G20 تحت تاثیر بحران‌های جهانی
مانا اسکویی* – نشست سران ۲۰ کشور صنعتی جهان فردا در بوئنوس‌آیرس آغاز می‌شود. همچنان که از اسم این نشست برمی‌آید کشورهای حاضر از منظر اقتصادی، صنعتی و تجاری، باید در شرایط مناسب، بالاتر از آن، قدرتمند، صاحب نفوذ و اثرگذار و تعیین‌کننده در مبادلات جهانی قرار داشته باشند.
بدون تردید کشوری که از جهت اقتصادی در زمره قدرتمندان باشد، از منظر قدرت سیاسی هم می‌تواند و باید قابل اعتنا، اثرگذار و در یک کلام در جمع بازیگران و صحنه‌گردان‌های جهان باشد.
نشست سران ۲۰ کشور در طول چند سالی که از عمرش می‌گذرد، به طور دقیق این بار سیزدهمین آن به حساب می‌آید و با توجه به اوضاع و احوال جهان و منافع متفاوت اعضا، همواره با حساسیت و گاه با تنش‌های رفتاری روبه‌رو بوده است، اما امسال بحران‌های جهانی و مشکلات به حدی بالا گرفته که به نظر می‌رسد این بار در گردهمایی سران ۲۰ کشور در پایتخت آرژانتین به نقطه اوج و جوش خود برسد.
بحران در خاورمیانه، تنش دریایی مسکو- کی‌یف، مساله برگزیت و گرفتاری‌های لندن، مشکلات داخلی ماکرون و مرکل و از همه بالاتر تنش دائمی ترامپ چه در داخل آمریکا و چه در صحنه بین‌المللی، اگر همه را کنار هم بگذاریم و سپس قدرت‌گیری راست‌افراطی در برزیل و برخی کشورهای اروپایی و همچنین مساله کشته شدن خاشقجی و به تبع آن حضور ولیعهد عربستان را اضافه کنیم، به روشنی درمی‌یابیم که نشست امسال تا چه اندازه قابلیت انفجارپذیری دارد.
نشست سران ۲۰ کشور صنعتی اگرچه از منظر ماهوی باید بر محور مسائل اقتصادی، صنعتی و مالی بچرخد و به طور سنتی، نظرات پیشنهادات و تصمیمات اتخاذ شده در آن بالقوه باید به بهبود اوضاع اقتصادی جهان کمک کند، اما بی‌تردید نه این نشست بلکه برگزاری هر نوع اجلاس در چنین سطحی، نمی‌تواند در مسائل سیاسی و پیامد بحران در جهان، به دور بماند.
نشست بوئنوس‌آیرس این بار و در قالب چنین اصل و قاعده‌ای نه تنها نمی‌تواند برای بهبود اقتصاد جهان موثر باشد، بلکه با توجه به جمع‌بندی‌های موجود در صحنه سیاسی جهان بالقوه به کند شدن چرخ آن کمک خواهد کرد.
حضور عربستان و ترکیه، دو بازیگر بحران‌های خاورمیانه و ماجرای خاشقجی از یک‌سو و حضور روسیه و آمریکا با این همه تنش پنهان و آشکار که هر کدام بحران‌های نیابتی منطقه‌ای را هم نمایندگی می‌کنند از سوی دیگر شرایطی را به وجود آورده که ماهیت نشست سران ۲۰ کشور را تحت‌الشعاع خود قرار داده است آن هم در شرایطی که اروپا به‌طور خاص اتحادیه اروپا با مشکلات داخلی و جبهه‌گیری‌اش در قبال رابطه ایران و آمریکا، دست به گریبان است. نباید انتظار داشته باشیم مسائل و مشکلات اقتصادی جهان بتواند در این اجلاس در راس امور قرار گیرد.
در نشست یوئنوس‌آیرس، شاهد صحنه‌هایی خواهیم بود که با توجه به بحران‌های کنونی می‌تواند در تاریخ ثبت شود. به طور مثال حضور پوتین و ترامپ و اردوغان در کنار ولیعهد عربستان چقدر سیاست و اقتصاد می‌تواند روی فجایع انسانی سرپوش بگذارد و چقدر به قول معروف هدف می‌تواند وسیله را توجیه کند.
در این میان اما یک صحنه مهم و قابل تامل دیگر به حضور، رفتار، لبخند و نگاه مرموز رییس‌جمهور چین برمی‌گردد که چه‌بسا تنها برنده واقعی این نشست باشد چراکه در تمام دلایل و شواهد برای تنش‌آفرینی در این روزها در جهان و به‌طور خاص در نشست بوئنوس‌آیرس، پکن است که به عنوان یک نظاره‌گر دوردست، اما یک استفاده‌کننده از شرایط، خودنمایی خواهد کرد.
* تحلیلگر مسائل سیاست بین‌الملل
osk.ma@yahoo. com
لینک کوتاه :