مارپیچ دریافت وام برای خانوارها و مشاغل خرد
دریافت تسهیلات بانکی و وام‌های خرد برای مردم تبدیل به امری تقریبا غیرممکن شده است. بروکراسی پیچیده و لزوم سپرده‌گذاری‌های بزرگ مانع بزرگی بر سر راه متقاضیانی است که نیاز به دریافت وام دارند.
هما میرزایی- جهان صنعت نیوز: بر اساس آخرین گزارش بانک مرکزی در خصوص اعطای تسهیلات بانکی طی پایان چهارماهه ابتدایی امسال، شبکه بانکی در مجموع بیش از ۲,۳۶۹ همت به بخش‌های مختلف اقتصاد تسهیلات پرداخت کرده است که این رقم رشد ۳۴.۱ درصدی نسبت به مدت زمان مشابه در سال گذشته را نشان می‌دهد. بر این اساس، رقم کل تسهیلات اعطایی به خانوارها ۲۵.۱ درصد بوده است.
یکی از بزرگ‌ترین جامعه هدف‌های وام‌های بانکی خانوارهای نیازمند به دریافت تسهیلات هستند؛ وام خرید مسکن، بازسازی، خرید کالاهای اساسی، وام ازدواج، ایجاد کسب‌وکارهای کوچک خانگی و بسیاری موارد دیگر در این دسته قرار می‌گیرند. اما به دلیل وجود قوانین دست و پا گیر و کاغذبازی‌های گسترده دریافت این تسهیلات به امری تقریبا ناممکن تبدیل شده است. ارزیابی‌های مالی پیچیده و سنگین و بازپرداخت با نرخ بهره بالا تیدیل به چالشی بزرگ بر سر راه متقاضیان وام‌های خرد شده است. بسیاری از وام‌ها نیازمند سپرده‌گذاری‌های سنگین از سوی متقاضی هستند، که در شرایط اقتصادی فعلی تهیه مبالغ فوق برای بسیاری امری بسیار دشوار و برای بسیاری دیگر نشدنی است.
مثالی از یک وام معروف این روزها
برای مثال نگاهی بیندازیم به شرایط دریافت یکی از معروف‌ترین و در دسترس‌ترین وام‌هایی که این روزها بر سر زبان‌ها افتاده است. برای دریافت این وام ۳۰۰ میلیون تومانی که بازپرداخت ۴ درصدی دارد، باید حدود ۷۵۰ میلیون تومان پول در حساب قرض‌الحسنه خود داشته باشید. پس از ۱ ماه این وام به شما تعلق خواهد گرفت و باید ظرف ۶ ماه آن را تسویه کنید. تهیه چنین مبلغی برای قشر بزرگی از جامعه که نیازمند دریافت وام است، یک رویای دست نیافتنی است. علاوه بر این، این وام جزو معدود وام‌هایی است که بازپرداخت ۴ درصدی دارد؛ سایر وام‌ها بازپرداخت‌هایی بسیار سنگین‌تر داشته و نیازمند یک یا دو ضامن معتبر نیز هستند. مجموع این شرایط دریافت وام را برای نیازمندان، خانوارها، جوانان و صاحبان مشاغل کوچک به امری پیچیده و دست نیافتنی تبدیل کرده است.
وام مسکن؛ همچنان محبوب با وجود بازپرداخت سنگین
نوع دیگر وام که معروف‌ترین آن وام مسکن است، نیازی به سپرده‌گذاری ندارد، اما شرایط دریافت و میزان بازپرداخت آنقدر دشوار و زیاد است که بسیاری از خریداران مسکن با وجود نیاز مالی از دریافت آن صرف‌نظر می‌کنند. حال نگاهی بیندازیم به شرایط دریافت این وام؛ برای دریافت ۱ میلیارد تومان وام مسکن زوجین و ۲۸۰ میلیون تومان وام جعاله متقاضی باید در مرحله ابتدایی حدود ۲۷۰ میلیون تومان اوراق بخرد، و برای بازپرداخت این وام باید بیش از ۳ میلیارد تومان به بانک بپردازد. با وجود تمام این موارد، دریافت این نوع وام به دلیل وجود تورم بالا و مزمن در اقتصاد کشور طرفداران زیادی دارد. چرا که بازپرداخت این رقم طی سالیان دچار فرسایش شده و از آن‌طرف قیمت خانه خریداری شده بالا می‌رود. اما نکته این‌جاست که چند درصد از زوجین توان پرداخت حدود ۲۸ میلیون تومان اقساط ماهیانه را دارند؟
مشاغل خرد و خانگی در انتظار تسهیلات
حمایت از ایجاد کسب‌وکارهای خرد و مشاغل خانگی یکی از وظایف دولت‌ها است که منجر به اشتغال‌زایی و افزایش سرانه تولید و در نهایت رشد و توسعه اقتصادی خواهد شد. بسیاری از کشورهای پیشرفته مانند استرالیا، آمریکا، انگلستان و چین با ارائه تسهیلات مالی مناسب و به وجود آوردن بستر مناسب برای این مشاغل توانسته‌اند تجربیات موفقی در این زمینه به دست بیاورند و افراد جویای کار را به نیروی کار ماهر و یا کارآفرینان برتر تبدیل کنند. به طور کلی ۲۳ درصد از کل مشاغل در این کشورها از نوع خرد و خانگی است.
در ایران اما بانک‌ها به دلیل عدم اطمینان از نحوه بازپرداخت و عدم امکان اعتبارسنجی تمایل چندانی به پرداخت وام به این مشاغل ندارند. اردیبهشت ماه سال گذشته، بانک مرکزی از توزیع مبلغ ۵۰۰۰ میلیارد تومان تسهیلات قرض الحسنه مشاغل خانگی در سال ۱۴۰۳ خبر داد و با صدور ابلاغیه به ۱۰ بانک کشور سهمیه سالانه این بانک‌ها را جهت توزیع اعلام کرد. طبق اعلام بانک مرکزی بانک‌ها ملزم شدند تسهیلات مشاغل خانگی را با قید فوریت و بدون وقفه به متقاضیان دریافت تسهیلات مشاغل خانگی پرداخت کنند. اما بر اساس گزارش‌های موجود، تنها ۵۰ درصد تخصیص این تسهیلات اجرایی شد. در حال حاضر ۸۰ درصد مجوزهای مشاغل خانگی در ایران به زنان اختصاص دارد، و بهبود روند پرداخت تسهیلات بانکی به متقاضیان می‌تواند تاثیرات به سزایی در توانمندسازی زنان و افزایش نقش آن‌ها در اقتصاد کشور داشته باشد.
اخبار برگزیدهاقتصاد کلانلینک کوتاه :