روند کاهشی موجودی انبار نهاده‌های ساختمانی؛ آیا بخش مسکن در رکود است؟
پایش شاخص موجودی انبار توسط مرکز پژوهش‌های مجلس نشان می دهد که در حالی‌که موجودی انبار صنایع کشور در بهار ۱۴۰۴ افزایش یافته، بخش معدن با کاهش شدید مواجه بوده است. این واگرایی می‌تواند بیانگر رکود در بخش‌های بالادستی و کاهش تحرک در پروژه‌های عمرانی و ساختمانی باشد؛ موضوعی که در صورت تداوم، بر اشتغال و سرمایه‌گذاری صنعتی اثر منفی خواهد گذاشت.
جهان صنعت نیوز، مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارش اخیر خود پایش بخش حقیقی اقتصاد ایران در بهار ۱۴۰۴ را در حوزه شاخص موجودی انبار صنایع بورسی انجام داده است. براساس این گزارش، در بهار ۱۴۰۴ شاخص موجودی انبار صنعت برابر با ۱۵۴٫۱ بوده است که نسبت به فصل مشابه سال قبل افزایش ۲ درصدی داشته است. همچنین در این فصل نسبت موجودی انبار به فروش صنعت نیز برابر ۰٫۴۲ بوده است. در بهار سال ۱۴۰۴ شاخص موجودی انبار بخش معدن برابر ۱۰۷٫۸ بوده است که نسبت به فصل مشابه سال قبل کاهش ۲۴٫۵ درصدی داشته است. همچنین در این فصل نسبت موجودی انبار به فروش معدن برابر ۰٫۵۹ بوده است.
در بین صنایع، شاخص موجودی انبار صنعت فلزات پایه کاهش ۱ درصدی، صنعت کک و پالایش کاهش ۸ درصدی، صنعت محصولات شیمیایی (بجز دارو) افزایش ۳٫۷ درصدی و صنعت خودرو و قطعات وضعیت بدون تغییر نسبت به فصل مشابه سال قبل داشته است.
در حوزه صنعت، شاخص موجودی انبار این بخش براساس آمار منتشرشده در صورت‌های مالی شرکت‌های بورسی در بهار ۱۴۰۴ با ثبت رقم ۱۵۴٫۱ نسبت به فصل مشابه سال قبل افزایش ۲ درصدی را نشان می‌دهد. همچنین این شاخص نسبت به فصل قبل (زمستان ۱۴۰۳) افزایش حدود ۳۰ درصدی را تجربه کرده است که با توجه به روند فصلی افزایش موجودی انبار در آغاز هر سال قابل‌انتظار بوده است. با این حال، شاخص تعدیل‌شده فصلی موجودی انبار نیز نشان می‌دهد که با حذف اثرات فصلی، این شاخص در بهار ۱۴۰۴ نسبت به زمستان ۱۴۰۳ روند صعودی داشته است.
بخش معدن
شاخص موجودی انبار بخش معدن مبتنی بر اطلاعات منتشرشده در صورت‌های مالی شرکت‌های بورسی در بهار ۱۴۰۴ عدد ۱۰۷٫۸ را نشان می‌دهد که کاهش ۲۴٫۵ درصدی را نسبت به فصل مشابه سال قبل ثبت کرده است. هرچند مقدار شاخص نسبت به فصل زمستان ۱۴۰۳ تغییر محسوسی نداشته، اما بررسی شاخص تعدیل‌شده فصلی در طول یک سال گذشته روند کاهشی ملایمی را نشان می‌دهد که از سقف تاریخی خود در سال ۱۴۰۱ فاصله زیادی گرفته است.
صنعت فلزات پایه
شاخص موجودی انبار فلزات پایه در بهار روی مقدار ۱۰۵٫۷ قرار گرفته و نسبت به فصل مشابه سال قبل ۱ درصد کاهش یافته است. اگرچه به‌صورت تاریخی هر دو شاخص (تعدیل‌نشده و تعدیل‌شده) در فصل بهار نسبت به زمستان رشد پیدا می‌کنند، اما بررسی نمودار تعدیل‌شده فصلی نشان می‌دهد در طول سه سال گذشته یک روند کاهشی بر نمودار حاکم بوده است.
صنعت کک و پالایش
شاخص موجودی انبار محصولات پالایشی در بهار ۱۴۰۴ روی ۳۱٫۲ قرار می‌گیرد که نسبت به فصل مشابه سال قبل کاهش ۸ درصدی داشته است. با این حال شاخص در یک سال گذشته روند باثباتی داشته و نسبت به سال‌های قبل مقادیر پایین‌تری ثبت کرده است؛ به‌طوری‌که شاخص در چهار سال گذشته بین مقادیر ۶۰ تا ۱۲۰ در نوسان بوده، اما در طول یک سال گذشته از محدوده ۴۰ فراتر نرفته است. شاخص با تعدیل فصلی نیز به همین ترتیب در طول یک سال گذشته وضعیت باثباتی را نشان می‌دهد.
