جهان در آستانه مسابقه جدید تسلیحات هسته‌ای
آمریکای غیرقابل‌اعتماد، جهان را به سوی گسترش تسلیحات هسته‌ای سوق می‌دهد.
جهان صنعت نیوز، سیاست خارجی اخیر دونالد ترامپ، متحدان سنتی آمریکا را در اروپا ناامید کرده و هم‌زمان، خرسندی مسکو را به همراه داشته است. این تحول برای امنیت و دموکراسی اوکراین یک فاجعه محسوب می‌شود، اما پیامدهای آن فراتر از اروپا خواهد بود. خطر اصلی پیش رو، سرعت گرفتن روند گسترش سلاح‌های هسته‌ای است—روندی که اقدامات ترامپ ناخواسته به آن دامن زده است.
آیا سیاست‌های ترامپ خطر جنگ هسته‌ای را کاهش می‌دهد؟
در نگاه اول، شاید تصور شود که روابط نزدیک‌تر بین دو قدرت هسته‌ای بزرگ، یعنی آمریکا و روسیه، می‌تواند خطر جنگ هسته‌ای را کاهش دهد. اما در واقع، نتیجه‌ای کاملاً برعکس دارد. ما در آستانه دوره‌ای از بی‌ثباتی هسته‌ای قرار داریم که در آن، کشورهای بیشتری به دنبال دستیابی به زرادخانه‌های هسته‌ای خواهند بود. این وضعیت نه‌تنها احتمال استفاده از تسلیحات هسته‌ای را افزایش می‌دهد، بلکه خطر مداخله گروه‌های تروریستی و حتی پرتاب تصادفی این سلاح‌ها را نیز بالا می‌برد.
افزایش تهدید گسترش تسلیحات هسته‌ای
برخی از کشورهایی که توان بالقوه برای تولید سلاح هسته‌ای دارند. افزون بر این، کشورهای اروپایی مانند آلمان، بلژیک، ایتالیا، اسپانیا و هلند نیز از نظر فنی قادر به ساخت تسلیحات هسته‌ای هستند. طی هشت دهه گذشته، ایالات متحده نقش تضمین‌کننده‌ی امنیت بسیاری از این کشورها را ایفا کرده و به آن‌ها اطمینان داده که نیازی به تسلیحات هسته‌ای نخواهند داشت. اما ترامپ مدعی است که این تعهدات به ضرر آمریکا تمام شده و متحدان باید بیشتر برای امنیت خود هزینه کنند.
فروپاشی چتر هسته‌ای آمریکا و پیامدهای آن
بسیاری از کشورها، از جمله اعضای ناتو در اروپا و متحدان آسیایی مانند ژاپن و کره جنوبی، به دلیل تضمین‌های امنیتی آمریکا به پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT) پیوسته‌اند. این تضمین‌ها همچنین نقشی کلیدی در خلع سلاح اوکراین، قزاقستان و بلاروس پس از فروپاشی شوروی داشتند.
اما اکنون، اعتبار این تعهدات با سیاست‌های ترامپ به‌شدت تضعیف شده است. چرا متحدان آمریکا باید همچنان باور داشته باشند که واشنگتن در صورت تهدید هسته‌ای از آن‌ها دفاع خواهد کرد؟ این پرسش در اروپا و آسیا به‌طور جدی مطرح شده است.
اگر حتی یکی از این کشورها تصمیم بگیرد به‌طور مستقل سلاح هسته‌ای بسازد، ممکن است یک واکنش زنجیره‌ای به راه بیفتد و کشورهای دیگر نیز به این مسیر کشیده شوند. نتیجه‌ی چنین وضعیتی، فروپاشی رژیم کنترل تسلیحات هسته‌ای و ورود جهان به دوره‌ای جدید از ناامنی خواهد بود.
اروپا یا آسیا؛ کدام منطقه در معرض خطر بیشتری است؟
خطر گسترش سلاح‌های هسته‌ای در آسیا شدیدتر به نظر می‌رسد، زیرا در اروپا، بریتانیا و فرانسه دارای زرادخانه‌های هسته‌ای هستند و می‌توانند به‌عنوان یک عامل بازدارنده ناتو عمل کنند.
بااین‌حال، در اروپا نیز نگرانی‌هایی وجود دارد. احزاب ملی‌گرای راست‌گرا در کشورهای کلیدی مانند فرانسه، آلمان و لهستان در حال قدرت گرفتن هستند. مارین لوپن، که ممکن است رئیس‌جمهور بعدی فرانسه شود، پیش‌تر اعلام کرده که فرانسه نباید توانایی هسته‌ای خود را با دیگر کشورهای ناتو به اشتراک بگذارد.
در آلمان، برخی سیاستمداران پیشنهاد داده‌اند که این کشور تحقیقات هسته‌ای را با هدف دستیابی به سلاح‌های هسته‌ای از سر بگیرد. لهستان نیز به‌طور علنی در حال بررسی گزینه‌های هسته‌ای خود است.
آیا گسترش تسلیحات هسته‌ای امنیت را افزایش می‌دهد؟
برخی تحلیلگران استدلال می‌کنند که اگر کشورها به سلاح هسته‌ای مجهز شوند، بازدارندگی افزایش می‌یابد و خطر جنگ کاهش پیدا می‌کند—مانند دوران جنگ سرد که آمریکا و شوروی هرگز مستقیماً از این سلاح‌ها استفاده نکردند.
اما این دیدگاه یک واقعیت مهم را نادیده می‌گیرد: ورود کشورهای بیشتر به باشگاه هسته‌ای، بی‌اعتمادی، رقابت و تنش را افزایش می‌دهد. برای نمونه، برنامه هسته‌ای فرانسه در دهه ۱۹۶۰ باعث ایجاد تنش با آمریکا شد و در نهایت، فرانسه از فرماندهی نظامی ناتو خارج شد.
افزایش تعداد کشورهایی که دارای سلاح هسته‌ای هستند، خطر پرتاب تصادفی یا استفاده ناخواسته از این سلاح‌ها را نیز بالا می‌برد. همه‌ی کشورها توانایی لازم برای مدیریت ایمن زرادخانه‌های هسته‌ای را ندارند. در پاکستان، تروریست‌ها چندین بار به تأسیسات مرتبط با برنامه هسته‌ای این کشور حمله کرده‌اند. اگر چنین اتفاقی در کشورهای دیگر رخ دهد، پیامدهای آن غیرقابل‌پیش‌بینی خواهد بود.
اخبار برگزیدهسیاسیلینک کوتاه :