سبدهای پر از دلار و سهام: پسانداز ایرانیها کجا میرود؟

گزارش مرکز پژوهشهای مجلس نشان میدهد طلا، دلار، ساختمان و سهام چهار محور اصلی سبد سرمایهگذاری خانوارهای ایرانی هستند.
جهان صنعت نیوز، نتایج تازهترین گزارش مرکز پژوهشهای مجلس نشان میدهد که بخش عمدهای از پسانداز خانوارهای ایرانی به سمت داراییهایی چون ساختمان، سهام، طلا و ارز هدایت میشود؛ این در حالی است که بخش صنعت از جذابیت لازم برای سرمایهگذاری برخوردار نیست و این امر تهدیدی برای آینده اقتصادی کشور محسوب میشود.
چند درصد از پساندازها کجا میروند؟
طبق دادههای «ماتریس حسابداری مالی اجتماعی»، خانوارهای ایرانی ۴۸ درصد از پسانداز خود را در داراییهای مالی یا به اصطلاح سرمایهگذاریهای غیرفیزیکی مانند سهام، سپرده بانکی و بیمه صرف میکنند. در مقابل، ۳۱ درصد از اندوختهها به سرمایهگذاریهای فیزیکی مانند ساختمان و حملونقل اختصاص مییابد و حدود ۲۱ درصد دیگر از این سرمایهها در دسته «سایر داراییها» قرار میگیرند که احتمالاً شامل خرید طلا و ارز است.
ساختمان، صدرنشین سرمایهگذاری فیزیکی
در سبد سرمایهگذاری فیزیکی خانوارها، بخش ساختمان با سهم ۴۳ درصدی، صدرنشین است. این انتخاب نشاندهنده نگاه محافظهکارانه خانوارها و اعتماد آنها به امنیت نسبی سرمایهگذاری در بازار مسکن است. پس از ساختمان، حملونقل با ۲۶ درصد، سایر خدمات با ۱۳ درصد، صنعت با ۱۱ درصد و کشاورزی با تنها ۷ درصد در رتبههای بعدی قرار دارند.
سهم اندک صنعت؛ زنگ خطری جدی
آنچه در این میان نگرانکننده است، سهم پایین بخش صنعت در سبد سرمایهگذاری خانوارهاست. تنها ۱۱ درصد از سرمایهگذاریهای فیزیکی به صنعت اختصاص دارد. این رقم پایین نشانهای از عدم جذابیت سرمایهگذاری در بخش مولد اقتصاد است و میتواند پیامدهای منفی برای رشد اقتصادی بلندمدت، اشتغال و توسعه پایدار کشور به همراه داشته باشد.
سهام و سپرده؛ انتخاب اول در داراییهای مالی
در سبد سرمایهگذاریهای غیرفیزیکی، بازار سهام با ۵۰ درصد بیشترین سهم را در میان خانوارها به خود اختصاص داده است. پس از آن، پول نقد و سپردهها با ۴۲ درصد در رتبه دوم قرار دارند. در انتهای این جدول، بیمه عمر، صندوقهای بازنشستگی و حسابهای دریافتنی و پرداختنی با تنها ۴ درصد قرار گرفتهاند—موضوعی که میتواند به ضعف فرهنگ سرمایهگذاری بلندمدت نیز اشاره داشته باشد.
طلا و ارز؛ داراییهای پنهان اما محبوب
هرچند آمار رسمی دقیقی از میزان سرمایهگذاری خانوارها در طلا و ارز وجود ندارد، اما برآوردها نشان میدهد که بخش اعظم ۲۱ درصد باقیمانده از پساندازهای خانوارها صرف خرید این داراییها میشود. نوسانپذیری بالا، دسترسی آسان و نقش آنها در حفظ ارزش پول، از جمله دلایل این ترجیح سرمایهگذاری هستند.
الگوی ناپایدار در پسانداز خانوارها
ترکیب فعلی سبد سرمایهگذاری خانوارها نشان میدهد که بخش بزرگی از سرمایههای خرد از مسیر تولید صنعتی و مولد منحرف شدهاند. رشد بازارهایی مانند طلا، دلار و مسکن، در حالی که صنعت از جذب سرمایه ناتوان است، هشداری جدی برای ساختار اقتصادی کشور است و نیازمند بازنگری سیاستهای حمایتی، کاهش ریسک سرمایهگذاری در تولید و تقویت زیرساختهای بازار مالی مولد است.
اخبار برگزیدهاقتصاد کلانلینک کوتاه :