نگرانی از کاهش بودجه آموزش و پرورش در سال ۹۹

جهان صنعت نیوز: شامگاه گذشته برنامه تلویزیونی پرسشگر که با موضوعات روز آموزش و پرورش روی آنتن می رود، با موضوع «چالش های آموزش زبان فارسی در نظام آموزشی» روی آنتن شبکه آموزش رفت. اما در این برنامه میهمانان برنامه در خصوص بودجه سال ۹۹ و کاهش آن در بخش آموزش و پرورش ابراز نگرانی کردند به طوریکه حجت الاسلام علی ذوعلم رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی در این برنامه با اشاره به اینکه  پیشنهاد بودجه سازمان پژوهش برای سال ۹۹ کم شده و ما را با مشکل رو به رو خواهد کرد، گفت: وضع بودجه سال آینده کشور عادی نخواهد بود اما آموزش و پرورش مزرعه ای است که باید مراقب محصولاتش باشد چون در صورت خشک شدن محصولات جبران این وضعیت زمان بر خواهد بود.

همچنین مهدی نوید ادهم مدیرکل شورای عالی آموزش و پرورش نیز  به بودجه سال ۹۹ اشاره کرد و بیان کرد: متاسفانه بودجه ۹۹ کاهش هایی نسبت به ۹۸ دارد. مثلا فعالیت های ورزشی و پرورشی حدود ۳۰ درصد کاهش دارد. آموزش و پرورش مطالبه گر است و درخواست ما از مسئولین سازمان برنامه، دولت و مجلس این است که مساعدت کند برای یکبار بودجه آموزش و پرورش بدون کسری بسته شود و مطالبات انباشته آموزش و پرورش تسویه شود.

اما درباره موضوع اصلی برنامه و چالش آموزش زبان فارسی، در حالیکه که قرار بود عنوان این برنامه «آموزش زبان محلی یا آموزش به زبان محلی» باشد که در واقع نقبی زده بشود به طرح مجلس در هنگامی که «حذف آموزش زبان انگلیسی» را در مدارس مطرح کرد و تلویحا درباره تقویت زبان های محلی نیز در آن طرح سخن می گفت. از سوی دیگر آموزش و پرورش مدعی است که آموزش زبان فارسی در مناطق دو زبانه دچار چالش جدی است و برای همین در این مناطق مقطع پیش دبستانی اجباری شده است تا دانش آموزان پیش از ورود به دبستان، چالش سخن گفتن به زبان فارسی را تا حدی حل کرده باشند چرا که ندانستن زبان رسمی کشور در این مناطق در بدو ورود به مدارس به افت تحصیلی آنها می انجامد.

در برنامه ای که شامگاه گذشته روی آنتن رفت، ابتدا حجت الاسلام علی ذوعلم رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی درباره موضوع برنامه با تاکید بر همین موضوع که آموزش زبان فارسی در مناطق دوزبانه با چالش جدی رو به روست گفت: از نظر ما باید دانش آموزان در فهم درست زبان فارسی و بهره مندی از آموزش در این راستا از عدالت آموزشی برخوردار باشند. متاسفانه در مناطق دوزبانه در محیط آموزشی نیز غلبه با زبان محلی است و گاه شاهد این هستیم معلم درسی مانند ادبیات فارسی را هم با زبان محلی تدریس می کند. وی با تاکید بیشتر بر جدی تر شدن دوره پیش دبستانی در این مناطق بیان کرد: اگر دوره پیش دبستانی در مناطق دو زبانه کامل اجرا شود دیگر با چالش هایی مانند تغییر کتاب های درسی و شیوه تدریس دوره ابتدایی در این مناطق نیستیم. ولی چون دوره پیش دبستانی دوره رسمی نیست تا کنون این امر محقق نشده است.

