۳۰۰ میلیارد در برابر ۳ هزار میلیارد؛ شکاف بزرگ تأمین مالی صنایع کوچک

جهان صنعت نیوز: طبق اعلام مدیر عامل صندوق حمایت از سرمایه‌گذاری صنایع کوچک ۹۲ درصد صنایع کشور را صنایع کوچک تشکیل می‌دهند، اما سهم آن‌ها از تولید ناخالص داخلی تنها ۱۰ درصد است. شاهپور قاسمی، با اشاره به تجربیات کشورهایی مانند مالزی می‌افزاید: تجربه بسیاری از کشورها مانند مالزی، اندونزی، بنگلادش، ویتنام، ترکیه و عربستان نشان داده که حمایت مستقیم از صنایع کوچک، رشد اقتصادی، افزایش سهم در تولید ناخالص داخلی و توسعه صادرات را به دنبال دارد. چین نیز که امروز یکی از سه اقتصاد بزرگ جهان است، مسیر خود را از صنایع کوچک آغاز کرد.

سرمایه صندوق یک دهم نیاز صنایع کوچک

اما بررسی آمارها نشان می‌دهد، میان رقم مورد نیاز صنایع کوچک و سرمایه این صندوق تفاوت بسیار زیادی وجود دارد؛ سرمایه فعلی صندوق ۳۰۰ میلیارد تومان است، و این در حالی است که نیاز صنایع کوچک بیش از ۳ همت است. در حال حاضر، سقف پرداخت تسهیلات به واحدهای صنفی با زیر ۵۰ نفر کارکن ۵ میلیارد تومان است. در شرایط پساجنگ، بسیاری از تولیدی‌های کوچک دچار آسیب‌های گسترده شده و. بنا بر اعلام صندوق تنها ۱۲ واحد صنعتی کوچک در جریان جنگ ۱۲ روزه آسیب جدی دیده‌اند، که دولت و وزارت صمت بسته‌های حمایتی برایشان در نظر گرفته است. اما حقیقت این است که تعداد زیادی از این بنگاه‌ها به صورت غیر مستقیم دچار آسیب شده‌ و ناچار به تعدیل نیرو و تعطیلی بخش‌هایی از خطوط تولید خود شده‌اند.

مدیر یک تولیدی کوچک: تعریف واحدهای آسیب‌دیده چیست؟

صنایع کوچک به دلیل عدم دسترسی به منابع مالی و تسهیلات بانکی و آسیب‌پذیری بیشتر، بیش از سایرین در معرض تعطیلی و ورشکستگی قرار دارند. بسته‌های حمایتی دولتی به تعداد زیادی از آن‌ها تعلق نمی‌گیرد، و قطعی اینترنت، گاز و برق بیش از صنایع متوسط و بزرگ بر کارشان تاثیرگذار است. مدیر یکی از این صنایع که در یکی از شهرک‌های صنعتی اطراف تهران فعال است، می‌گوید: مسئولین آسیب جنگ را چه چیزی می‌دانند؟ تنها اینکه یک کارگاه منفجر شده باشد و یا به طور کلی از بین رفته باشد؟ ما و همکارانمان که در یک رکود وحشتناک قرار گرفته‌ایم، و احتمالا تا چند ماه آینده به‌طور کامل ورشکسته شویم، در این محاسبه جایی نداریم. تعداد کارگرانمان به کمتر از نصف و تولیدی‌هایمان نیز به یک سوم رسیده است. هیچ‌گونه بسته حمایتی به ما تعلق نگرفته و حتی برای خرید ژنراتور برق صنعتی نیز کمک هزینه‌ای پرداخت نمی‌کنند.

کوچک‌ها رو به متوسط شدن یا رو به نابودی؟

پیش‌تر، مدیرعامل صندوق حمایت از تحقیقات و توسعه صنایع کوچک از رشد متوسط حدود ۱۵ درصدی تامین مالی بنگاه‌های کوچک و متوسط در سه ماهه اول سال ۱۴۰۴ خبر داده و پیش‌بینی کرده بود تا پایان سال تا سقف ۲۰ درصد از بنگاه‌های کوچک از مسیر‌های تامین مالی این صندوق به سمت بنگاه‌های متوسط ارتقا یابند. در شرایط فعلی و با اخباری که از تعطیلی واحدها در شهرک‌های صنعتی به گوش می‌رسد، رسیدن به چنین هدفی دور از انتظار است. تولیدی‌های کوچک شبکه فروش خود را از دست داده و بسیاری از تجهیزات آن‌ها به دلیل آسیب‌های ناشی از قطعی برق در معرض فرسودگی و خرابی دائمی هستند. تامین مالی این بنگاه‌ها با مشکلات عدیده‌ای مواجه است؛ عدم اعتماد بانک‌ها برای در اختیار قرار دادن منابع مالی و عدم توانایی واحدها برای بازپرداخت سود بانکی با نرخ‌های بالا دلیل اصلی جایگزینی صندوق‌های حمایت از سرمایه‌گذاری صنایع کوچک شده است؛ اما منابع مالی این صندوق‌ها نیز کفاف هزینه‌های این واحدها را نمی‌دهد. قانون تأسیس صندوق ضمانت سرمایه‌گذاری صنایع کوچک در سال ۱۳۸۳ تصویب و این صندوق در سال ۱۳۸۵ با هدف ضمانت اصل و سود تسهیلات بانکی صنایع کوچک  تاسیس شد. اما طبق آماری که امروز اعلام شده است، موجودی این صندوق می‌تواند تنها ۱۰ درصد هزینه‌های مورد نیاز این واحدهای تولیدی کوچک را پوشش دهد. کاهش ظرفیت تولید و وابستگی به تسهیلات مالی و بانکی امروزه به چالش اصلی صنایع و به خصوص صنایع کوچک تبدیل شده است. انجام اصلاحات اساسی و ساختاری، افزایش ظرفیت جذب سرمایه از طریق ایجاد بستر مناسب برای تولید، و کاهش محدودیت‌های بروکراتیک می‌تواند راه را برای ادامه فعالیت صنایع کوچک هموار کند.

اخبار برگزیدهصنعت و معدن