قطعی گاز آغاز می‌شود؟

جهان صنعت نیوز، سعید توکلی، مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران در برنامه صف اول شبکه خبر سیما اظهار داشت: بالغ بر ۷۴درصد تأمین گاز کشور از میدان گازی پارس جنوبی صورت می‌گیرد و درحال حاضر روزانه ۸۰۰ میلیون مترمکعب گاز پالایش شده به شبکه سراسری تزریق می‌شود که از این مقدار با توجه به قراردادهای بلندمدت صادراتی که داریم، بخش اندکی صادر شده و بقیه به مصارف داخلی می‌رسد.

وی افزود: بالغ بر ۴۰ هزار کیلومتر خط لوله فشار قوی در شبکه انتقال گاز داریم و بیش از ۹۰ ایستگاه تقویت فشار و همه این ناوگان را بالغ بر ۳۴۰ توربوکمپرسور مدیریت می‌کند و در اقصی نقاط کشور حتی در جا‌هایی که بعضا شاید کمتر نام آن را شنیده باشند، گاز توزیع می‌شود.

معاون وزیر نفت با بیان اینکه “شبکه توزیع گاز کشور یکی از قدرترین، قوی‌ترین و شاید گسترده‌ترین شبکه‌ها است”، گفت: نزدیک به ۷۲درصد تأمین انرژی کشور وابسته به گاز است.

وی ادامه داد: درحال حاضر ۵۱ درصد گاز تولیدی کشور در بخش خانگی، تجاری، حمل و نقل و صنایع جزء مصرف می‌شود که سهم این بخش‌ها در زمستان تا ۸۵درصد هم می‌رسد؛ یعنی وقتی در روزهای سرد زمستان تولید و توزیع گاز کشور به ۸۵۰ میلیون مترمکعب در روز رسید، مصرف گاز در بخش خانگی، تجاری، حمل‌و نقل و صنایع خرد تا ۷۰۰ میلیون مترمکعب هم می‌رسد و بقیه گاز را به سایر مصارف از جمله صنایع عمده شامل سیمان، پتروشیمی، فولاد، مس، آلومینیوم و نیروگاه‌ها تحویل می‌دهیم.

معاون وزیر نفت با بیان اینکه “امسال سرمای هوا زودتر از سال قبل آغاز شد”، گفت: امسال یک پدیده‌ای در ابتدای آبان اتفاق افتاد و بر اساس نظر هواشناسی، یک توده سرد اسکاندیناوی آمد، به موجب این توده سرد اسکاندیناوی ۱۱ تا از استان‌های شمالی ما همزمان افزایش برودت داشت و این افزایش برودت باعث کاهش دما به اندازه میانگین ۱۲ درجه شد.

وی افزود: افزایش مصرف گاز از ۲۷ مهرماه تا ۱۴ آبان ماه نزدیک به ۲۱۸ میلیون متر مکعب بود.

مدیرعامل شرکت ملی گاز خاطرنشان کرد: سال ۱۴۰۲ درجه حرارت گرمتر بود و حتی بعضی از هموطنان و دوستان اشاره می‌کردند که شاید امسال اصلا زمستانی نیامده، یعنی در آبان، آذر، دی و بهمن، هوا نسبت به میانگین‌های سال‌های قبل گرمتر بود و در اسفند ماه هوا سرد شد و یک افزایش مصرف گازی ما داشتیم اما امسال نسبت به ۵ سال گذشته آماری که ما داریم میزان مصرف در ابتدای آبان ماه مشابه میزان مصرف در آذرماه است، یعنی ما یک ماه زودتر وارد فصل سرد شدیم و باعث شد که سیستم‌های گرمایش بعضی از مناطق روشن بشود و بعد از این که سیستم گرمایش روشن می‌شود دیگر اتوماتیک مصرف کننده به دلایل متعددی دیگر قادر یا اصلا تمایلی به کم کردن سیستم‌های موتورخانه یا بستن بعضی سیستم‌های مرکزی ندارد.

توکلی با بیان اینکه “در بقیه دنیا سبد انرژی متنوع است، یعنی فقط به گاز متکی نیستند”، گفت: مثلا کشور چین که یک کشوری است که طبیعتا میزان تولید آن با میزان مصرف ما برابر است و مهم‌تر از این سبد انرژی که دارد نزدیک به ۶۰ درصد آن ذغال سنگ است و درصد کمی از گاز بهره‌مند است و بر اساس استراتژی توسعه صنعتی و طرح آمایش سرزمینی که دارند، ذغال سنگ و سوخت‌هایی که سوخت اصطلاحا فسیلی است و نسبت به بحث هوای پاک یک محدودیتی است در نقاطی استفاده می‌کنند که این باعث افزایش آلودگی نشود.

