مزه شیرین نفت برای دولتی ها
وزارت نفت در واپسین روزهای دولت سیزدهم، شش قرارداد توسعه میادین نفتی را امضا کرد؛ قراردادهایی که اجرای بخش بزرگی از آنها به بخش‌های دولتی و نهادهای عمومی سپرده شده است.
به گزارش سرویس نفت و پتروشیمی جهان صنعت نیوز؛ جواد اوجی و معاونانش روز یکشنبه شش قرارداد امضا کردند. نخست قرارداد توسعه میدان نفتی بند کرخه که به شرکت توسعه نفت و گاز مپنا سپرده شد. دوم قرارداد میدان نفتی چنگوله که مقرر شد توسط شرکت مهندسی و ساختمان صنایع نفت (OIEC) اجرا شود و در نهایت قرارداد خرید خدمات فرآورش نفت‌خام نیز با استفاده از تاسیسات فرآورش سیار نفت (SkidMounted) در قالب قرارداد مشارکت عمومی – خصوصی ساخت، مالکیت و بهره‌برداری (BOO) که به‌صورت جداگانه با شرکت توسعه نفت و گاز مپنا و گروه صنعتی مهام شرق امضا شد.
دو قرارداد خرید خدمات فرآورش نفت‌خام با استفاده از تاسیسات فرآورش سیار نفت در قالب قرارداد مشارکت عمومی – خصوصی ساخت، مالکیت و بهره‌برداری (BOO) به‌صورت جداگانه با شرکت توسعه نفت و گاز مپنا و گروه صنعتی مهام شرق امضا شد.
همزمان قرارداد ساخت واحد فرآورش نفت‌خام میدان‌های قلعه‌نار، کبود و بالارود با ظرفیت روزانه ۴۰هزار بشکه به مدت ۱۰سال و سرمایه‌گذاری ۱۰۰میلیون دلار با شرکت توسعه نفت و گاز مپنا و قرارداد ساخت واحد فرآورش نفت‌خام میدان منصوری (آسماری) با ظرفیت روزانه ۷۵هزار بشکه به مدت ۱۰سال و سرمایه‌گذاری ۱۴۰میلیون دلار با گروه صنعتی مهام شرق امضا شد.
گفته شده که از ویژگی‌های این دو قرارداد مشارکت بخش‌خصوصی با سرمایه‌گذاری حدود ۲۵۰میلیون دلاری در بالادست صنعت نفت است. یک بررسی ساده نشان می‌دهد که شرکت مهام شرق از شرکت‌های اقماری آستان قدس رضوی است.
براساس گزارش وزارت نفت، مدت قرارداد میدان نفتی بند کرخه ۱۵سال است و در طول دوره قرارداد، تولید برآوردی تجمعی حدود ۵۶میلیون و ۶۰۰هزار بشکه نفت خام خواهد بود. این قرارداد به‌منظور برداشت حداکثری از این میدان، ایجاد اشتغال به‌ویژه در مناطق غرب کارون، هدایت نقدینگی کشور به طرح‌های منتخب نفت و گاز و حداکثر سوددهی، استفاده حداکثری از ظرفیت شرکت‌های ایرانی اکتشاف و تولید (E&P)، توسعه زیرساخت‌های اجتماعی و اقتصادی استان خوزستان در دستور کار شرکت ملی نفت ایران قرار گرفت.
آنطور که شرکت ملی نفت رسما اعلام کرده، عملیات اجرایی این طرح با سرمایه‌گذاری مستقیم ۴۳۵میلیون دلار شامل حفاری ۱۱حلقه چاه تولیدی، یک حلقه چاه ارزیابی، یک حلقه چاه دفع پساب، تعمیر یک حلقه چاه، احداث تاسیسات سرچاهی و خطوط لوله جریانی و احداث تاسیسات فرآورش و انتقال نفت خام است که پیش‌بینی می‌شود حدود ۲هزار و ۵۰۰فرصت شغلی مستقیم و غیرمستقیم ایجاد کند. جذب سرمایه، تسریع در طرح توسعه و بهره‌برداری میدان بند کرخه و برآورد عواید ۳.۵ میلیارد دلاری برای دولت در دوره قرارداد از مزایای این طرح است.
