هدف پزشکیان از حضور در بریکس چه بود؟
شورای آتلانتیک با انتشار یادداشتی مدعی شد که یکی از اهداف مسعود پزشکیان از حضور در نشست سالانه بریکس تلاش برای به دست آوردن حمایت کشورهای عضو برای عبور از پس لرزه‌های تحریم‌هایی است که اقتصاد و بخش انرژی ایران را هدف قرار داده است.
جهان صنعت نیوز، شورای آتلانتیک با انتشار گزارشی مدعی شد، «در حالی که وزرای دارایی و روسای بانک‌های مرکزی بیش از ۱۹۰ کشور در واشنگتن دی سی برای نشست‌های سالانه صندوق بین‌المللی پول (IMF) و بانک جهانی گردهم می‌آیند، یک رویداد بزرگ اقتصادی دیگر در بخش دیگر جهان برگزار شده است. رهبران گروه بریکس در شهر کازان روسیه برای اجلاس سالانه خود با مسعود پزشکیان، رئیس جمهور جدید ایران دیدار می‌کنند. در شرایطی که اسرائیل مدعی است که به حمله موشکی ایران پاسخی (ادعایی) می‌دهد، گمانه‌زنی‌ها حول اهداف احتمالی بیشتر شده اما شرایط اقتصادی این کشور به واسطه تحریم‌ها کمتر مورد توجه قرار گرفته، هرچند می‌توان گفت چالش‌های اقتصادی ایران در اولویت‌های برنامه رئیس جمهوری این کشور در این نشست است.»
شورای آتلانتیک در ادامه گزارش ادعایی‌اش آورده، «اقتصاد ایران در شرایط سختی قرار دارد. داده‌های مرتبط با تفاوت نرخ رشد تولید ناخالص داخلی (GDP) در بین کشورهای بریکس از سال ۲۰۲۳ تا ۲۰۲۴ نشان می‌دهد که نرخ رشد ایران کاهش داشته است.» به ادعای این نشریه «انتظار می‌رود اقتصاد این کشور با نرخ‌های رشد در حدود ۲ درصد و تورم در حدود ۳۴ درصد با مشکلاتی روبرو باشد. طبق گزارش رسانه‌های محلی، قیمت نان در سال گذشته افزایش یافته و سایر نیازهای اساسی مانند آب و مسکن نیز افزایش قیمت را تجربه کرده‌اند.» شورای آتلانتیک در ادامه آورده، «تحریم‌ها بخشی از ماجراست. از زمان تحریم‌های اولیه اقتصادی ایران، رشد تولید ناخالص داخلی این کشور از سال ۲۰۱۱ به طور مداوم کاهش یافته است. پیش‌بینی‌های صندوق بین‌المللی پول نشان می‌دهد که تولید ناخالص داخلی ایران تا سال ۲۰۲۹ همچنان روند نزولی را طی کند. فارغ از تحریم‌ها، بخشی از وضعیت اقتصاد ایران به شرایط نیروگاه‌های گاز و انرژی مربوط است، به ادعای این نشریه تاسیسات و زیرساخت‌های انرژی ایران تنها با ۷۰ درصد ظرفیت را تامین می‌کنند.»
به ادعای آتلانتیک، «شرایط دشوار انرژی نیز صادرات ایران، به‌ویژه تولید فولاد (یکی از بزرگترین صادرات غیرنفتی ایران) را تحت تاثیر قرار داده تا جایی که نرخ صادرات این کالا ماه گذشته ۵۰ درصد کاهش یافت. علاوه بر این، ایران با وجود کمبود مداوم انرژی و کسری ۱۷۰۰۰ مگاواتی برق، در حال صادرات برق نیز است. قیمت‌های داخلی انرژی به‌قدری کنترل می‌شود که حتی شرکت دولتی انرژی، توانیر، مجبور می‌شود برق را با نرخ‌های بالاتر به خارج از کشور بفروشد.»
خریداران نفت خام ایران
این نشریه ادامه می‌دهد: «در عرصه بین‌الملل تجارت بین ایران و بزرگترین شرکای تجاری‌اش – چین، امارات متحده عربی، عراق، روسیه، هند و ترکیه – در سال ۲۰۲۳ کاهش یافت. از زمان اعمال مجدد تحریم‌ها علیه ایران در سال ۲۰۱۸، پالایشگاه‌های مستقل چینی خریداران اصلی نفت خام ایران بوده‌اند و از تخفیف‌های کشورهای تحریم‌شده مانند ایران، روسیه و ونزوئلا استفاده می‌کنند. بسیاری از معاملات نفتی با ارز و سیستم‌های پرداخت چین انجام شد و به ایران اجازه داد تا تحریم‌ها را دور بزند. سال گذشته صادرات نفت به چین حدود ۵ درصد از کل تولید اقتصادی ایران را تشکیل می‌داد. با این حال، تضعیف اقتصاد چین و کاهش تقاضای داخلی برای نفت اکنون اثرات موجی بر فروش تهران گذاشته است. پالایشگاه‌های چینی همچنین گزارش می‌دهند که فروشندگان ایرانی در تلاش برای افزایش قیمت‌ها با ارائه تخفیف‌های کمتر با تشدید تنش‌ها در خاورمیانه هستند.»
این نشریه در بخش پایانی گزارش خود آورد: «ایران از اجلاس بریکس به عنوان فرصتی برای اجرایی کردن مشارکت‌های تجاری و مالی با متحدانش، به عنوان بخشی از سیاست “نگاه به شرق” استفاده خواهد کرد. هدف پزشکیان جذب سرمایه‌گذاری داخلی و انتقال مطمئن فناوری برای رفع کمبود انرژی در ایران و تقویت تولید در بخش‌های کلیدی مانند فولاد خواهد بود. محمدرضا فرزین، رئیس بانک مرکزی ایران، پیش از این اعلام کرده بود که قصد دارد زمینه را برای عضویت در بانک توسعه نوین تحت رهبری بریکس هموار کند. به واسطه این عضویت، ایران امیدوار است که اهداف توسعه خود را مستقل از بانک جهانی و سایر موسسات مالی غربی پیش ببرد – دستور کاری که به گفته فرزین، محور اصلی این اجلاس خواهد بود.» آتلانتیک در انتهای یادداشت ادعایی‌اش مدعی است، «در شرایطی که درگیری‌ها در خاورمیانه همچنان سرفصل‌های اصلی خبرهاست، چالش‌های اقتصادی و انرژی ایران نیز مورد توجه قرار گرفته است. واقعیت این است که پزشکیان در نشست سران بریکس به دنبال حمایت اعضای این نهاد نه تنها در حوزه نظامی، بلکه برای بهبود وضعیت اقتصادی است.»
اقتصادنیوز
سیاسیلینک کوتاه :