سیل آهن در خیابان‌های تهران؛ بیکاری، پلاک‌های شهرستان را به پایتخت روانه کرد
هما میرزایی – جهان صنعت نیوز ؛ ۹ میلیون نفر جمعیت، ۲۰ میلیون تردد روزانه وسایل نقلیه. گره ترافیکی کلانشهر تهران در نبود برنامه‌ریزی برای بهبود وضعیت حمل و نقل عمومی و فرسودگی زیرساخت‌ها هر روز کور‌تر شده و به یکی از اجزای جدایی ناپذیر زندگی روزمره شهروندان تبدیل شده است.
سوخت شدن میلیون‌ها لیتر انرژی، از دست رفتن چندین ساعت از وقت مفید افراد و فرسودگی اعصاب و روان آن‌ها از پیامدهای این معضل مداوم است. اضافه شدن بار تاکسی‌های پلاک شهرستان نیز بر این بار افزوده است. بر اساس اطلاعات دوربین‌های راهنمایی و رانندگی سهم خودروهای پلاک شهرستان در تردد کل ۲۸.۷ درصد است.
افزایش فقر عمومی، معضل بیکاری، و ناکافی بودن دستمزدها در شهرستان‌ها باعث هجوم عده‌ای به تهران برای مسافرکشی و کار در تاکسی‌های اینترنتی شده است. پدیده ماشین‌خوابی در کلانشهر تهران در نتیجه این موضوع به وجود آمده و به شدت در حال گسترش است.
ساعتی ۱۴۰ هزار تومان دستمزد پرستاری؛ چرا رانندگی نکنم؟
در سال‌های اخیر و با رواج تاکسی‌های اینترنتی مانند اسنپ و تپسی، به خصوص در شهرهای بزرگ مانند تهران که رفت و آمد روزانه در آن زیاد است، بسیاری از افراد جویای کار به رانندگی در این سرویس‌ها روی آورده‌اند. حتی بسیاری از شاغلین مشغول به کار در ادارات و برخی از کسبه به دلیل دستمزد پایین و کسادی بازار کار خود را رها کرده و رانندگی در اسنپ و تپسی را انتخاب کرده‌اند. با توجه به گرانی کرایه این سرویس‌ها، اگر راننده در طول روز چندین مسیر را برود می‌تواند درآمد روزانه قابل قبولی کسب کرده و در انتهای ماه رقمی بیش از کارگر و کارمند در جیب داشته باشد.
تورم نقطه به نقطه اعلام شده از سوی مقامات رسمی بین ۵۰ تا ۶۰ درصد است، اما افزایش دستمزد کارگران تنها ۲۵ درصد تصویب شده است. بسیاری از پرستاران و کادر درمان به دلیل پایین بودن دستمزد خود به کار در تاکسی‌های اینترنتی روی آورده‌اند؛ به گفته آن‌ها یک پرستار برای هر ساعت اضافه کاری در بیمارستان با تمام سختی‌ها حدود ۱۴۰ هزار تومان دریافت می‌کند که همان پرستار می‌تواند با رانندگی بسیار بیشتر از این مبلغ را دربیاورد.
هر منطقه در تصرف یک گروه
آن‌چه که در حال حاضر رواج پیدا کرده است، پدیده ماشین خوابی است. یک فرد شهرستانی در یکی از تاکسی‌های اینترنتی ثبت‌نام کرده، با ماشین به تهران می‌آید، و دو تا سه هفته در همان ماشین زندگی می‌کند. یکی دو هفته باقی مانده در ماه را هم با پولی که جمع کرده به شهر خود می‌رود و استراحت می‌کند تا ماه بعد که همین چرخه را تکرار کند.
خودروهای پلاک شهرستان محدودیتی برای ورود به محدوده طرح ترافیک در تهران ندارند و به همین دلیل به راحتی مسیرهای گران‌قیمت‌تر به مرکز شهر را قبول می‌کنند. اگر در مرکز شهر و در مناطقی مانند بازار، اتوبان نواب، و خیابان انقلاب تردد کنید، تعداد زیادی ماشین‌های پلاک شهرستان می‌بینید که در حال مسافرکشی هستند. در برخی محلات این رانندگان به صورت گروهی کار می‌کنند و هر شهر منطقه مخصوص به خود را پیدا کرده است. بسیاری از آن‌ها شب‌ها برای خواب یا در همان ماشین می‌مانند و یا در پارک‌ها چادر می‌زنند. تردد این خودروها که اکثرا فرسوده و فاقد معاینه فنی هستند، باعث افزایش چشمگیر بار ترافیکی در این نقاط و همچنین افزایش آلودگی هوای تهران شده است. علاوه‌بر این، معضلات اجتماعی ناشی از این پدیده نوظهر را نیز نمی‌توان نادیده گرفت.
