ذخایر سوخت و ناترازی گاز؛ عوامل اصلی قطعی برق

جهان صنعت نیوز، مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی اعلام کرده که کاهش ذخایر گازوئیل و نفت‌کوره نیروگاه‌ها در نیمه اول سال ۱۴۰۳ و افزایش ناترازی گاز، اصلی‌ترین دلایل قطعی‌های برق هستند، در حالی که دولت توقف مازوت‌سوزی را علت این مشکلات عنوان کرده بود. این گزارش با بررسی لایحه بودجه ۱۴۰۴، ضمن اشاره به نقاط قوت آن، به کمبود ردیف‌های بودجه‌ای برای رفع ناترازی‌های انرژی از جمله ذخیره‌سازی گاز و بهینه‌سازی مصرف انرژی پرداخته و تحقق اهداف تولید و صادرات نفت را غیرواقعی دانسته است.

دلایل قطعی برق؛ کاهش ذخایر سوخت و ناترازی گاز

مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی جامع، دلایل قطعی برق در سال جاری را کاهش ذخایر گازوئیل و نفت‌کوره نیروگاه‌ها و افزایش ناترازی گاز طبیعی عنوان کرده است. این مرکز با اشاره به کاهش ذخایر سوخت مایع در نیروگاه‌های حرارتی طی نیمه اول سال ۱۴۰۳، اعلام کرده است که ناتوانی در تأمین سوخت جایگزین، مشکلاتی را در تأمین برق زمستان ایجاد خواهد کرد. این در حالی است که دولت پیش‌تر توقف استفاده از سوخت مازوت در برخی نیروگاه‌ها را علت این قطعی‌ها عنوان کرده بود.

چالش‌های ناترازی انرژی در کشور

این گزارش تأکید دارد که ناترازی انرژی در ایران به‌ویژه در بخش گاز طبیعی همچنان ادامه دارد. در اوج مصرف زمستان سال ۱۴۰۱، میزان ناترازی گاز طبیعی به ۳۱۵ میلیون مترمکعب در روز رسید که این مقدار با افزایش دمای هوا در سال ۱۴۰۲ به ۲۸۰ میلیون مترمکعب کاهش یافت، اما همچنان این مشکل در ماه‌های سرد سال پابرجاست. علاوه بر این، مصرف سوخت مایع در نیروگاه‌ها افزایش یافته و ذخایر موجود کفاف نیاز کشور را نمی‌دهد.

در بخش بنزین نیز کسری وجود دارد و بی‌توجهی به سیاست‌های مدیریت مصرف، دولت را مجبور به واردات و خرید از واحدهای داخلی کرده است. گزارش مرکز پژوهش‌ها تأکید دارد که تدوین لایحه بودجه باید با توجه به این ناترازی‌ها انجام شود و راهکارهای عملی برای کاهش این مشکلات ارائه شود.

بررسی نقاط قوت و ضعف لایحه بودجه ۱۴۰۴

گزارش مرکز پژوهش‌ها به بررسی تبصره «۳» لایحه بودجه ۱۴۰۴ پرداخته که با ۱۲ بند به موضوع نفت و روابط مالی آن با دولت اختصاص دارد. در این تبصره، سهم درآمدهای نفتی دولت از منابع عمومی بودجه حدود ۱۵ درصد برآورد شده که نسبت به سال گذشته کاهش یافته است. با این حال، یکپارچه‌سازی منابع تحت عنوان بودجه عمومی و تجمیع اعتبارات هدفمندی یارانه‌ها به‌عنوان یکی از نقاط قوت لایحه شناخته شده است.

اما از سوی دیگر، این گزارش به کمبود ردیف‌های بودجه‌ای برای حل ناترازی انرژی اشاره کرده است. برای مثال، بودجه بهینه‌سازی مصرف انرژی و سرمایه‌گذاری در نفت و گاز به اندازه کافی دیده نشده و اعتبارات لازم برای پروژه‌های کلیدی مانند ذخیره‌سازی گاز طبیعی و سامانه جامع مدیریت هوشمند انرژی نیز تخصیص نیافته است.

تحقق اهداف تولید و صادرات نفت؛ چالش‌های پیش رو

مرکز پژوهش‌ها همچنین تحقق اهداف تولید و صادرات نفت در لایحه بودجه را محل تردید دانسته است. با توجه به وضعیت فعلی تولید نفت‌خام و پیش‌بینی‌های بازار جهانی نفت، تحقق صادرات ۱.۱ میلیون بشکه در روز که در لایحه بودجه پیش‌بینی شده است، دور از انتظار خواهد بود. در سناریوهای محتمل، قیمت هر بشکه نفت ایران برای سال آینده بین ۵۳ تا ۷۵ دلار برآورد شده است که درآمدهای دولت از صادرات نفت را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

راهکارهای پیشنهادی برای رفع ناترازی انرژی

این گزارش بر لزوم تخصیص منابع بیشتر برای بهینه‌سازی مصرف انرژی و افزایش تولید تأکید دارد. ایجاد ردیف‌های مشخص برای ذخیره‌سازی گاز، توسعه سامانه مدیریت هوشمند انرژی، و اجرای پروژه‌های سرمایه‌گذاری در نفت و گاز از جمله پیشنهادهای مطرح‌شده است. علاوه بر این، مردمی‌سازی بهینه‌سازی مصرف انرژی از طریق صدور گواهی صرفه‌جویی و افزایش شفافیت مالی نیز به‌عنوان گام‌های اساسی برای رفع مشکلات مطرح شده‌اند.

اخبار برگزیدهنفت و پتروشیمی