واردات «ته لنجی»؛ کسب‌وکاری قدیمی درگیر قوانین دست‌وپاگیر
واردات کالاهای «ته لنجی» یا «ملوانی» سال‌ها یکی از مشاغل اصلی ساحل‌نشینان جنوب ایران بوده که با قوانین سخت‌گیرانه گمرکی و تجاری روبه‌رو شده است. محدودیت در سوخت‌رسانی در اروندرود و محدودیت‌ها در میزان بار وارداتی از عمده‌ترین چالش‌های پیش روی این کسب‌وکار بومی و مهم است.
هما میرزایی- جهان صنعت نیوز: واردات کالاهایی که با نام «ته لنجی» یا «ملوانی» شناخته می‌شوند، از دیرباز یکی از راه‌های کسب درآمد برای ساحل نشینان بوده و به توسعه اقتصادی این مناطق منجر شده است. ملوانانی که از سفر به کشورهای همسایه بازمی‌گشتند، با خود محصولات متنوع از خوراک تا پوشاک وارد کرده و از طریق فروش آن‌ها روزی خانواده خود را تامین می‌کردند. اما این کسب‌وکار قدیمی سال‌هاست به دلیل مقررات دست و پاگیر گمرکی و تجاری از رونق افتاده و صاحبان لنج‌ها را به تغییر شغل وادار کرده است. بروکراسی پیچیده در تخصیص مجوز واردات و کاهش تعداد تردد این افراد باعث شده است مناطق ساحلی به خصوص سواحل جنوبی کشور از مزایای اقتصادی مانند برپایی بازارچه‌های مرزی بی‌بهره بمانند.
بنا بر صحبت‌های افراد محلی در حال حاضر مجوزهای واردات تنها به افراد معدودی داده می‌شود، و بخش بزرگی از ملوانان و دریانوردان از این امتیاز بی‌بهره هستند. عمده مقررات وضع‌شده در این مسیر، با هدف جلوگیری از قاچاق کالا و کنترل بازار وضع شده‌اند، اما در عمل تبدیل به مانعی بر سر راه این کسب‌وکار سودمند و بومی شده‌اند و اقتصاد مناطق جنوبی کشور را تحت تاثیر قرار داده‌اند. در آذرماه ۱۴۰۲، احمد محمدی‌زاده، استاندار وقت بوشهر، از افزایش سقف مجاز ترخیص کالا از ۶۰ به ۷۵ تن و افزایش اقلام مجاز از ۵۹ به ۸۰ قلم خبر داده بود. اما ۲ ماه پیش بود که حدود ۲۰۰ نفر از لنج‌داران بوشهری در اعتراض به آیین نامه کالای ملوانی، مقابل درب گمرک بوشهر تجمع کرده و خواستار رسیدگی به مطالبات خود و خواهان اصلاح مجدد آیین‌نامه‌های مربوطه شدند. رشد اشتغالزایی و بهبود معیشت خانوار در استان‌های جنوبی می‌تواند اثر اولیه این تصمیم باشد و رشد و توسعه اقتصادی منطقه اثر ثانویه.
مصطفی موسوی، رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خرمشهر در گفت‌وگو با جهان‌صنعت نیوز ضمن تشریح وضعیت فعلی واردات به جزئیات ترخیص این دسته از کالاها پرداخت و گفت: هر ملوان حق دارد سالیانه ۲ بار و با ۵ الی ۷ درصد ارزش گمرکی کالاهای وارداتی خود را ترخیص کند. بابت هر ۱ نفر ۸۰ الی ۱۰۰ دلار نیز حق گمرک دریافت می‌شود. ارزش کالایی گمرک متفاوت از ارزش بازار است، و بدون حق و حقوق ورودی به کشور محاسبه می‌شود. بنابراین، هر لنج به ازای هر تعداد ملوان که دارد، می‌تواند سالیانه ۲ بار و به ارزش ۸۰ الی ۱۰۰ دلار کالا وارد کشور کند.
خرید امتیاز ملوانان توسط بازرگانان
عمده کالاهای وارداتی توسط ملوانان توسط بازرگانان خریداری شده و به فروش می‌رسد. البته تعداد کمی از لنج‌ها هم هستند که اجناس و کالاهای وارداتی خود را مستقیما به فروش می‌رسانند، اما در اکثر مواقع بازرگانان از این امتیاز استفاده کرده و کالاهای مورد نظر خود را وارد می‌کنند. تفاوت عمده این نوع کالاها با کالاهای تجاری در ماهیت آن‌هاست، که عمدتا کالاهای مورد مصرف خانوار هستند؛ از مواد غذایی، شیرینی و شکلات تا لوازم خانگی مانند یخچال و کولر. در گذشته این کالاها اجازه خروج از استان را نداشتند، اما در حال حاضر و بر اساس مجوزهایی که پس از آخرین سفر رئیس‌جمهور به بوشهر صادر شده، امکان خروج از استان نیز فراهم شده است.
الزام به بومی بودن لنج‌ها، مانعی بر سر راه توسعه این کسب‌وکار
شرایط واردات این نوع کالا نسبت به گذشته بسیار بهتر شده و تنها محدودیت ظرفیت کم برخی لنج‌ها به میزان حداقل ۵۰ تن و حداکثر ۵۰۰ تن برای واردات است. یکی دیگر از قوانین موجود الزام به بومی بودن لنج‌ها است که اگر این محدودیت برداشته شود، این تجارت توسعه یافته و روند کار ساده‌تر خواهد شد.
چالش سوخت‌رسانی در اروندرود و مجوزهای واردات در بندر خرمشهر
یکی از مشکلات این نوع تجارت در آبادان و خرمشهر این است که اروندرود را جزو آب‌های بین‌المللی حساب نمی‌کنند و سوخت‌رسانی به این لنج‌ها دچار چالش می‌شود. در حقیقت لنج‌هایی که در اروندرود که مرزی بین‌المللی است، در ربفت‌وآمد هستند، شامل دریافت سوخت یارانه‌ای نمی‌شوند. فاصله دریا تا خرمشهر حدود ۴۵ کیلومتر است، و لنج‌ها ناچارند این مسیر را با سوخت آزاد خودشان بپیمایند. این مساله باعث به وجود آمدن چالشی جدی شده است، که به دنبال حل آن هستیم. در حال حاضر بندر خرمشهر به لیست بنادر دارای مجوز واردات کالای ملوانی اضافه شده است؛ اما به شرط تفکیک در گمرک. چون بندر خرمشهر بندری بسیار بزرگ و کاملا تجاری است، و برای واردات کالای ملوانی باید موافقت‌های لازم صورت گرفته و مجوزهای لازم صادر شوند.
اخبار برگزیدهاقتصاد کلانلینک کوتاه :