وی افزود: علت اصلی ناترازی گاز در ایران که اولا سبد انرژی ما متنوع نیست و وابستگی ۷۲درصدی به گاز داریم و ثانیا مصارف ما رد تمامی بخش‌ها از خانگی گرفته تا نیروگاه ها و صنایع، بهینه نیست.

معاون وزیر نفت در خصوص میزان ناترازی گاز در زمستان امسال گفت: پیش بینی ما بین ۲۵۰ میلیون مترمکعب یا ۳۰۰ میلیون مترمکعب است و علت آن هم وابستگی بیش از حد مصرف کننده‌ها به گاز است.

توکی در خصوص بحث ذخیره‌سازی گاز اذعان داشت: یکی از مباحثی که در برنامه هفتم الزام شده افزایش میزان ذخیره سازی است و ما برنامه‌هایی برای افزایش میزان ذخیره‌سازی گاز داریم.

وی ادامه داد: بخش عمده ناترازی گاز به مباحث سرفه‌جویی و بهینه‌سازی مربوط است؛ مثلا در بحث ساختمان، ما مقررات ملی ساختمان داریم، الزام قانونی مبحث ۱۹، یعنی اگر ما در ارتباط با مبحث ۱۹ فعالیت‌های درستی توسط دستگاه‌های مرتبط و توسط سازنده‌ها انجام بشود، نزدیک به ۲۵ درصد از میزان مصرف خانگی مان بر اساس آمار و ارقام و تحقیقاتی که انجام شده کم می‌شود.

معاون وزیر نفت با بیان اینکه “بخش مهم دیگر میزان مصرف ادارات است”، گفت: بر اساس دستورالعمل‌ها و بخشنامه‌های دولت و اخیرا این هفته خوشبختانه در شورای اقتصاد هم جایگاه قانونی اش را مصوب کردیم که ادارات را الزام کنیم که مراکز اداری و مراکز دولتی در دمای آسایش تنظیم شوند و یک نامه‌ای خدمت معاونت محترم وزارت راه و شهرسازی، در ارتباط با بحث فرودگاه‌ها زدم که شما در ارتباط با بحث فرودگاه‌ها در قسمت‌هایی که اصطلاحا می‌گویند بردینگ یا قسمت‌هایی که محل انتقال مسافر به بیرون است، اقداماتی را انجام دهید؛ درب‌هایی بسیار بزرگ و با فضایی که در طراحی‌ها در ترمینال‌ها است، باز می‌شود و حجم زیادی از این گرما خارج می‌شود یا بعضا رعایت الگوی مصرف نمی‌شود با یک اقدام بسیار کوچکی که ما به ترمینال‌ها گفتیم و الان هم توسط گاز‌های استانی ما به تمام فرودگاه‌ها الزام شده که اگر درجه حرارت ۱۸ تا ۲۱ را استفاده نکنند تهدید به قطع می‌کنیم؛ این تهدید هم بر اساس برگه‌های اخطار قبلی است.

وی افزود: سال‌های گذشته بعضا از ۱۵ آذر بحث نظارت بر بهینه‌سازی مصرف در ادارات و بخش‌های عمومی رات شروع می‌کردیم ولی الان که خدمت شما هستم نزدیک به دو هزار و چهارصد مورد بازدید همکاران من انجام شده و نزدیک به صد مورد اخطار صادر کردند و بقیه موارد در الگوی مصرف بوده است.

توکلی با بیان اینکه “نظارت بر بهینه‌سازی مصارف خانگی، با مکانیزم پله‌های تعرفه است”، گفت: در مصارف خانگی ۱۲ پله داریم که این ۱۲ پله دو پله آخر آن را اصطلاحا بدمصرف می‌گوییم، سه پله اول را در الگوی مصرف و صرفه جو می‌نامیم، سه پله بعد از این می‌شود متوسط مصرف و چهار پله بعدی پرمصرف می شود.

