نگاه یک‌بار مصرف عراقی‌ها به خودروهای ایرانی  / صنعت خودرو به کدام سو می‌رود؟

جهان صنعت نیوز – در ۶ ماهه نخست سال ۱۴۰۳، واردات خودرو به ایران بالغ بر ۴۴۰ میلیون دلار بوده، در حالی که ارزش صادرات خودروهای ایرانی تنها حدود ۲ میلیون دلار برآورد شده است. این ارقام نشان می‌دهند که تجارت خودروی ایران با چالش‌های بزرگی از جمله کمبود ارز، مدیریت نامناسب و تحریم‌های بین‌المللی مواجه است. کارشناسان خودرو این اعداد را نشانه‌ای از عدم تأثیرگذاری تجارت خودرو در اقتصاد کشور می‌دانند و معتقدند که ادامه این وضعیت بدون اصلاحات جدی، باعث تعمیق بحران در این صنعت خواهد شد.

واردات و صادرات خودرو در ۶ ماهه نخست سال ۱۴۰۳

آمارها نشان می‌دهد که در ۶ ماهه نخست سال ۱۴۰۳، واردات خودرو به کشور به ۴۴۰ میلیون دلار رسید، در حالی که صادرات خودرو تنها حدود ۲ میلیون دلار بود. این اختلاف فاحش در تراز تجاری خودرو نشان می‌دهد که صنعت خودروی ایران با چالش‌های جدی روبرو است. از مجموع واردات، حدود ۲۲ هزار و ۲۶۴ دستگاه خودرو سواری وارد کشور شده که شامل خودروهای برقی با ارزشی معادل ۱۲ میلیون و ۴۱۸ هزار دلار نیز می‌شود. از سوی دیگر، صادرات خودروهای ایرانی به کشورهایی چون اسپانیا، بلاروس، ترکیه، چین، عراق و مناطق ویژه اقتصادی به حدود ۲ میلیون دلار می‌رسد.

توزیع صادرات خودرو

ارزش صادرات خودرو به کشورهای مختلف به تفکیک به این صورت بوده است: اسپانیا ۱۱۴ هزار دلار، بلاروس ۱۰ هزار دلار، ترکیه ۱۸ هزار دلار و چین حدود ۵۶۷ هزار دلار. همچنین صادرات به عراق به میزان ۱ میلیون و ۳۰۵ هزار دلار بوده و بقیه به مناطق ویژه اقتصادی اختصاص داشته است. این آمارها نشان‌دهنده سهم ناچیز صادرات خودرو در تجارت جهانی و همچنین نقش محدود ایران در بازارهای بین‌المللی خودرو است.

چالش‌های موجود در واردات و صادرات خودرو

امیرحسن کاکایی، کارشناس خودرو، در گفتگو با روزنامه «جهان صنعت» معتقد است که این آمارها نشان‌دهنده تراز تجاری منفی در بخش خودروی ایران هستند و عملاً واردات و صادرات خودرو در حد صفر است. وی به مشکل کمبود ارز برای واردات خودرو اشاره کرد و اظهار داشت که در سال‌های اخیر واردات خودرو به علت نبود ارز کافی به شدت کاهش یافته است. هرچند در دو سال گذشته با تسهیل برخی از فرآیندهای بوروکراتیک، واردات خودرو روند بهتری پیدا کرده است، اما این وضعیت همچنان به میزان ارز اختصاص یافته بستگی دارد.

مشکلات زیرساختی و تأثیرات منفی بر تولید و صادرات

کاکایی همچنین به مشکلات زیرساختی از جمله کمبود آب، برق و گاز در کشور اشاره کرد که مانع اصلی در تولید و صادرات خودرو محسوب می‌شود. وی تصریح کرد که تولیدکنندگان داخلی نه تنها باید با چالش‌های داخلی دست و پنجه نرم کنند، بلکه در بازارهای بین‌المللی نیز با رقابت‌های سخت مواجه هستند. به عقیده او، صادرات خودرو به دلیل نبود زیرساخت‌های مناسب و حمایت کافی از تولیدکنندگان، بسیار دشوارتر از واردات است.

صادرات خودرو؛ از امید تا واقعیت

در ادامه، کاکایی به تجربه صادرات خودروهای ایرانی به عراق اشاره کرد و گفت که این خودروها اغلب به عنوان محصولات یک‌بار مصرف تلقی می‌شوند. مشتریان عراقی پس از خرابی خودرو، آن را به سادگی رها می‌کنند و تقاضای پایدار برای این خودروها وجود ندارد. به همین دلیل، انتظار درآمدزایی از محل صادرات خودرو در شرایط فعلی واقع‌بینانه نیست. همچنین، کیفیت پایین خودروهای تولید داخل، چالش دیگری است که باعث کاهش تقاضا در بازارهای بین‌المللی می‌شود.

تراز تجاری خودرو در سایر کشورها

کاکایی همچنین در مورد اهمیت تراز تجاری خودرو در کشورهای پیشرفته توضیح داد. او معتقد است که در کشورهایی مانند آمریکا و آلمان، تراز تجاری خودرو به دقت بررسی می‌شود و برای حفظ تعادل در واردات و صادرات، سیاست‌های حمایتی و تعرفه‌های خاصی وضع می‌شود. به عنوان مثال، آمریکا تعرفه ۱۰۰ درصدی بر خودروهای برقی چینی وضع کرده است تا تراز تجاری خود را بهبود ببخشد. اما در ایران، تراز تجاری خودرو به دلیل عدم وجود زیرساخت‌های لازم و مدیریت ضعیف، معنای چندانی ندارد.

اخبار برگزیدهخودرو