هر کیلو برنج، ۵ هزار لیتر آب می‌بلعد

جهان صنعت نیوز، در حالی‌که قیمت جهانی برنج در بازارهای هند و پاکستان روندی نزولی دارد، بازار داخلی ایران شاهد جهش چشمگیر قیمت برنج ایرانی است. این محصول که زمانی یکی از اقلام اصلی سبد غذایی خانوارها بود، حالا به کالایی لوکس تبدیل شده و از سفره اقشار کم‌درآمد به‌طور فزاینده‌ای حذف می‌شود.

ترجیح ذائقه‌ای برنج ایرانی

عطر، طعم و جایگاه فرهنگی برنج ایرانی باعث شده بسیاری از خانواده‌های طبقه متوسط و بالا همچنان به آن وفادار بمانند؛ اما همین وفاداری، در کنار کاهش عرضه، به تشدید تقاضا و افزایش قیمت دامن زده است.

تغییر الگوی مصرف خانوارها

آمارها نشان می‌دهد که اکنون بیش از ۶۰ درصد مصرف برنج در شهرها و ۷۰ درصد در روستاها به برنج وارداتی تعلق دارد. این تغییر، نشانه‌ای از دگرگونی در سبک زندگی و فشار اقتصادی بر اقشار مختلف جامعه است.

برآورد اشتباه و سیاست‌گذاری غلط

در حالی‌که وزارت جهاد کشاورزی میزان تولید سال گذشته را ۲.۷ میلیون تن اعلام کرده، فعالان بازار از تولیدی کمتر از دو میلیون تن سخن می‌گویند. این اختلاف آماری، همراه با ممنوعیت فصلی واردات و تأخیر در تخصیص ارز، بازار را با کمبود عرضه و نوسانات شدید قیمتی روبه‌رو کرده است.

قیمت‌های نجومی در بازار

قیمت برنج ایرانی با کیفیت در بازار به ۱۰۰ تا ۳۰۰ هزار تومان در هر کیلو رسیده است. حتی در محله‌های متوسط شهر، تقاضا برای این محصول کاهش یافته و فروشندگان از افت شدید فروش خبر می‌دهند.

بحران دپوی برنج در بنادر

بیش از ۱۰۰ هزار تن برنج وارداتی به دلیل مشکلات تخصیص ارز در بنادر کشور دپو شده است. افزایش هزینه انبارداری و تعلل در ترخیص، موجب بالا رفتن قیمت نهایی این محصول و تهدید امنیت غذایی شده است.

مصرف آب بالا؛ چالش زیست‌محیطی جدی

تولید هر کیلوگرم برنج ایرانی حدود ۴ تا ۵ هزار لیتر آب نیاز دارد. در شرایط بحرانی منابع آبی کشور، این رقم زنگ هشدار جدی برای تداوم این الگوی کشت به شمار می‌رود.

ضرورت اصلاح سیاست‌های بازار برنج

کارشناسان معتقدند بدون اصلاح فوری سیاست‌ها—از جمله لغو محدودیت‌های فصلی واردات، تسویه معوقات ارزی و اعلام آمار دقیق تولید—بازار برنج همچنان ناپایدار خواهد بود. در غیر این صورت، نه‌تنها معیشت دهک‌های پایین آسیب می‌بیند، بلکه سود واسطه‌ها بیشتر می‌شود و نظم بازار از بین می‌رود.

کشاورزی