گسترش نئوفاشیسم در سایه جهانیسازی خشونت

نهادهای امنیتی درباره شبکههای «باشگاههای رزمی» راست افراطی در اروپا و شدتگیری فعالیت آنها هشدار میدهند.
فاطمه عباسی- جهان صنعت نیوز: در حالی که توجه بسیاری از دولتها به تهدیدهای سنتی تروریسم مذهبی معطوف مانده است، گزارشهای تازه از مراکز اطلاعاتی اروپا و آمریکای شمالی حاکی از ظهور و گسترش نوعی شبکه خشونتمحور در بستر نئوفاشیسم جهانی است؛ پدیدهای که به تعبیر تحلیلگران، مرزهای ملی را درنوردیده و در حال شکلدهی به ساختاری بینالمللی از گروههای افراطی راستگراست.
بر اساس یافتههای منتشرشده در روزنامه بریتانیایی گاردین، گروههایی موسوم به «باشگاههای نبرد» طی سالهای اخیر در کشورهای مختلف از ایالات متحده تا آلمان، لهستان، استرالیا و حتی بخشهایی از اروپای شرقی فعال شدهاند. این گروهها که ظاهراً با عنوان باشگاههای ورزشی و تمرینی فعالیت میکنند، در عمل محملی برای آموزش رزمی، جذب نیرو و سازماندهی عملیات خشونتآمیز در چارچوب ایدئولوژی نژادپرستانه و ضدلیبرال فراهم آوردهاند.
از بدنسازی تا نظامیگری؛ صورت پنهان شبکههای افراطی
بررسی نهادهای امنیتی نشان میدهد که بسیاری از اعضای این گروهها پیشینه نظامی یا شبهنظامی دارند و از تجارب میدانی در منازعات خارجی بهره میگیرند. آنها با استفاده از پلتفرمهای رمزگذاریشده و شبکههای اجتماعی بسته، اقدام به آموزش تاکتیکی، تبلیغ ایدئولوژی نژادی و حتی جمعآوری کمک مالی میکنند. در ظاهر، باشگاههای مذکور بر تقویت جسم و انضباط شخصی تأکید دارند، اما در عمق، نوعی آموزش ایدئولوژیک مبتنی بر برتری سفیدپوستان و دشمنی با مهاجران و اقلیتها در جریان است. همین همپوشانی میان فعالیتهای ورزشی و آموزش نظامی موجب شده تا شناسایی آنها برای پلیس و سرویسهای اطلاعاتی دشوارتر شود. یکی از مقامهای امنیتی اروپایی در گفتوگو با رسانهها تأکید کرده است: «با پدیدهای روبهرو هستیم که مرز نمیشناسد؛ از ورزشگاه تا میدان نبرد ایدئولوژیک، همگی بخشی از یک شبکه جهانی جدید هستند که از شکستهای سیاسی و اقتصادی غرب تغذیه میکند.»
ریشههای اجتماعی در بحران هویت عمومی
رشد این جریانها صرفاً محصول فعالیتهای سازمانی نیست، بلکه بازتاب مستقیم بحرانهای اجتماعی و اقتصادی جوامع غربی نیز محسوب میشود. افزایش نابرابری، احساس بیقدرتی در میان نسل جوان و گسترش فضای مجازی افراطگرا، زمینه را برای جذب افراد مستعد خشونت فراهم کرده است. تحلیلگران اجتماعی معتقدند که نئوفاشیسم معاصر دیگر الزاماً در قامت جنبشهای سیاسی سازمانیافته ظاهر نمیشود، بلکه بهصورت شبکههای سیال، پراکنده و ایدئولوژیک عمل میکند که از نمادهای ورزشی، موسیقی و حتی بازیهای رایانهای برای نفوذ فرهنگی بهره میگیرند. به گفته کارشناسان، جذابیت «باشگاههای رزمی» در ترکیب قدرت فیزیکی، احساس تعلق گروهی و بازسازی نوعی «مردانگی از دسترفته» است که در شرایط بحران هویت و ناامیدی اجتماعی رواج یافته است. همین مؤلفهها موجب میشود تا نئوفاشیسم نوین، برخلاف چهره خشک و نظامی گذشته، در قالبهای جذابتر و پنهانتر بازتولید شود.
پیامدهای امنیتی و چالش سیاستگذاری
از منظر امنیت بینالملل، رشد این گروهها تهدیدی چندوجهی تلقی میشود. نخست، آنکه ماهیت فراملی و غیرمتمرکز آنها مقابله امنیتی را دشوار میکند. دوم، خطر نفوذ اعضا در نیروهای نظامی و پلیسی کشورها وجود دارد؛ موضوعی که در برخی پروندههای آلمان و آمریکا پیشتر گزارش شده است. سوم، احتمال همگرایی تاکتیکی این جریانها با سایر شبکههای افراطی از جمله گروههای شبهنظامی ملیگرا در اروپای شرقی امنیت منطقهای را شکنندهتر میسازد. ناظران میگویند دولتها باید همزمان با نظارت امنیتی، به ریشههای اجتماعی این پدیده نیز توجه کنند؛ چرا که صرف برخورد قضایی بدون پاسخ به بحران اعتماد و احساس بیعدالتی، تنها به تغییر شکل این گروهها منجر میشود.
ضرورت بازتعریف امنیت و تهدید
پدیده باشگاههای رزمی نئوفاشیستی، نشانهای از دوران تازهای در تحولات امنیتی جهان است؛ دورانی که در آن افراطگرایی دیگر مرز ایدئولوژیک مشخصی ندارد و در قالب سبک زندگی، ورزش، و شبکههای اجتماعی بازتولید میشود. به نظر میرسد جهان غرب با گونهای «جهانیسازی خشونت» مواجه است که پیامدهای آن از سیاست داخلی تا روابط بینالمللی گسترده خواهد بود. کارشناسان معتقدند مقابله مؤثر با این روند مستلزم تلفیق رویکردهای امنیتی، فرهنگی و اقتصادی است؛ زیرا همانگونه که یکی از مقامهای اروپایی تأکید کرده: «نئوفاشیسم جدید با اسلحه آغاز نمیشود، بلکه از ذهنهای ناامید و جامعههای بیپناه زاده میشود.»
اخبار برگزیدهسیاسیلینک کوتاه :