جان امدادگر؛ تاوان صعودهای بی‌ضابطه و خدمات امدادی رایگان
سقوط یک بالگرد امدادی در اشترانکوه و از دست رفتن جان خلبان، بحث «رایگان بودن عملیات امداد و نجات» و تبعات آن برای امدادگران و بیت‌المال را به موضوعی داغ در محافل ورزشی، اجتماعی و اقتصادی تبدیل کرده است.
هما میرزایی- جهان صنعت نیوز: صبح دیروز یک هلیکوپتر امدادی هلال احمر برای نجات یک زن کوهنورد که در ارتفاعات اشترانکوه گرفتار شده و درخواست کمک کرده بود، به منطقه اعزام شد؛ اما در حین ماموریت دچار سانحه شد و خلبان جان خود را از دست داد، و ۸ عضو دیگر تیم امداد و نجات نیز دچار مصدومیت‌هایی شدند. بر اساس اعلام مدیر امداد و نجات استان لرستان ۶ تیم امدادی به محل اعزام شدند تا مجروحان را به پایین کوه منتقل کنند.
انتقاد مردم به هزینه‌تراشی برخی کوهنوردان برای سازمان هلال احمر
طبق گزارش‌ها، این کوهنورد در مسیر صعود به قله از تیم خود جدا شده و در مسیری اشتباه به حرکت خود ادامه می‌داده است، و همین اتفاق به اضافه نداشتن تجهیزات و خوراکی‌های لازم و همچنین صعب‌العبور بودن مسیر باعث بروز چنین حادثه‌ای شده است. اتفاقاتی از این دست در یکی دو سال گذشته باعث انتقادات فراوانی از سوی مردم نسبت به عملکرد کوهنوردان شده، و بسیاری بی‌احتیاطی این افراد را عامل هزینه‌تراشی جانی و مالی برای تیم‌های امدادی هلال احمر می‌دانند. رئیس سازمان امداد و نجات جمعیت هلال احمر می‌گوید: « ما شماره ۱۱۲ را برای امدادرسانی به کوهنوردانی که در ارتفاعات و مناطق صعب العبور دچار حادثه شده و در وضعیت بحرانی بین مرگ و زندگی قرار دارند اعلام کرده‌ایم اما گاهی تماس هایی گرفته می‌شود و درخواست بالگرد امداد می‌کنند و وقتی امدادگران ما به محل می‌رسند متوجه می‌شوند وضعیت کوهنورد مورد نظر بحرانی نبوده بلکه فقط دچار ضعف و خستگی شده‌اند و برای اعزام به پایین درخواست بالگرد کرده‌اند. حال آنکه امدادرسانی با بالگرد مستلزم مقدمات بسیار و هزینه هنگفتی است.» رئیس اداره اورژانس هوایی سازمان اورژانس کشور نیز هزینه‌های قرارداد و نگهداری هر هلیکوپتر را این‌گونه اعلام کرده است: « هزینه قرارداد هر بالگرد سالانه حدود پنج تا شش میلیارد تومان است. به طور مثال در استان تهران دو بالگرد فعال داریم که هزینه سالانه آنها حدود ۷۲ میلیارد تومان برآورد می‌شود. اگر یک بالگرد در ماه ۱۲ مأموریت انجام دهد، هزینه هر مأموریت بر اساس تقسیم این مبلغ محاسبه می‌شود.»
هر هفته ۱۰ هزار نفر به دماوند صعود می‌کنند!
تب کوهنوردی چندین سال است که بین ورزشکاران و حتی مردم عادی که تجربه ورزشی آنچنانی ندارند، فراگیر شده است. طبق آخرین آمارهای رسمی اعلام‌شده در ۲ روز آخر هفته به طور میانگین بین ۲۰۰۰ تا ۲۵۰۰ نفر تنها به قله دماوند صعود می‌کنند، که این رقم با احتساب کل روزهای هفته به ۸ تا ۱۰ هزار نفر می‌رسد. آماری که نشان از محبوبیت روزافزون این رشته سخت و چالشی در میان مردم دارد؛ اما نکته اینجاست که بسیاری از این افراد بدون آگاهی از پیش‌نیازهای اولیه و مخاطرات مسیر قدم در این راه می‌گذارند. بی توجهی به زمان مناسب برای صعود، عدم تهیه تجهیزات کافی به دلیل قیمت بالا، عدم دریافت آموزش و اصرار بر تک‌روی در مسیر از عمده‌ترین دلایل به خطر افتادن جان کوهنوردان و درخواست کمک از گروه‌های امدادی است. حمید مساعدیان، مسوول کمیته امداد و نجات فدراسیون کوهنوردی در مورد تعداد فوتی‌ها می‌گوید: « در سال گذشته تقریبا ۸ یا ۹ مرگ در قله دماوند داشتیم. امسال تا روز ۲۰ شهریور ماه تقریبا ۵ نفر فوتی در دماوند داشتیم.» زمستان سال گذشته بود که خبر گیر افتادن ۴ کوهنورد در مسیر صعود به قله دماوند به سرتیتیر خبرهای روز تبدیل شد. ۲ نفر در مسیر جان خود را از دست دادند، وردی از ۲ نفر دیگر نیز به دست نیامد. مدیر تیم‌های عملیاتی سازمان امدادونجات در همان زمان اعلام کرد شرایط جوی بسیار سخت، با سرعت باد ۸۰ کیلومتر در ارتفاعات ۵۰۰۰ متری و دمای منفی ۴۵ درجه، امکان بقا را برای هر موجود زنده‌ای بسیار دشوار می‌کند.