صنعت محصولات شیمیایی (بجز دارو)
شاخص موجودی انبار محصولات شیمیایی (بجز دارو) در بهار ۱۴۰۴ روی مقدار ۲۴۰٫۷ قرار می‌گیرد که نسبت به فصل مشابه سال قبل ۳٫۷ درصد رشد داشته و در مقایسه با فصل زمستان ۱۴۰۳ نیز به‌طور قابل‌انتظار ۳۳ درصد رشد داشته است. نمودار تعدیل‌شده فصلی نیز یک روند با ثبات را در محدوده ۲۰۰ تا ۲۵۰ نشان می‌دهد که در سه فصل اخیر روند ملایم افزایشی داشته است.
صنعت خودرو و قطعات
مقدار شاخص موجودی انبار در بهار ۱۴۰۴ برابر ۸۰٫۶ است که نسبت به فصل مشابه سال قبل تغییر محسوسی نداشته اما شاخص نسبت به فصل زمستان ۱۴۰۳ به‌طور قابل‌انتظار ۰٫۲۶ افزایش یافته است. روند شاخص موجودی انبار تعدیل‌شده فصلی در دو سال گذشته کاهش ملایمی را نشان می‌دهد، اگرچه در فصل بهار ۱۴۰۴ نسبت به زمستان ۱۴۰۳ افزایش را تجربه کرده است.
کالاهای مصرفی
این شاخص در بهار ۱۴۰۴ معادل ۵۱٫۲ است که نسبت به فصل مشابه سال قبل ۲۱ درصد کاهش داشته است. با دقت در نمودار تعدیل‌شده فصلی دو سال گذشته، این شاخص روند کاهنده‌ای را نشان می‌دهد؛ به‌طوری‌که شاخص با تعدیل فصلی از ۶۱٫۷ در بهار ۱۴۰۲ به ۴۵٫۱ در بهار ۱۴۰۴ رسیده است. در این نمودار کاهش موجودی انبار پس از دوره کرونا مشهود است.
کالاهای واسطه‌ای
شاخص موجودی انبار کالاهای واسطه‌ای در بهار ۱۴۰۴ معادل ۹۰٫۶ است که نسبت به فصل مشابه سال قبل ۳٫۸ درصد کاهش و به‌طور قابل‌انتظار نسبت به فصل زمستان ۱۴۰۳ حدود ۲۷ درصد افزایش داشته است. بر اساس نمودار تعدیل‌شده فصلی، این شاخص از بهار ۱۴۰۱ یک روند کاهشی داشته است.
کالاهای سرمایه‌ای
شاخص موجودی انبار کالاهای سرمایه‌ای در بهار ۱۴۰۴ روی مقدار ۲۰۶٫۱ قرار گرفته که نسبت به فصل مشابه سال قبل کاهش ۱۵٫۲ درصدی داشته است، اما به‌طور قابل‌انتظار نسبت به زمستان ۱۴۰۳ افزایش ۴۰٫۱ درصدی را تجربه کرده است. گرچه این شاخص در طول چهار سال گذشته روند صعودی داشته است، اما بر اساس نمودار تعدیل‌شده فصلی از بهار ۱۴۰۳ روند نزولی به خود گرفته است.
نهاده‌های ساختمانی
با توجه به اهمیت بخش مسکن در کشور، نهاده‌هایی که در بخش ساختمان به‌کار می‌روند به‌صورت مجزا استخراج شده‌اند تا با محاسبه شاخص موجودی انبار این نهاده‌ها، اطلاعات بیشتری از وضعیت رونق و رکود در بخش مسکن به‌دست آید. همان‌طور که نمودارها نشان می‌دهند؛ شاخص در بهار ۱۴۰۴ مقدار ۹۳٫۴ را نشان می‌دهد که حدود ۳۵ درصد نسبت به فصل مشابه سال قبل کاهش داشته است. این شاخص بر اساس روند تاریخی در فصل بهار ۱۴۰۴ به‌طور قابل‌انتظار نسبت به زمستان ۱۴۰۳ حدود ۱۶٫۵ درصد افزایش یافته است. شاخص موجودی انبار با تعدیل فصلی نهاده‌های ساختمانی تا فصل پاییز سال ۱۴۰۲ از یک روند صعودی با شیب ملایم برخوردار بوده، اما پس از آن روند نزولی یافته است.
منبع: اکو ایران
صنعت و معدنلینک کوتاه :