وی ادامه داد:، تعرفه دو پله آخر تعرفه نسبتا خوبی است ولی باز هم بازدارنده نیست، یعنی نسبت به قیمتی که ما یک متر مکعب گاز را می‌توانیم بدهیم به نیروگاه‌ها، می‌توانیم بدهیم به صنایع مولد، می‌توانیم بدهیم به بخش پتروشیمی که ارزش افزوده داشته باشد، باز این قیمت قابل تامل است.

معاون وزیر نفت خاطرنشان کرد: در ارتباط با پله‌های پایین مصرفی که درصد زیادی از مردم هستند، قیمت گاز از سال ۹۵ تا الان افزایش پیدا نکرده و معدل تعرفه سه پله اول تقریبا صد تا یک تومانی به ازای یک متر مکعب گاز است.

وی افزود: یکی از دغدغه‌های مهمی که وجود دارد عدالت است، گاز را برای کسی که خانه اش در حد صد متر مربع است و میزان مصرف او بسیار کم است باید حتی رایگان کنیم و ما طرح تشویقی داریم که امسال هم این موضوع وجود دارد که اگر زیر الگوی مصرف است این میزان مصرف او به حدی برسد که صفر باشد؛ یا در ارتباط با این موضوع ما اقدامات خوبی انجام دادیم و یکی از این اقدامات این است که ما یک پویش ده درجه کاهش داریم که توسط مصرف کننده‌های عمده مان که پتروشیمی‌ها و فولادی‌ها هستند اجرا می‌شود، این‌ها پای کار آمدند و بدون هیچ صرف منابعی از منابع دولتی حاضرند که آن مابه التفاوت قیمت آن سطح پایین و بالاتر را هر چقدر توانستند صرفه جویی بکنند، بپردازند.

مدیرعامل شرکت ملی گاز تصریح کرد: یکی از مواردی که به دلایلی به هر صورت در فرآیند و پیچ و خم اداری گیر کرده بود بحث بخاری‌های راندمان بالا بود که این‌ها را ما بتوانیم جایگزین بخاری‌هایی که راندمانش پایین است کنیم، با ظرفیتی که از لحاظ شورای اقتصاد مصوبه داده در سال‌های گذشته بتوانیم این را عمل کنیم.

توکلی با بیان اینکه “برنامه هفتم توسعه تکالیف متعددی برای دستگاه‌های مختلفی تعیین کرده است”، گفت: از جمله اینکه بخش زیادی از این میزان مصرف انرژی برق می‌توانند از تجدیدپذیر‌ها استفاده کنند، البته جزو دغدغه‌های دکتر علی آبادی هم بود و یکی از برنامه‌های اولویت دارشان هم بود.

وی افزود: راندمان‌های پایین نیروگاه‌ها که عدد قابل توجهی است براساس مصوبه شورای عالی انرژی سال ۱۳۹۹ باید افزایش یابد، مثلا سیمان باید سالانه دو درصد افزایش بهره وری انرژی داشته باشد، پتروشیمی یک درصد، سال به سال اگر اتفاق می‌افتاد همین درصد‌های کوچک تجمعی دیگر باعث نمی‌شد شبکه مصرف کننده و خانگی مصرف اصلی اش را انجام می‌دهد تبدیل شود به وضعیتی که این محدودیت را به صنایع بدهیم.

مدیرعامل شرکت ملی گاز اذعان داشت: در ارتباط با ویلا‌ها و جا‌هایی که اصطلاحا در نقاط ییلاقی هستند و دائم نفر داخلش نیست، به این دلیل که قیمت تامین گاز پایین است این انگیزه و تغییر رفتار برای مصرف کننده پیش نمی‌آید که اجازه دهد در ابتدا تا انتهای هفته که نیست، گاز قطع شود و می‌گوید این گاز در زمان‌هایی که کسی در ویلا نیست هم روشن باشد تا ویلا را گرم نگه داریم.

توکلی با اشاره به تشکیل بازار بهینه سازی مصرف سوخت و انرژی و محیط زیست، اظهار داشت: براساس گواهی‌های صرفه جویی که در بورس انرژی مطرح می‌شود و اصطلاحا در بورس انرژی عرضه می‌شود و از آن طرف ۱۱ هزار و ۵۰۰ تومان به‌ازای هر مترمکعب قیمت خورده، بعضی از صنایع مثل فولادی‌ها حاضرند این گواهی را بخرند و این اتفاق خوبی است که در زمینه بهینه‌سازی مصرف گاز افتاده است.