ناتوانی در تهیه تجهیزات گران‌قیمت؛ عامل خسارات جانی
برای یک کوهنورد حرفه‌ای، تجهیزات پایه مورد نیاز شامل کوله‌پشتی، کفش کوهنوردی، چادر، کیسه خواب، هارنس، کلاه ایمنی، باتوم، کارابین و طناب است؛ بر اساس قیمت‌های موجود در بازار لوازم ورزشی و تجهیزات تخصصی کوهنوردی، هزینه تقریبی تأمین این مجموعه بسته به برند، کیفیت و درجه حرفه‌ای بودن می‌تواند تا چند ۱۰ میلیون تومان باشد. برای مثال، در بازار فعلی، کوله‌پشتی‌های کمپینگ یا کوهنوردی سبک با ظرفیت ۲۰ تا ۳۰ لیتر، معمولاً بین ۱ تا ۳ میلیون تومان قیمت دارند و عمدتاً شامل مدل‌های ساده یا برندهای داخلی هستند. در مقابل، کوله‌پشتی‌های حرفه‌ای با ظرفیت بالاتر (۵۰ لیتر به بالا) که به فریم آلومینیومی، سیستم تهویه پیشرفته و طراحی ارگونومیک مجهز هستند، از ۱۰ تا ۲۰ میلیون تومان قیمت‌گذاری می‌شوند و اغلب متعلق به برندهای شناخته‌شده خارجی یا داخلی با کیفیت بالا هستند. همچنین، برخی مدل‌های پیشرفته‌تر که دارای ویژگی‌هایی مانند ضدآب بودن و طراحی فنی برای صعودهای بلندمدت هستند، ممکن است حتی به ۲۰ تا ۳۰ میلیون تومان نیز برسند. برای تهیه یک جفت کفش کوهنوردی ساده از بین گزینه‌های داخلی باید از حدود ۲ تا ۳ میلیون تومان هزینه کنید؛ و این در حالی است که مدل‌های حرفه‌ای‌تر خارجی ممکن است به ۲۰ میلیون تومان نیز برسند. بسیاری از افرا مشتاق به کوهنوردی از پس پرداخت چنین قیمت‌های سرسام‌آوری بر نمی‌ایند و به همین دلیل با کمترین امکانات اقدام به صعود می‌کنند؛ اقدامی که گاهی بهای آن با جان خود کوهنورد و تیم امداد و نجات پرداخت می‌شود.
رایگان بودن خدمات امداد و نجات کوهستان؛ دلیل بی‌توجهی کوهنوردان به ایمنی
رئیس سازمان امداد و نجات هلال احمر می‌گوید همانگونه که برای رانندگی قوانین محدودکننده وجود دارد، برای کوهنوردان نیز باید از این دست قوانین اعمال شود. چرا که صعود بی‌برنامه این افراد می‌تواند هزینه‌های مالی و جانی هنگفتی روی دست سازمان بگذارد. بابک محمودی می‌گوید: «هرکسی بدون در نظر گرفتن هشدارها صعود می‌کند و وقتی حادثه‌ای رخ می‌دهد، انتظار دارند تیم امداد و نجات بدون توجه به شرایط خطرناک، عملیات نجات انجام دهد. کوهنوردان باید ضمن هماهنگی صعود و فرود خود را با فدراسیون کوهنوردی، مسیرهایشان را هم از قبل اعلام کنند تا در صورت بروز حادثه، امکان امدادرسانی سریع‌تر فراهم شود.
محمودی همچنین با اشاره به عدم هزینه‌بر بودن امداد و نجات کوهنوردان می‌گوید: «در کشورهای دیگر، هزینه عملیات نجات را خود کوهنوردان پرداخت می‌کنند و در صورت عدم رعایت قوانین، با آنها برخورد قضایی می‌شود اما در ایران، امدادگران بدون دریافت هزینه، حتی برای کوهنوردانی که قوانین را رعایت نکرده‌اند، عملیات نجات انجام می‌دهند. در اروپا، اگر کوهنوردی بخواهد صعود کند، باید هزینه بیمه و حتی هزینه بالگرد نجات را پرداخت کند اما در ایران، افراد انتظار دارند همه چیز رایگان باشد. سال گذشته یک کوهنورد ژاپنی در تابستان قصد صعود به دماوند را داشت اما دچار مشکل شد. وقتی بالگرد فرستاده شد که او را نجات دهیم، حاضر نبود سوار شود، چون اعلام کرد که توانایی پرداخت هزینه بالگرد را ندارد؛ زیرا در کشور خودش چنین خدماتی رایگان نیست.»
اجتماعی و فرهنگیاخبار برگزیدهلینک کوتاه :