شرکت ملی نفت ایران همچنین تاکید کرده که به‌منظور افزایش سطح رفاه مردم در قالب اجرای مسوولیت اجتماعی (CSR)، میلیون و ۳۰۰هزار دلار هم قرار است برای بهبود زیرساخت‌های مناطق پیرامومی میدان بند کرخه هزینه شود.
میدان نفتی کرخه در استان خوزستان در ۲۰کیلومتری شهر اهواز قرار دارد و با میدان‌های اهواز، مشتاق، آب‌تیمور و سوسنگرد همجوار بوده و در فروافتادگی دزفول و بلوک اکتشافی مهر واقع شده است. این میدان دارای حجم نفت درجای حدود ۹۸۰میلیون بشکه است و همسو با برنامه و سیاست‌های کلان کشور و اقتصاد مقاومتی مبنی‌بر توسعه و تولید حداکثری از میدان‌های نفتی، پس از مذاکرات فنی، قراردادی و مالی فشرده، قرارداد توسعه آن با شرکت توسعه نفت و گاز مپنا نهایی و امضا شد.
چنگوله چقدر نفت دارد؟
مدت قرارداد میدان مشترک نفتی چنگوله در بلوک اناران هم ۲۰سال است و در طول دوره قرارداد به مقدار تولید برآوردی تجمعی حدود ۲۲۸میلیون بشکه نفت خام از این میدان مشترک تولید خواهد شد.آنطور که شرکت ملی نفت اعلام کرده، تفاهمنامه اولیه مطالعه توسعه این میدان بین شرکت ملی نفت ایران و شرکت مهندسی و ساختمان صنایع نفت (OIEC) فروردین ۱۳۹۸ امضا و مذاکرات آن انجام شد اما به‌دلیل اختلاف در هزینه‌های توسعه و پذیرفته نشدن طرح پیشنهادی، مذاکرات متوقف شد که با مذاکرات دوباره از زمستان پارسال، سرانجام این مذاکرات به امضای قرارداد با هدف تولید ۶۰هزار بشکه نفت در روز از میدان منجر شد.
این موضوع به‌منظور برداشت حداکثری از این میدان، ایجاد اشتغال به‌ویژه در مناطق محروم و کمتر توسعه‌یافته غرب کشور و استان ایلام، هدایت نقدینگی کشور به طرح‌های منتخب نفت و گاز با حداکثر سوددهی، استفاده حداکثری از ظرفیت شرکت‌های ایرانی اکتشاف و تولید (E&P)، توسعه زیرساخت‌های اجتماعی و اقتصادی استان‌های ایلام و کرمانشاه همسو با اهداف دولت سیزدهم و مجلس برای برداشت حداکثری از میدان‌های نفتی و خدمت به مردم محروم منطقه در دستور کار شرکت ملی نفت ایران قرار گرفت.
عملیات اجرایی این طرح با سرمایه‌گذاری مستقیم هزار و ۲۵۱میلیون دلار شامل حفاری ۲۵حلقه چاه جدید شامل حفاری سه حلقه چاه توصیفی، تعمیر دو حلقه چاه موجود، تکمیل کردن ۱۸حلقه چاه تولیدی سروک (ایلام و فهلیان در صورت اثبات نفت قابل بازیافت)، حفاری دو حلقه چاه تزریق پساب و احداث تاسیسات روسطحی شامل احداث تاسیسات فرآورش مرکزی نفت و گاز، اجرای خطوط انتقال نفت و گاز و احداث تاسیسات سرچاهی و خطوط لوله جریانی است.
وزارت نفت اعلام کرده که عواید ناشی از اجرای این طرح نیز شامل درآمد حدود ۱۳میلیارد دلاری در دوره قرارداد و تامین پایدار و مطمئن گاز مورد نیاز طرح کارخانه گاز و گاز مایع ۳۱۰۰ خواهد بود و شرکت ملی نفت ایران در نظر دارد به‌منظور افزایش سطح رفاه مردم و در قالب اجرای مسوولیت اجتماعی (CSR)، ۱۱میلیون دلار برای بهبود زیرساخت‌های منطقه هزینه کند.
