان، زمین ورزشی، استادیوم و املاک تجاری داشت) و در کشورهای ترکیه، امارات، قطر و بحرین نیز املاک ورزشی بزرگی داشت. باشگاه ایرانیان دوبی نمونه‌ای از این املاک مصادره شده بود. استادیوم بزرگ امجدیه (شهید شیرودی)، دیهیم (رسالت کنونی)، نازی‌آباد (شهید مرغوبکار) کلوب بانوان (سالن حجاب) و باشگاه بزرگ تنیس میرداماد با ۱۲زمین تنیس و یک تالار تشریفاتی بزرگ به همراه کاخ مرکزی تاج (محل استقرار سازمان ورزش و جوانان استان تهران) و چندین شعبه فروشگاه زنجیره‌ای بزرگ و موزه این باشگاه، همگی به تملک دولت در آمد.

باشگاه پرسپولیس نیز بزرگ‌ترین مجموعه بولینگ وقت آسیا و یک استخر بسیار بزرگ سرپوشیده بود به همراه یک‌تالار بزرگ و چندین زمین فوتبال و والیبال و بوکس و کشتی و اسکیت که هیچ کدام در سیاهه دارایی‌های فعلی دو باشگاه فهرست نشده‌اند.

آیا این دو باشگاه باید نمونه‌های پایلوت طرح مولدسازی دولت برای جبران کسورات بودجه‌ای آن باشند؟ مکانیسم برخورد با سوءمدیریت احتمالی و فقدان انضباط مالی در دو باشگاه به چه شکل خواهد بود؟ تنها چیزی که ما از این رخداد بزرگ (که بزرگ‌ترین واگذاری دارایی‌های ورزشی دولتی به بخش خصولتی اقتصاد است) می‌دانیم، مجموعه‌ای از پرسش‌های پاسخ داده نشده و ابهامات بزرگ است.

اخبار برگزیدهبورسویدئو