معاون وزیر نفت با اشاره به تأکید برنامه هفتم برای تبدیل ایران به هاب گازی منطقه، گفت: برای تبدیل شدن به هاب انرژی باید رویکردمان نسبت به صادرات و واردات گاز عوض شود.

وی افزود: ما درست است که مخازن خام گازی زیادی داریم، ولی بزرگترین اشتباه است که بخواهیم گاز خود را خام‌سوزی کنیم، این گاز که می‌تواند ابزاری برای ایجاد امنیت، برای ایجاد دیپلماسی، برای ایجاد تجارت، برای ارتباط متقابل که تاکید مقام معظم رهبری بر ارتباط بر کشور‌های همسایه است را نباید در مصارف بدون توجه به میزان مصرفش، خام سوزی کنیم.

معاون وزیر نفت خاطرنشان کرد: یکی از مباحثی که در دولت جدید به جد پیگیر شدند و قبلا هم در دولت شهید رئیسی یک تفاهم نامه‌هایی اتفاق افتاده بود، در ارتباط با بحث روسیه بود که این تفاهم نامه یک پتانسیلی داشت و یک شروع خوبی شده بود، ولی با یک جدیت بیشتر و با تاکیدی که وزیر محترم نفت و تاکیدی که به هر صورت ریاست محترم جمهوری داشتند این موضوع با جد با طرف روسی بررسی شد و اقداماتی در ارتباط با مذاکرات انجام شده است؛ ولی این که به نتیجه برسد یا نرسد به یک عواملی بستگی دارد، ولی طرف ما که در همین حدی که بتوانم توضیح دهم، این در حوزه مسئولیت بنده نیست ما فقط جلسات حرفه‌ای داشتیم و فکر می‌کنم که پتانسیل بسیار بسیار خوبی است نه این که بیاییم این گاز را وارد کنیم و مجدد خام بسوزانیم، اگر این کار را کنیم دقیقا منابع کشور را هدر می‌دهیم و داریم هم آلودگی ایجاد می‌کنیم و هم افزایش درجه حرارت ایجاد می‌کنیم و هم به محیط زیست ضربه می‌زنیم، حتما باید این منابع به داخل کشور بیاد و در داخل کشور بخش خصوصی سازوکاری داشته باشد که از آن استفاده کند و نه تنها روسیه بقیه کشور‌های دیگر حتی مثلا ترکمنستان مطرح است، ما قراردادی با ترکیه داریم که جزو قرارداد‌های مهم است و بقیه کشور‌ها هم که در حال مذاکره هستیم.

توکلی با بیان اینکه “شدت مصرف انرژی در ایران ۳.۳ برابر متوسط دنیاست”، گفت: باید متوجه شویم که این گازی که می‌سوزد فقط مال ما نیست و این گاز یکی از بهترین نعمت‌های الهی است که به ما هبه شده است که در آیندگان هم باید از آن استفاده کنند.

وی ادامه داد: هر یک‌درجه هوا که سرد می‌شود، ۲۵ میلیون مترمکعب به اندازه ظرفیت یک فاز پارس جنوبی به مصرف روزانه گاز کشور اضافه می‌شود؛ حال اگر مردم در خانه‌های خود، دمای خانه را یک‌درجه کمتر کنند، علاوه بر اینکه بر سلامتی آنها اثر مثبت می‌گذارد، ۶درصد از مصرف گاز آن خانه کاهش پیدا می‌کند.

معاون وزیر نفت خاطرنشان کرد: در قانون هدفمندی سال ۱۳۸۹ قرار بوده است که در طول برنامه یعنی بعد از آن ۵ سال برسیم به ۷۵ درصد قیمت واقعی، وقتی قیمت پلکانی باشد این باعث می‌شود که آن میزان بازگردانی پولی که ازاین هدفمندی احصا می‌شود بیاید در دهک‌های پایین تزریق شود ولی این اتفاق نیافتاده است، چون آن موقع براساس چیزی که سازمان برنامه گفته است، آمار و ارقامش قابل قبول بوده است که توانسته اند روی آن قانون سوار کنند. گفته است که ۵ درصد پول خانوار مصرف گاز طبیعی است الان این میزان کمتر از یک درصد است و این بسیار خطرناک است؛ من می‌خواهم بگویم حتما فرهنگ سازی لازم است و اثربخشی فرهنگ سازی‌های ما بسیار مهم است.

منبع: تسنیم

نفت و پتروشیمی