میدان مشترک نفتی چنگوله در منطقه چین‌خورده زاگرس، حوضه رسوبی فارس، در استان ایلام در حدود ۵۰کیلومتری جنوب شرقی شهر مهران و ۵کیلومتری شمال مرز ایران و عراق واقع شده است. این میدان حدود ۴هزار و ۸۰۰میلیون بشکه نفت‌خام درجا دارد. وزارت نفت دولت سیزدهم همسو با برنامه‌های پنج‌ساله توسعه کشور مبنی‌بر توسعه و تولید حداکثری از میدان‌های نفتی، به‌خصوص میدان‌های مشترک، پس از مذاکرات فنی، قراردادی و مالی فشرده، قرارداد طرح توسعه و بهره‌برداری میدان نفتی چنگوله را با شرکت مهندسی و ساختمان صنایع نفت (OIEC) نهایی و امضا کرد.
ابهام‌های سه قرارداد
هر سه قرارداد درست زمانی امضا شده که تا پایان عمر دولت سیزدهم زمان زیادی باقی نمانده است و سرعت در عقد این قراردادها همراه با ابهام‌هایی که در این رابطه وجود دارد، سوالات بی‌شماری را ایجاد کرده است.
میزنفت به نقل از عبدلله باباخانی کارشناس انرژی می‌نویسد:« از روزی که دولت سیزدهم فعالیت خود را آغاز کرد، آمارهای مختلفی از انعقاد قراردادهای نفتی اعلام شد که سرجمع آنها، به بیش از ۵۰میلیارد دلار می‌رسد. آمارهایی که در این خصوص منتشرشده به شرح زیر است:
-تفاهمنامه ۴۰میلیارد دلاری با روسیه شامل فشار افزایی پارس‌جنوبی، ایران ال‌ان‌جی، میادین مشترک امضا شد. ( ۸ مرداد ۱۴۰۱)
-قرارداد پتروپالایشگاه مروارید مکران و شهید سلیمانی به مبلغ ۱۸میلیارد دلار امضا شد. ( ۱۰مهر ۱۴۰۱)
– قرارداد ۹۰۰میلیون دلاری طرح توسعه گازی کیش امضا شد. (۱۵ بهمن ۱۴۰۱)
-قرارداد ۲۰میلیارد دلاری سکوهای فشار افزایی گاز پارس جنوب امضا شد. ( ۲۷ اسفند ۱۴۰۲)
– قرارداد ۱۱.۵ میلیارد دلاری توسعه یکپارچه میدان مشترک نفتی آزادگان امضا شد. (۲۷ اسفند ۱۴۰۲)
این آمار به‌جز ۱۷ قرارداد کوچکی به ارزش حدود ۴.۵ میلیارد دلار است که طی ۳۰ ماه گذشته امضا شده است.
جمع این اعداد نشان می‌دهد در دولت سیزدهم بالغ‌بر ۵۵میلیارد دلار قرارداد قطعی امضا شده که همگی با شرکت‌های داخلی امضا شده است که نه پولی دارند و نه امکان تامین تجهیزات و فناوری.
اکنون با مصاحبه محسن خجسته‌مهر مدیرعامل شرکت ملی نفت، یک تناقض بزرگ دیده می‌شود که به نظر می‌رسد بخش بزرگی از قراردادها مفقود شده است.
خجسته‌مهر گفته است که در۲.۵ سال گذشته حدود ۲۲.۵ میلیارد دلار قرارداد نفتی و گازی امضا کردیم که ۸۰درصد آن مربوط به توسعه میادین مشترک نفتی و گازی است.
به گفته وی، در دولت گذشته طی ۸ سال ۱۳میلیارد دلار قرارداد امضا شد درصورتی‌که در دولت سیزدهم طی دو سال ۲۲میلیارد قرارداد امضا کردیم یعنی سالانه شش‌برابر دولت گذشته قرارداد به امضا رسید.
این در حالی است که گویا او فراموش کرده که سرجمع مصاحبه‌های اخیرش، بالغ بر ۵۵میلیارد دلار قرارداد نفتی منعقد شده که با رقم اعلام‌شده از سوی وی تفاوت چشمگیری دارد.
باباخانی تاکید کرد: پرسش مهم این است که چه اتفاقی رخ‌داده که ۵۵میلیارد دلار قرارداد منعقد شده، به ۲۲.۵ میلیارد دلار کاهش پیدا کرده است؟ یا آن قراردادهایی که در بوق و کرنا شده بود، برای نمایش تلویزیونی ترتیب داده شده بود؟»
اخبار برگزیدهنفت و پتروشیمیلینک کوتاه :