هوای اصفهان سمی شد ؛ گردوغبار سمی به تهران می‌رسد؟
خشکی کامل تالاب گاوخونی باعث افزایش ۶۰ درصدی شاخص سمیت گردوغبار و تبدیل این پهنه به کانون خطرناک ریزگردهای سمی شده که سلامت مردم و پایداری زیست‌محیطی اصفهان و استان‌های همجوار را تهدید می‌کند.
جهان صنعت نیوز، خشکی کامل تالاب بین‌المللی گاوخونی در شرق اصفهان اکنون به بحرانی زیست‌محیطی تبدیل شده است که اثرات آن از مرزهای استان فراتر رفته و سلامت ساکنان مناطق مرکزی ایران را تهدید می‌کند.
کارشناسان محیط‌زیست و پژوهشگران هشدار داده‌اند که با خشک‌شدن کامل این تالاب، گردوغبارهای برخاسته از بستر آن به شدت سمی شده‌اند. شاخص بار آلودگی (PLI) که نشان‌دهنده درجه سمیت گردوغبار است، طی سال‌های اخیر از ۲.۵ به ۴ افزایش یافته است که معادل رشدی ۶۰ درصدی محسوب می‌شود.
احمد جلالیان، رئیس مرکز تحقیقات بیابان‌زدایی و مبارزه با گردوغبار دانشگاه آزاد اسلامی، در همین رابطه گفت: «غلظت فلزات سنگینی همچون کادمیوم، سرب و روی در گردوغبارهای گاوخونی به‌طور چشمگیری افزایش یافته و نرخ فرونشست گردوغبار نیز از ۴۶ تن به ۲۲۴ تن در کیلومترمربع رسیده است.»
پیامدهای فرااستانی خشکی تالاب
به گفته این کارشناس، ترکیب ریزتر و رس‌دار گردوغبار، اثرگذاری آن را افزایش داده و این ذرات می‌توانند تا ۵۰۰ کیلومتر جابجا شوند و استان‌هایی مانند تهران را نیز تحت تأثیر قرار دهند. وی هشدار داد اگر حقابه زیست‌محیطی گاوخونی تأمین نشود، چشمه‌های فعال تولید ریزگردهای سمی در شرق اصفهان گسترش یافته و سلامت میلیون‌ها ایرانی را تهدید خواهد کرد.
با وجود هشدارهای مکرر، معاون محیط‌زیست طبیعی اداره کل حفاظت محیط‌زیست اصفهان اعلام کرد که از زمستان ۱۴۰۲ تاکنون هیچ رهاسازی موثری برای گاوخونی انجام نشده و تالاب هم‌اکنون به‌طور کامل خشک است. حسین اکبری تأکید کرد که جریان حداقلی آب نیز به این تالاب نرسیده و هیچ برنامه زمان‌بندی شده‌ای برای احیای آن در دستور کار قرار ندارد.
انتقال آب از دریا؛ وعده‌ای دور از اجرا
برنامه‌هایی مانند انتقال آب از دریای عمان یا خلیج فارس به استان اصفهان نیز هنوز در مراحل اولیه هستند. داریوش گل‌علیزاده، مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان، گفت: «اگر این انتقال‌ها انجام شود، باید برداشت آب از زاینده‌رود به حداقل برسد تا بخشی از آن به تالاب گاوخونی اختصاص یابد.»
او گاوخونی را یکی از منابع ارزشمند زیست‌محیطی استان دانست و هشدار داد: «اگر برای این تالاب تصمیم‌گیری اصولی نشود، تبدیل به یکی از بزرگ‌ترین کانون‌های گردوغبار سمی کشور خواهد شد.»
بحران جدی در شرق اصفهان
تالاب گاوخونی که در شرایط نرمال سالانه ۱۷۶ میلیون مترمکعب حقابه نیاز دارد، طی دهه گذشته به دلیل خشکسالی و برداشت‌های بی‌رویه، به‌طور کامل خشک شده است. این تالاب پیش‌تر زیستگاه پرندگان مهاجر، منبع درآمد محلی و پناهگاه گونه‌های جانوری بود. اکنون اما به تهدیدی برای زیست و سلامت مردم شرق اصفهان و حتی مناطق دورتری چون تهران تبدیل شده است.
محیط زیست
لینک کوتاه :