پرداخت هزینه ناکارآمدی حملونقل عمومی از جیب مردم
در نبود سیستم حملونقل مناسب، وابستگی اجباری شهروندان به خودروهای شخصی و کیفیت پایین خودروها و سوخت مورد استفاده، بحران زیستمحیطی پایتخت را به مرحلهای نگرانکننده رسانده است؛ بحرانی که بهجای اصلاح ساختارها، با سیاستهای محدودکننده بر دوش مردم سنگینی میکند.
هما میرزایی- جهان صنعت نیوز: بحران در سیستم حملونقل عمومی تهران سالهاست به یکی از عوامل اصلی وابستگی شهروندان به خودروهای تکسرنشین تبدیل شده است. کمبود ناوگان، فرسودگی اتوبوسها، توسعهنیافتن خطوط مترو و نبود برنامهریزی منسجم برای جابهجایی انبوه مسافر، باعث شده بسیاری از تهرانیها استفاده از خودروی شخصی را تنها گزینه قابل اعتماد بدانند. طبق آمارهای غیر رسمی روزانه ۵ میلیون خودرو در سطح تهران تردد میکنند. این روند نهتنها بار ترافیکی پایتخت را تشدید کرده، بلکه مصرف سوخت، هزینههای خانوار و آلودگی هوای تهران را نیز به سطحی بیسابقه رسانده است؛ بهگونهای که ناکارآمدی حملونقل عمومی امروز به یکی از پیشرانهای اصلی بحران زیستمحیطی و شهری در پایتخت تبدیل شده است. اولویت دادن به نوسازی ناوگان حملونقل عمومی و گسترش خطوط مترو، اتوبوس و تاکسی در سطح شهر در کنار فرهنگسازی برای جایگزینی این سیستم به جای خودروی شخصی میتواند تا حد زیادی به کاهش آلودگی هوا و باز شدن گره کور ترافیک منجر شود. طبق برنامه مصوب سال ۱۳۸۷ بنا بر این بود که تا پایان ۱۴۰۳ دوازده خط مترو کامل شود، اما تا کنون هفت خط راهاندازی شده است، که تمامی نقاط شهر را نیز پوشش نمیدهد. نوسازی اتوبوسرانی در دستور کار نبوده و تاکسیهای برقی به طور گسترده مورد استفاده قرار نگرفتهاند. شهرداری نیز میگوید دو سوم اعتبارات لازم برای گسترش سیستم حملونقل عمومی تامین نشده است.
طبق اعلام کمیسیون سلامت شورای شهر تهران بیش از ۶۱ درصد آلودگی تهران ناشی از منابع متحرک است، که بیش از ۵۰ درصد آن را خودروهای فرسوده تشکیل میدهند. محمدصابر باغخانیپور مدیرکل محیط زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران نیز میگوید: «بر اساس ارزیابیهای ما، حدود ۵۰ درصد آلودگی هوا در تهران مستقیماً از وسایل نقلیه فرسوده تولید میشود. نزدیک به ۹۰ درصد موتورسیکلتها فرسودهاند، بخش عمده ناوگان دیزلی عمر بالایی دارد و حدود ۲۱ درصد خودروهای سواری نیز در رده فرسوده قرار میگیرند.» حالا دولت تصمیم گرفته است با اجرای طرح زوج و فرد از درب منازل و اعمال جریمه سنگین از پرداخت ۲۰۰ الی ۵۰۰ هزار تومان تا توقیف چند ساعته خودروهای متخلف این بحران را تا حدودی کنترل کند. تصمیمی که بر برنامه روتین شهروندان اثر گستردهای گذاشته و به باور کارشناسان بار عدم سیاستگذاری صحیح در حوزه حملونقل عمومی و تامین سوخت باکیفیت را بر دوش مردم گذاشته است.
کیفیت پایین خودروهای داخلی در کنار کیفیت پایین بنزین مورد استفاده در کشور یکی از عوامل اصلی تشدید بحران آلودگی هوا در تهران است. علیرضا رییسی، معاون بهداشت وزارت بهداشت پیشتر گفته بود: «اولویت برطرفشدن آلودگی هوا، بحث خودروهای فرسوده است، اما خودروهای ملی نیز خوب نیستند و ایکاش خودروسازها کلاً بساط خود را جمع میکردند. توصیه من به خودروسازها این است که تولید خودرو با این کیفیت، هم جان مردم را در جادهها میگیرد، هم در شهر آلودگی ایجاد میکند. نهتنها مشکل ما خودروهای فرسوده است، بلکه خودروهای جدید هم مصرف سوخت بسیار بالایی دارند. در بسیاری از کشورهای دنیا، مصرف سوخت بنزینی در حال حذف است.» اما سوال اینجاست که چرا بار این سیاستگذاریهای غلط و هزینهزا بر دوش شهروندانی است که در شرایط ممنوعیت واردات خودروی خارجی ناچار به خرید خودروهای بی کیفیت داخلی با قیمتهای کلان و غیر منطقی بوده و در معرض حذف یارانه بنزین قرار دارند؟ سالهاست دولتهای مختلف وعده آزادسازی واردات خودرو و بهبود زیرساختهای حملونقل عمومی را میدهند؛ اما در عمل شرایط نه تنها رو به بهبود نرفته بلکه روزبهروز بحرانیتر نیز شده است. در این بین اعمال سیاستهای محدودکننده برای مردم تنها راهحلی است که برای دولت چهاردهم باقی مانده است.
اجتماعی و فرهنگیاخبار برگزیدهلینک کوتاه :