پیک‌های موتوری؛ نسل جدید کارگران تنزل یافته در پایتخت
تهران این روزها زیر چرخ‌های ۴.۵ میلیون موتورسیکلت قرار گرفته است؛ وسیله‌ای که برای برخی راهی برای فرار از ترافیک است، برای بسیاری شغلی ناگزیر و برای شهر معضلی بزرگ. از رشد سرسام‌آور پیک‌های موتوری گرفته تا هرج‌ومرج در خیابان‌ها و مطالبات زنان برای دریافت گواهینامه، موتورسیکلت به موضوع روز تبدیل شده است.
هما میرزایی- جهان صنعت نیوز: طبق آمار اعلام شده از سوی پلیس، تنها در شهر تهران حدود ۴ میلیون و ۵۰۰ هزار دستگاه موتور سیکلت تردد می‌کنند، و ۲۵ درصد از تردد شهری روزانه در تهران توسط موتورسواران انجام می‌شود. بخشی از موتورسواران این وسیله نقلیه را ابزاری برای فرار از ترافیک فزاینده شهر می‌دانند، و بخش بزرگی هم از این طریق امرار معاش می‌کنند. همه‌گیری خریدهای اینترنتی از محصولات لوکس گرفته تا مواد غذایی و سفارش آنلاین غذا نیز در این موضوع دخیل بوده است.
موتور سیکلت؛ راهی برای امرار معاش
در شرایط اقتصادی فعلی اگر فردی جوان بخواهد یک خودروی بسیار معمولی خریداری کند، باید در کمترین حالت حدود ۴۰۰ الی ۵۰۰ میلیون تومان پول بدهد. برای مثال، یک خودروی کوییک دست دوم که ۲ الی ۳ سال کار کرده و موتور سالمی دارد، در بازار حدود ۴۵۰ میلیون تومان به فروش می‌رسد. با احتساب میانگین حقوق دریافتی ۱۵ میلیون تومان برای کارگر و کارمند، تهیه چنین مبلغی سال‌ها زمان خواهد برد؛ آن‌هم در صورتی‌که کل درآمد ماهیانه را پس‌انداز کنید و قیمت‌ها هم دچار تورم نشوند. این یعنی امری تقریبا محال برای اقشار آسیب‌پذیر. افزایش هزینه‌های ماهیانه شامل هزینه اجاره خانه، مواد غذایی، حمل‌ونقل، تفریح و پوشاک مجالی برای پس‌انداز باقی نمی‌گذارد. از این رو، هر روزه به تعداد موتورسواران در سطح شهر افزوده می‌شود. موتورسیکلت، برای بسیاری از این افراد علاوه بر کاهش هزینه رفت‌وآمد و جایگزینی خودروهای گران‌قیمت به راهی برای امرار معاش تبدیل شده است. رشد روزافزون مشاغلی مانند پیک موتوری برای جابه‌جایی کالاها و جابه‌جایی مسافران در ساعات اوج ترافیک در سطح شهر بسیار مشهود است.
قشر متوسط؛ سقوط از مشاغل تولیدی به پیک موتوری
تحریم‌های طولانی‌مدت، تورم مزمن و کاهش درآمد متوسط باعث ایجاد اختلال در بازار کار و حرکت بخشی از نیروی کار به سمت مشاغل پایین‌تر شده است. همچنین افت تولید ناخالص داخلی سرانه، کاهش سرمایه‌گذاری در بخش تولید و تعدیل نبروی گسترده در پی رکود تولید موجب سقوط بخشی از طبقه متوسط به طبقه فرودست شده است. در چنین شرایطی نیروی کار از مشاغل مولد مانند مشاغل فنی و تولیدی و صنعتی خارج شده و به مشاغل کاذب مانند پیک موتوری روی آورده‌اند. درآمد ماهیانه قشر متوسط جامعه که تا پیش از این، هرچند به سختی، به تفریحات کوچک، خدمات آموزشی و بهداشتی اولیه می‌رسید امروز دیگر تنها کفاف تهیه مایحتاج اولیه را می‌دهد، و مجموع چنین شرایطی باعث شده بسیاری از افراد دارای حقوق و درآمد نیز مشاغل موتوری را به عنوان شغل دوم برگزینند.
