قاچاق زعفران ایرانی با نام افغانستان
صادرات زعفران ایران به دلیل قاچاق و چالش‌های اقتصادی کاهش یافته و نیازمند توجه بیشتر برای حل مشکلات صادرات رسمی است.
جهان صنعت نیوز – صادرات محصولات کشاورزی ایران، به‌ویژه زعفران، به دلیل چالش‌های متعددی از جمله قاچاق، کاهش یافته است. طبق گزارش‌ها، صادرات زعفران در نیمه نخست امسال به لحاظ وزنی ۴۱.۵ درصد و از نظر ارزش ۵۲.۲ درصد کاهش داشته است. یکی از دلایل اصلی این کاهش، قاچاق زعفران به افغانستان و صدور آن به نام این کشور است. همچنین، مشکلات مرتبط با تعهد ارزی و تعرفه‌های گمرکی نیز نقش مهمی در کاهش صادرات رسمی ایفا کرده است. کشورهای امارات، اسپانیا، چین و افغانستان از جمله مقاصد اصلی زعفران ایرانی هستند، اما مشکل کم‌اظهاری و ارزان‌فروشی همچنان وجود دارد.
صادرات زعفران؛ کاهش وزن صادراتی در سایه چالش‌ها
صادرات محصولات کشاورزی ایران، به‌ویژه زعفران، که همواره به‌عنوان یکی از کالاهای ارزآور و استراتژیک کشور شناخته شده است، در سال‌های اخیر با مشکلاتی روبه‌رو بوده است. این مشکلات باعث شده‌اند تا صادرات این محصول کاهش یابد. به گفته سید روح‌الله لطیفی، سخنگوی کمیسیون توسعه تجارت خانه صمت، صادرات زعفران در شش‌ماهه نخست امسال ۵۷,۱۰۱ کیلوگرم به ارزش ۴۹ میلیون و ۴۶۵ هزار و ۹۶۰ دلار بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل، کاهش ۴۱.۵ درصدی در وزن و ۵۲.۲ درصدی در ارزش داشته است. این کاهش به‌ویژه در زمینه صادرات فله‌ای مشهود بوده و نسبت به سال گذشته، رشد خوبی در بسته‌بندی‌های با هویت ایرانی مشاهده شده است.
دلایل کاهش صادرات زعفران
یکی از مهم‌ترین دلایل کاهش صادرات زعفران، موضوع قاچاق این محصول به افغانستان است. به گفته لطیفی، قاچاق به این دلیل انجام می‌شود که خروج غیررسمی زعفران برای قاچاقچیان صرفه اقتصادی بیشتری دارد و از نظر قانونی موانع کمتری بر سر راهشان وجود دارد. همچنین، با قاچاق این محصول، زعفران ایرانی به نام افغانستان صادر می‌شود و این کشور از تعرفه‌های گمرکی پایین‌تری برای صادرات به هند، بزرگ‌ترین بازار زعفران، بهره‌مند می‌شود. طبق آمار، ایران در نیمه نخست سال توانسته زعفران خود را به ۵۰ کشور جهان صادر کند، اما مشکلات ناشی از قاچاق و تعرفه‌های گمرکی همچنان پابرجاست.
چالش‌های قانونی و تعرفه‌های گمرکی
قاچاق زعفران به افغانستان باعث شده تا بخشی از صادرکنندگان به سمت صادرات غیررسمی کشیده شوند. علت اصلی این موضوع، تعرفه‌های گمرکی پایین‌تر برای صادرات زعفران از افغانستان به هند است؛ در حالی که زعفران ایرانی با تعرفه ۳۸ درصد به هند صادر می‌شود، همین محصول اگر از کانال افغانستان صادر شود، با تعرفه صفر درصدی همراه خواهد بود. از این رو، بخش بزرگی از تجارت زعفران ایران به‌صورت غیررسمی انجام می‌شود و به نام افغانستان در بازارهای جهانی به فروش می‌رسد. لطیفی تاکید کرد که برای جلوگیری از این مسئله، لازم است تا دولت با دیپلماسی اقتصادی و رایزنی با کشورهای همسایه و مصرف‌کنندگان اصلی، شرایط تجاری بهتری را فراهم آورد.
صادرات به کشورهای مختلف؛ از امارات تا اسپانیا
براساس گزارش لطیفی، زعفران ایرانی در نیمه نخست امسال به ۵۰ کشور جهان صادر شده است. امارات با واردات ۱۵,۶۱۰ کیلوگرم، مقصد اصلی زعفران ایران بوده و حدود ۲۸ درصد از کل صادرات را به خود اختصاص داده است. اسپانیا با واردات ۱۱,۰۵۶ کیلوگرم دومین مقصد و چین با ۱۰,۴۷۳ کیلوگرم سومین واردکننده بزرگ این محصول ایرانی هستند. افغانستان نیز به‌عنوان چهارمین مقصد با ۶,۹۰۸ کیلوگرم صادرات رسمی، همچنان نقش مهمی در تجارت زعفران ایرانی ایفا می‌کند. کشورهای دیگری مانند قطر، ایتالیا، عمان و همچنین کشورهای اروپایی و آسیایی از دیگر مقاصد صادراتی زعفران ایرانی هستند.
کاهش قیمت زعفران در بازارهای جهانی
لطیفی در بخش دیگری از سخنان خود به کاهش قیمت زعفران اشاره کرد. به گفته او، متوسط قیمت اظهارشده زعفران در شش‌ماهه نخست امسال ۸۶۶ دلار و ۳۹ سنت بوده، در حالی که در مدت مشابه سال گذشته این رقم ۱,۰۶۳ دلار و ۷۸ سنت بود. این کاهش قیمت نشان‌دهنده کم‌اظهاری و ارزان‌فروشی حدود ۱۸.۶ درصدی نسبت به سال قبل است. بیشترین میزان صادرات زعفران در ماه اردیبهشت با ۱۸,۵۲۷ کیلوگرم ثبت شده و کمترین آن در مرداد با ۸,۰۰۴ کیلوگرم بوده است.
راه‌حل‌های پیشنهادی برای مقابله با قاچاق
لطیفی بر اهمیت نگاه ملی به تجارت زعفران تاکید کرده و گفت که همکاری بین دولت، تجار و نهادهای اقتصادی ضروری است. او پیشنهاد داد که برای کاهش تجارت غیررسمی زعفران، باید قوانین تسهیلگرانه‌تری در خصوص رفع تعهد ارزی ایجاد شود و با رایزنی‌های موثر دیپلماتیک، تعرفه‌های گمرکی بهبود یابد. این مسئول خواستار افزایش همکاری‌های تجاری با کشورهای همسایه و بازارهای هدف شد تا مانع از قاچاق این محصول ارزشمند و کاهش ارزآوری آن شوند.
اخبار برگزیدهکشاورزیویدئولینک کوتاه :