سلیقه مشتری، حلقه مفقود پوشاک ایرانی

نسترن یوسف‌بکیان- روزهای پایانی سال معمولا با جنب و جوش مردم برای خرید همراه است اما آن‌طور که فعالان بازار می‌گویند، ورود بی‌وقفه کالاهای قاچاق دست و پای تولیدکنندگان را بسته و بازار داخل را با رکود بی‌سابقه‌ای مواجه کرده است‌‌. با اینکه به نظر می‌رسید نوسان نرخ ارز در ماه‌های اخیر تمایل قاچاقچیان برای سودجویی را تا حدی کاهش داده باشد اما براساس آمارها، پوشاک رتبه اول قاچاق کشور را به خود اختصاص داده است‌‌. از این رو حتی افزایش قیمت دلار هم نتوانسته از حضور برندهای قلابی پوشاک در بازار ایران کم کند به طوری که در حال حاضر مجتمع‌های تجاری بزرگ به محلی برای عرضه پوشاک بی‌اسم و رسم‌دار خارجی تبدیل شده‌اند‌‌. این در حالی است که به گفته فعالان بازار پوشاک، ظرفیت مناسبی در حوزه تولید پوشاک در بین تولیدکنندگان داخلی وجود دارد اما از آنجا که لابی‌های قدرت نتوانسته‌اند از روند حضور برندهای قاچاق پوشاک به ایران بکاهند، بازار ایران به محلی برای جولان و بازی برندهای مختلف خارجی تبدیل شده است‌‌.
البته باید این نکته را مد نظر داشت که تا تقاضایی برای خرید کالا وجود نداشته باشد، قاچاقی هم صورت نمی‌گیرد‌‌. از این رو با اینکه فعالان بازار پوشاک معتقدند باید هر چه زودتر برای مقابله با باندهای بزرگ قاچاق اقدام شود اما واقعیت این است که حتی برخی تولیدکنندگان ایرانی هم این روزها مارک‌های خارجی را روی تولیدات خود می‌چسبانند تا سلیقه مصرف‌کننده که مدت‌هاست با تغییر مواجه شده را به سوی خود جلب کنند‌‌. بنابراین عجیب نیست که با وجود ورود انواع پوشاک به صورت کیلویی از گمرک، همچنان این روند ادامه دارد و بازار اشباع نمی‌شود‌‌. حتی خود کارشناسان بازار پوشاک نیز معتقدند پوشاک با وجود ارزآوری بالایی که دارد، نتوانسته برای کشور سودآوری زیادی داشته باشد چرا که طراحان داخلی آنچنان توجهی به نیاز و سلیقه مشتری ندارند یا اینکه محدودیت‌ها دست و پای آنها را بسته است‌‌. از این رو مصرف‌کننده همواره به سمت خرید پوشاک خارجی متمایل می‌شود‌‌. از طرفی با توجه به اینکه تسهیلات مناسبی برای ارتقای واحدهای تولیدی از سوی دولت در نظر گرفته نمی‌شود، همواره کالاهای تولید داخل از تکنولوژی‌های روز دنیا عقب هستند‌‌؛ نکته‌ای که این روزها در بسیاری از حوزه‌های تولیدی، چالش بزرگی را به وجود آورده است تا جایی که به گفته خارجی‌ها، اگر بگوییم برخی تجهیزات و ماشین‌آلات ایران به زمان استالین برمی‌گردد، بیراه نگفته‌ایم‌‌.
واقعیت این است که بازار پوشاک یکی از حوزه‌های سودآور تجارت در دنیاست اما با توجه به اینکه دولت علاقه‌ای به سر و سامان دادن به این بازار ندارد، هر از گاهی شاهد این هستیم که پای چند برند خارجی قلابی جدید به ایران باز می‌شود‌‌. از این رو برخی فعالان بازار معتقدند لابی‌های قدرت برای دولت سود بیشتری را به دنبال داشته تا اینکه صنعت پوشاک کشور جان بگیرد‌‌. بر این اساس در حالی که کارگران ایرانی در شرایط سخت اقتصادی فعلی بیش از هر زمانی نیاز به شغل و درآمد دارند، اما شاهد ورود بی‌وقفه کالاهای خارجی بی‌نام و نشان از کشورهایی مثل چین، فیلیپین و ترکیه هستیم‌‌. البته تولیدکنندگان داخلی معتقدند تقاضا برای خرید پوشاک خارجی امری طبیعی است اما آنچه این روزها تولیدکنندگان پوشاک را به خاک سیاه نشانده، قاچاق بی‌رویه آن هم در روز روشن و جلوی چشم دولتمردان است‌‌.