پیش بینی نگران کننده از آینده بازار اجاره خانه

جهان صنعت نیوز، در سال ۱۴۰۳ تورم اجاره با ثبت رشد ۴۰.۳ درصدی رکورد تاریخی زد و فشار سنگینی بر مستاجران وارد کرد. در حالی که تورم عمومی در این سال حدود ۳۲.۵ درصد بود، تورم اجاره از آن پیشی گرفت. دو صاحب‌نظر اقتصادی در تحلیل وضعیت بازار اجاره در سال ۱۴۰۴، با اشاره به اثرگذاری متغیرهایی چون کاهش عرضه مسکن استیجاری، تورم عمومی، تغییرات قدرت خرید و سیاست‌های دولتی، پیش‌بینی کردند که بازار اجاره خانه همچنان با رشد مواجه باشد، گرچه سرعت رشد ممکن است نسبت به سال گذشته کاهش یابد.

چشم‌انداز بازار اجاره در سال ۱۴۰۴؛ آرامش نسبی یا تداوم تورم؟

در حالی‌که بازار مسکن در سال ۱۴۰۳ شاهد کاهش سرعت رشد قیمت‌ها بود، بازار اجاره‌بها خلاف جهت حرکت کرد و با ثبت رکورد ۴۰.۳ درصدی در تورم سالانه، سخت‌ترین شرایط یک دهه اخیر را برای مستاجران رقم زد.

رکورد تاریخی در بازار اجاره

براساس گزارش مرکز آمار ایران، تورم اجاره در سال گذشته به بالاترین سطح خود از سال ۱۳۹۰ تاکنون رسید. مستاجران نه‌تنها در تهران، بلکه در سراسر کشور فشار بی‌سابقه‌ای را تجربه کردند. این در حالی است که متوسط تاریخی تورم اجاره زیر ۱۵ درصد بوده و رشد تورم عمومی نیز در سال گذشته حدود ۳۲.۵ درصد برآورد شد.

دلایل اصلی جهش در اجاره‌بها

کارشناسان معتقدند چند عامل اصلی منجر به ثبت این تورم تاریخی شده است:

• کاهش عرضه مسکن استیجاری در شرایطی که تقاضا همچنان بالا باقی مانده است.
• فشارهای ناشی از تورم عمومی که همچنان قدرت خرید خانوارها را تضعیف کرده است.
• اثرگذاری با تأخیر افزایش قیمت مسکن در سال‌های گذشته که اکنون در بازار اجاره تخلیه می‌شود.
• سیاست‌های مداخله‌ای ناکارآمد همچون سقف‌گذاری دستوری ۲۵ درصدی برای افزایش اجاره‌بها که عملاً تأثیری در کنترل بازار نداشته است.

سناریوهای احتمالی برای سال ۱۴۰۴

بهروز ملکی، تحلیلگر ارشد بازار مسکن، معتقد است با توجه به فروکش نسبی تورم مسکن در سال ۱۴۰۳، فشار کمتری بر بازار اجاره در سال جدید وارد خواهد شد. وی می‌گوید: «تورم اجاره در سال‌های گذشته عقب‌ماندگی خود را از بازار مسکن جبران کرده و اکنون به‌نظر می‌رسد با تعدیل عوامل موثر، تورم اجاره در ۱۴۰۴ در محدوده تورم عمومی قرار گیرد.»

ملکی همچنین به تفکیک تقاضای سرمایه‌ای بلندمدت و کوتاه‌مدت در بازار مسکن پرداخت و تأکید کرد که کاهش تقاضای سفته‌بازانه نمی‌تواند به‌تنهایی بر بازار اجاره اثرگذار باشد؛ چرا که مالکان بلندمدت همچنان به اجاره‌داری ادامه می‌دهند.

در سوی دیگر، غلامرضا سلامی، اقتصاددان، نگاهی محتاط‌تر به آینده دارد. او با اشاره به اثرگذاری تأخیری تورم مسکن بر اجاره، پیش‌بینی می‌کند که تورم اجاره در سال ۱۴۰۴ نیز روندی افزایشی داشته باشد. به‌گفته وی، افت شدید عرضه مسکن استیجاری یکی از عوامل اصلی رشد اجاره‌بهاست و سیاست‌های دولت در زمینه کنترل نرخ‌ها و مالیات‌ستانی نادرست، انگیزه سرمایه‌گذاران برای ساخت یا اجاره دادن ملک را کاهش داده است.

آینده بازار اجاره همچنان پرریسک است

با توجه به اظهارات این دو کارشناس، می‌توان گفت که بازار اجاره در سال ۱۴۰۴ همچنان تحت فشار خواهد بود. حتی اگر رشد اجاره‌بها نسبت به سال قبل کندتر شود، به‌نظر نمی‌رسد که شاهد کاهش قیمت‌ها یا تثبیت پایدار بازار باشیم. سیاست‌گذاری مؤثر برای افزایش عرضه و بهبود شرایط اقتصادی می‌تواند مهم‌ترین راهکار برای کنترل بازار اجاره در ماه‌های پیش‌رو باشد.

منبع دنیای اقتصاد

مسکن