باورش سخت است؛ نیست؟
هر چند موتور سیکلت یک وسیله نقلیه ارزان‌قیمت به شمار می‌رود، اما تامین همین مبلغ نیز از عهده بسیاری از افراد خارج است. محمد، یک پیک موتوری ۴۰ ساله که تا ۲ سال پیش در یک باشگاه ورزشی کار می‌کرده و حالا با موتور کار می‌کند، به جهان‌صنعت نیوز می‌گوید: «الان کف قیمت یک موتور معمولی که بشود با آن کار کرد، ۶۰ یا ۷۰ میلیون تومان است. خیلی از بچه‌های ما که در این کار مشغولند، نمی‌توانند این مبلغ را بپردازند پس موتورهای ما را اجاره می‌کنند و در ساعاتی که ما استراحت می‌کنیم کار می‌کنند. باورش سخت است؛ نیست؟ خیلی‌ها فکر می‌کنند درآمد ما بالا است، اما این را نمی‌بینند که اگر فقط یک تصادف کنیم و موتورمان آسیب ببیند، یا دست و پایی از خودمان بشکند، دیگر کارمان تمام است. ما بیمه و حمایتی نداریم و اگر دچار سانحه شویم دیگر نمی‌دانیم چه کسی باید خرج خانواده‌مان را بدهد.» از او می‌پرسم یک پیک موتوری روزانه به طور میانگین چه‌قدر درآمد دارد؟ می‌گوید: «مشخص نیست. بعضی روزها اگر خیلی خوب کار کنی تا ۲، ۳ میلیون تومان هم درمی‌آوری، اما دیگر به آخر شب که می‌رسد ممکن است از فرط خستگی روی موتور خوابت ببرد و تصادف کنی. کار ما کار سخت و طاقت فرسایی است.»
هرج و مرج در شهر
فارغ از بحث اقتصادی، روند روبه‌رشد موتورسواری بی‌ضابطه در سطح شهر باعث ایجاد هرج‌ومرج شدید در نقاط شلوغ و پرتردد مانند خیابان‌های وسط شهر شده است. اگر در صبح زود یا حوالی عصر در خیابان‌هایی مانند انقلاب، ولیعصر، هفت‌تیر و آزادی تردد کنید، سیل بزرگی از موتورسواران را می‌بینید که از هر گوشه‌ای وارد خیابان‌ها می‌شوند و بدون توجه به علائم راهنمایی و رانندگی در هر جهتی که بخواهند، حرکت می‌کنند؛ ورود ممنوع می‌روند، ناغافل می‌پیچند و با سرعتی بالا از میان عابران رد می‌شوند. این وضعیت باعث شده هم رانندگان خودروها و هم عابران پیاده به‌طور مداوم نگران برخورد با موتوری‌ها باشند و با احتیاط بیشتری حرکت کنند. به نظر نمی‌رسد شهرداری برنامه و توانی برای کنترل این وضعیت داشته باشد؛ اجرای طرح‌هایی مانند ایجاد خطوط ویژه برای موتورسواران، بهبود زیرساخت‌های حمل‌ونقل ، و فرهنگ‌سازی نیازمند عزمی جدی است که فقدان آن به خوبی قابل مشاهده است. در حقیقت شهر به حال خود رها شده است و دیگر قانونی وجود ندارد.
موتورسواری زنان؛ معضلی خودساخته در حال حل شدن به دست خود زنان
«موتورسواری خانم‌ها چیزی متفاوت از خلبان و راننده شدنشان نیست. ما همین الآن شاهد حضور زنان در شبکه حمل و نقل ملی، بین‌المللی و هوایی خودمان هستیم و طبیعی است که خانم‌ها نیاز دارند که از موتور به عنوان وسیله حمل و نقل استفاده کنند.» این‌ها جملات زهرا بهروزآذر، معاون امور زنان و خانواده رئیس جمهور است که در پی افزایش تردد موتورسواران زن در تهران و افزایش فشارها برای دادن گواهینامه رانندگی موتورسیکلت به زنان مطرح شده است. زنان سال‌ها است که پابه‌پای مردان در فعالیت‌های اجتماعی حضور داشته و در مشاغل مختلف مشغول به کار هستند. با توجه به ساعات کاری و رفت‌وآمدهای مداوم، و اوج‌گیری ترافیک نیاز به موتورسواری به یکی از دغدغه‌های جدی زنان کارمند تبدیل شده است. نیازی که تا کنون به دلایل غیر منطقی بدون پاسخ باقی مانده است. چه بسا بسیاری از زنان سرپرست خانوار وجود دارند که نیاز دارند در مشاغلی مانند پیک موتوری و یا دلیوری غذا و سوپرمارکت مشغول به کار شوند. در حال حاضر علی‌رغم خلا قانونی در زمینه اعطای گواهینامه و بیمه روزبه‌روز به تعداد زنان موتورسوار افزوده می‌شود. در حقیقت، مانند بسیاری از مسائل اجتماعی، این معضل خودساخته نیز به دست مردم در حال حل شدن است.
اخبار برگزیدهاقتصاد کلانلینک کوتاه :