کریدور زنگزور چیست و چرا برای ایران مهم است؟ | مسیر ترامپ در قفقاز
توافق آمریکا، ارمنستان و آذربایجان برای ایجاد «کریدور زنگزور» با مدل فرامرزی و نام‌گذاری آن به نام ترامپ، پیامدهای اقتصادی، ژئوپلیتیکی و امنیتی مهمی برای ایران دارد و می‌تواند نقش ترانزیتی و راهبردی کشور را در قفقاز تضعیف کند.
جهان صنعت نیوز، توافق اخیر میان ارمنستان و جمهوری آذربایجان با میانجی‌گری ایالات متحده، به ایجاد کریدور «زنگزور فرامرزی» انجامید؛ مسیری که آذربایجان را به نخجوان متصل کرده و از خاک ارمنستان عبور می‌کند. بر اساس توافق، ارمنستان حق انحصاری مدیریت این کریدور را برای مدت ۹۹ سال به آمریکا واگذار کرده است. دونالد ترامپ این مسیر را «مسیر ترامپ برای صلح و شکوفایی جهانی» نامید و مدعی شد این نام‌گذاری به افتخار او انجام شده، هرچند درخواستی از سوی وی مطرح نشده بود.
ویژگی‌های مدل فرامرزی
کریدور زنگزور، برخلاف مسیرهای عادی، از قوانین گمرکی و مرزی ارمنستان معاف بوده و عبور خودروها و قطارها بدون توقف و بازرسی انجام می‌شود. این الگو پیش‌تر در کریدورهایی چون سوالکی (لهستان–لیتوانی)، برلین در دوران جنگ سرد و لاچین در قره‌باغ سابق به‌کار رفته است.
پیامدهای ژئوپلیتیکی برای ایران
کارشناسان معتقدند نسخه فرامرزی این کریدور، تنها مالکیت زمین را برای ارمنستان حفظ می‌کند و کنترل واقعی از دست ایروان خارج می‌شود. این طرح، امکان اتصال مستقیم جهان ترک از ترکیه تا آسیای مرکزی را بدون عبور از ایران فراهم می‌کند، نفوذ روسیه و ایران در قفقاز را کاهش می‌دهد و در کنار کریدور میانی و حضور ناتو، حلقه فشار استراتژیک در شمال ایران را تکمیل می‌نماید.
آثار اقتصادی و امنیتی
از منظر اقتصادی، حذف ایران از مسیرهای تجاری و کاهش درآمد ترانزیتی از پیامدهای مستقیم این طرح است. در حوزه امنیتی، افزایش حضور ناتو و متحدان آمریکا در مرزهای شمالی ایران و جلب حمایت کشورهای همسایه برای محورهای ضدایرانی قابل توجه خواهد بود. از دید سیاسی نیز، این پروژه بخشی از راهبرد آمریکا برای محدود کردن نقش ایران در منطقه و هم‌راستا با پروژه‌های انرژی دورزننده ایران ارزیابی می‌شود.
سیاسیلینک کوتاه :