تهران در حال فرورفتن؛ خطر فرونشست در ۶ منطقه پایتخت جدی شد

جهان صنعت نیوز، بحران فرونشست زمین در کشور حالا به تهدیدی جدی برای پایتخت تبدیل شده است. گزارش‌های تازه نشان می‌دهد که پدیده فرونشست، به‌ویژه در مناطق جنوبی و غربی تهران، به شکل نگران‌کننده‌ای در حال گسترش است. مناطق ۱۵، ۱۶، ۱۷، ۱۸، ۱۹ و ۲۱ تهران اکنون بیشترین آسیب‌پذیری را در برابر این پدیده دارند؛ مناطقی که با سرعتی هشداردهنده به سمت غیرقابل سکونت شدن پیش می‌روند.

ایران در میان پنج کشور اول فرونشستی جهان

در حالی که میانگین نرخ فرونشست در دنیا بین سه تا پنج سانتی‌متر است، ایران با نرخ میانگین ۱۰ سانتی‌متر در سال و در برخی دشت‌ها تا ۳۶ سانتی‌متر، به یکی از بحرانی‌ترین کشورهای جهان از نظر فرونشست تبدیل شده است. تهران نیز به عنوان یکی از نقاط آسیب‌پذیر، اکنون شاهد کاهش شدید سطح زمین به‌ویژه در حریم جنوب‌غربی خود با نرخ سالانه ۳۱ سانتی‌متر است.

بحران آب؛ عامل اصلی فرونشست

بیش از ۱۵۰ میلیون مترمکعب آب در سال از منابع زیرزمینی تهران برداشت می‌شود—رقمی که بخش بزرگی از آن به دلیل چاه‌های غیرمجاز و سوءمدیریت در شبکه آبرسانی است. در برخی مناطق مانند ورامین، شهریار، معین‌آباد و اشتهارد، شکاف‌های عمیق در سطح زمین شکل گرفته‌اند که سلامت زیرساخت‌های شهری مانند جاده‌ها، خطوط برق، آب، گاز و حتی ساختمان‌های مسکونی را به شدت تهدید می‌کند.

زلزله و فرونشست؛ خطر دوگانه

فرونشست تنها باعث ترک‌خوردگی زمین و ساختمان‌ها نمی‌شود، بلکه اثر مخرب آن در صورت وقوع حتی زلزله‌های خفیف می‌تواند فاجعه‌آفرین باشد. زمانی که زیرساخت‌ها ترک‌خورده یا ضعیف شده‌اند، لرزه‌ای کوچک ممکن است به تخریب گسترده منجر شود.

آلودگی و بحران کشاورزی

از دیگر تبعات جدی فرونشست، آلودگی آب‌های زیرزمینی و کاهش کیفیت منابع آبی است. کاهش نفوذ آب ناشی از آسفالت‌کاری و سدسازی نادرست، نه‌تنها تغذیه آبخوان‌ها را مختل کرده بلکه کشاورزی مناطق اطراف تهران را هم دچار اختلال کرده و خطر سیلاب‌های محلی را افزایش داده است.

نبود سیاست‌گذاری و نظارت مؤثر

با وجود هشدارهای مکرر کارشناسان، اقدامات اجرایی در مقابله با فرونشست ناچیز بوده است. چاه‌های غیرمجاز همچنان در حال گسترش‌اند و مصرف آب در تهران بیش از دو برابر میانگین جهانی است. به گفته کارشناسان، مدیریت مصرف آب، تغذیه مصنوعی سفره‌های زیرزمینی، جلوگیری از ساخت‌وساز بی‌رویه و حذف چاه‌های غیرمجاز از جمله اقدامات فوری برای مهار این بحران است.

مسکن