قاچاق زیبایی

هما میرزایی – جهان صنعت نیوز – بر اساس داده‌ها، ارزش بازار جهانی لوازم آرایشی و بهداشتی در حدود ۵۰۰ تا ۶۰۰ میلیارد دلار در سال است. این رقم شامل انواع مختلف محصولات آرایشی و بهداشتی، از جمله مراقبت از پوست، آرایش صورت، محصولات مراقبت از مو، عطرها و محصولات بهداشتی است. بازار جهانی لوازم آرایشی به طور مداوم در حال رشد است و این رشد به دلیل عوامل مختلفی از جمله تغییرات پی‌درپی در روند مد و رشد بازارهای نوظهور به ویژه در آسیا و منطقه خاورمیانه است. بازار لوازم آرایشی در کشورهای حوزه خلیج‌فارس از جمله عربستان سعودی، امارات متحده عربی، و قطر حدود ۱۰ تا ۱۵ میلیارد دلار در سال است. در ایران، فروش محصولات زیبایی در سال ۱۴۰۲ حدود یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار بوده است. به طور کلی، در میان کشورهای منطقه، عربستان سعودی در رتبه اول و ایران در رتبه هفتم قرار دارد.

سهم قابل‌توجه یک پلتفرم فروش آنلاین

در روزهای اخیر، انتشار رقم فروش سالانه ۵ هزار میلیارد تومانی یکی از پلتفرم‌های فروش آنلاین لوازم آرایشی و بهداشتی توجه‌های زیادی را به خود جلب کرده است. این بدان معناست که در سال گذشته به طور روزانه حدود ۱۴ میلیارد تومان لوازم آرایشی و بهداشتی تنها از این وبسایت خریداری شده است.

به گفته مدیر این پلتفرم، بیشترین سهم فروش مربوط به محصولات مراقبت از پوست است که در سال‌های اخیر و به دلیل گسترش شبکه‌های اجتماعی میان نسل جوان محبوبیت زیادی پیدا کرده است. این علاقه افراطی به مصرف این محصولات به گسترش آن میان نوجوانان و حتی کودکان هم منجر شده است؛ در حال حاضر میانگین سن استفاده از محصولات آرایشی و بهداشتی در جهان ۲۵ سال است اما در ایران به زیر ۱۴ سال کاهش پیدا کرده است.

تحریم‌ها، ممنوعیت واردات و گسترش قاچاق

به دلیل وجود تحریم‌های بین‌المللی و انزوای ایران در بازارهای جهانی، بخش عمده محصولات زیبایی که به کشور وارد می‌شوند، قاچاق بوده و تحت نظارت هیچ ارگانی قرار ندارند. از این رو، بسیاری از این محصولات وارداتی تقلبی بوده و از کشورهایی مانند پاکستان وارد کشور می‌شوند. در کارگاه‌های زیرزمینی در شهرهای مرزی، لیبل‌های تقلبی می‌خورند و تحت نام برندهای مشهور در بازار به فروش می‌رسند.

بنا بر اعلام انجمن واردکنندگان فرآورده‌های بهداشتی، آرایشی و عطر ایران در سال ۱۴۰۱ حدود ۲ میلیارد و ۱۰۰ میلیون تومان لوازم آرایشی و بهداشتی قاچاق از طریق مبادی غیررسمی وارد کشور شده است. از سال ۱۳۹۷ به دلیل کمبود ارز، وزارت صمت واردات لوازم آرایشی به کشور را ممنوع اعلام کرد؛ ممنوعیتی که بحران قاچاق این محصولات را که به طور مستقیم با سلامتی افراد در ارتباط هستند، تشدید کرد. در حال حاضر بیش از ۹۰ درصد این محصولات از طریق قاچاق وارد کشور می‌شوند و نظارتی بر سلامت و اصالت آن‌ها وجود ندارد.

سود قابل‌توجه در بازار قاچاق

هرچند این محصولات هم مانند سایر کالاهای مصرفی شامل تورم شده و با کاهش فروش مواجه شده‌اند، اما همچنان جزو پرفروش‌های بازار هستند و برای فروشندگان سودآوری دارند. یکی از فروشندگان این محصولات می‌گوید: «بیشتر سود ما مربوط به عمده‌فروشی این محصولات به فروشگاه‌ها و آرایشگاه‌ها است. الان ترندهای آرایشی روزبه‌روز عوض می‌شوند و این باعث رونق بیشتر این بازار شده است. در کل، فروش صنف ما به نسبت سایر همکارانمان در بازار بیشتر است و مشتری بیشتری داریم. خیلی از همکارانمان در فکر تغییر شغل هستند و می‌خواهند وارد کار فروش لوازم آرایشی و بهداشتی شوند.»

وی همچنین درباره قاچاق این محصولات نیز گفت: «بیشتر این کالاها از چین وارد می‌شوند، بعضی از محصولات اصلی هم به صورت محدود و چمدانی وارد کشور می‌شوند. بقیه همه تقلبی و بی‌کیفیت هستند که در کارگاه‌های زیرزمینی تولید می‌شوند یا از هند و پاکستان و افغانستان وارد می‌شوند. در همه فروشگاه‌ها هم هستند و کسی نمی‌تواند تفاوتشان را بفهمد.»

خطرات جدی برای سلامت جامعه

ایران یکی از پرمصرف‌ترین کشورهای دنیا در زمینه لوازم آرایشی است، میانگین سن استفاده از این محصولات به زیر ۱۴ سال رسیده است، و بیش از ۹۰ درصد محصولات موجود در بازار تقلبی هستند. این سه گزاره در کنار هم، میزان خسارات احتمالی آن را در سال‌های آینده، از جمله رشد بیماری‌های پوستی و انواع سرطان، و هزینه‌های تحمیلی بر نظام سلامت، به خوبی نشان می‌دهد.

پیشنهاد ویژهصنعت و معدن