سرایت دوگانه تهران-شهرستان به مسافرکشی
اما در شرایطی که نمی‌توان مشکلات اقتصادی را انکار کرد، چاره این موضوع چیست؟ یکی از رانندگان جوان که از یکی از شهرهای غربی کشور برای ماشین خوابی به تهران آمده است، می‌گوید: “کشور را که نمی‌شود مرزبندی کرد. خب در شهر ما کرایه‌ها آنقدر بالا نیست و مسافر هم کمتر از تهران است؛ مثلا یک مسیر ۱۰ دقیقه‌ای در شهر ما ۲۵ هزار تومان می‌شود که با کسر کمیسیون چیزی نمی‌ماند، اما همان مسیر در تهران دو برابر است. چه اشکالی دارد بیایم تهران کار کنم و برگردم؟ مگر من دوست دارم در ماشین و دور از خانه و خانواده خودم بخوابم؟”
اما از سوی دیگر، رانندگان تهرانی می‌گویند درآمد مسافرکشی و تاکسی‌های اینترنتی برای خود ما هم کم است و با توجه به ترافیک شدید در تهران استهلاک خودرو و مصرف بنزین و گازوئیل بالا است و آن‌چنان صرفه‌ای ندارد. حالا با اضافه شدن ماشین‌های پلاک شهرستان کار خود ما کمتر هم شده است.
یکی از رانندگان تاکسی با اشاره به حضور گسترده افغان‌ها می‌گوید: باز شهرستانی‌ها بیایند کمتر ناراحت می‌شوم. می‌گویم این هم هموطن من است و نیاز دارد شکم زن و بچه را سیر کند. اما الان افغان‌ها آمده‌اند و با ماشین‌های خیلی فرسوده و کثیف در بسیاری از خطوط مشغول به کار شده‌اند. در بعضی جاها در حومه شهر که گروهی کار می‌کنند و کرایه هم هرچه دلشان بخواهد می‌گیرند.
بازشدن دهان‌های جدید برای تقاضای بنزین و گازوئیل
فرشاد مومنی، رئیس موسسه مطالعات دین و اقتصاد، در نشست بررسی «بحران ناترازی انرژی و دولت چهاردهم« درباره جایگزینی مشاغلی همچون رانندگی به جای مشاغل تولیدی و صنعتی گفت: “جمعیت رانندگان اسنپ و تپسی در ایران، نزدیک به ۱.۵ برابر جمعیت شاغل در بخش صنعت کشور شده است، این همه نهاد نظارتی داریم، شما چه چیزی را نظارت می کنید!؟ فقط زلف خانم‌ها نظارت کردنی است! مقدرات کشور نظارت کردنی نیست که این گونه به سمت قهقرا می رویم!؟ از دورترین مناطق ایران به تهران می آیند و با مشقات زیاد و شب در ماشین خوابیدن با ماشین مستهلک شده، کار می کنند. تولید صنعتی در کشور را نابود کردید و مشاغل این چنینی را رایج می کنید. متوجه نمی شوید این مجوزها یعنی بازشدن دهان‌های جدید برای تقاضای بنزین و گازوئیل. مرتب خلق تقاضا می کنید و بعد در شگفت هم هستید که چرا به این وضعیت دچار شدید!”
در شرایطی که چرخ صنعت به درستی نمی‌چرخد و درب بسیاری از کارخانه‌ها بسته است، فروشندگان کالا از کسادی بازار شکایت دارند و درآمدشان تنها کفاف اجاره مغازه را می‌دهد، و کارمندان و کارگران با حقوق پایه ۱۲ میلیون تومانی زندگی را می‌گردانند، روی آوردن به شغل رانندگی در تاکسی‌های اینترنتی و مسافرکشی چه به عنوان شغل اول و چه به عنوان شغل دوم تبدیل به گره‌گشای بسیاری از اقشار شده است. شغلی که بیمه و مزایا نداشته و امیدی به ارتقای سمت نیز در آن متصور نیست، اما هر چه هست از بیکاری بهتر است.
اجتماعی و فرهنگیاخبار برگزیدهلینک کوتاه :