ذوعلم ادامه داد: اگر زمانی به این نتیجه برسیم که برای بچه ها در مناطق دوزبانه باید کتاب های جداگانه تالیف کنیم و این کتاب ها تغییر کند، این راه را نمی بندیم ولی باید همه راه ها بررسی شود. از سوی دیگر آنچه نیاز است این است که مدارس و منطقه های آموزشی در این موضوع جدی فکر کنند. شاید مثلا اعلام کنند به زمان آموزشی بیشتری نیاز است. شهر به شهر و منطقه به منطقه نیازها متفاوت است.

رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی اظهار کرد: باید استانداردهای حوزه یادگیری تدوین شود و بسته های یادگیری تولید شود. اما در هر شکلی باید چهار مهارت خواندن، نوشتن، شنیدن و بیان کردن به زبان رسمی کشور باید تقویت شود. گاهی تراکم بالای کلاس ها، گاه به کارگیری معلمانی که آموزش ندیده اند و کلا محدودیت هایی که در حوزه تربیت معلم داریم این کار را ناشدنی می کند. خصوصا در مناطق دوزبانه باید معلمان توانمند به کار بگیریم.

رضا صحرایی، استاد دانشگاه و عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی در این برنامه با بیان اینکه  در کشور ما کتاب های درسی به زبان مادری تدوین نمی‌شوند و همه کتابها به زبان معیار فارسی نوشته می‌شوند، گفت: باید دقت لازم را بکنیم که آموزش زبان فارسی و سواد فارسی با یکدیگر تفاوت دارند. کودکی که هنوز زبان فارسی را بلد نیست چگونه می خواهد با کتاب های فارسی برخورد کند. در واقع در برخی مناطق زبان فارسی، زبان دوم بچه ها می شود و مثل هر زبان دوم دیگری آموزش آن نیاز به تخصص دارد. نمی توان به بچه ای که زبان فارسی زبان اولش است و بچه ای که زبان فارسی زبان دومش است و تازه در ۷ سالگی می خواهد یادبگیرد، نوشتن را یک جور یاد داد.

وی یکی از دلایل افت تحصیلی و ترک تحصیل را همین موضوع عنوان کرد و گفت: شیوه ارزشیابی کیفی توضیفی که چند سالی است در ابتدایی اجرا می شود در ذات روش خوبی است اما این روش کامل اجرا نمی شود. هدف این است بچه بتواند خوب بنویسد، خوب بخواند و خوب حرف بزند. اما حتی بعد از فارغ التحصیلی ما در هر سه این زمینه ها در بچه ها مشکلاتی می بینیم.

عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی بیان کرد: آموزش و پرورش دست مدیران مدارس را بیشتر باز بگذارد و خانواده ها را در امر تعلیم و تقویت زبان فارسی دخیل کند. الان وضع آموزش فارسی خوب نیست و باید فکری اساسی شود.

در پایان برنامه پرسشگر مهدی نویدادهم دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش نیز گفت: زبان فارسی عنصر وحدت آفرین فرهنگی و زبان ملی ماست و معلم باید به همین زبان در همه ایران درس ها را آموزش دهد. در واقع اهمیت فراگیری زبان فارسی به دلیل فهم سایر دروس هم مهم است.

وی ریشه مشکل عدم آموختن کامل زبان فارسی در مناطق دوزبانه در میان برخی دانش آموزان را مجموع مشکلاتی چون تراکم کلاس های درسی، وضعیت ورود و خروج معلمان به سیستم دانست و گفت: شیوه ارزشیابی توصیفی اقدام خوب آموزش و پرورش در سال های اخیر بوده است و استرس درس خواندن را در بچه ها کاهش داده است. اما شاید باید کار حمایتی بیشتری در مناطق دوزبانه صورت می گرفت که کم بوده است. هر چند در شهریور ماه هر سال کلاس جبرانی برای زبان فارسی در مناطق دوزبانه به مدت یک ماه گذاشته می‌شود اما شاید این کافی نیست و ما به بودجه بیشتری برای افزایش طول این مدت نیاز داریم.

وی نقش خانواده ها در مناطق دو زبانه را پر رنگ دانست و افزود: باید خانواده ها قبل از مدرسه رفتن فرزندانشان به آنها فارسی بیاموزند و این کمک زیادی به ما می کند. 

اخبار برگزیده