طبقاتی شدن سفرهای خارجی

غلامرضا کیامهر*حالا کاری به این نداریم که حدود ۹۰ نفر از رای‌دهندگان به طرح دریافت مالیات از سفرهای خارجی مردم نمایندگانی هستند که صلاحیت آنها برای کاندیداتوری در انتخابات دوره آینده مجلس از سوی شورای نگهبان تایید نشده است و به همین سبب کرسی‌های آنها را در مجلس یازدهم، نمایندگان دیگری اشغال کرده‌اند که در این صورت باید پرسید از نظر عقلایی و منطقی آیا بهتر نیست نمایندگان محترم این دوره مجلس وظیفه تصمیم‌گیری درباره مسائل جنجال‌برانگیزی چون اخذ مالیات از مسافران عازم خارج از کشور را به نمایندگان مجلس آینده واگذارند و به جای ارائه چنین طرح‌هایی، وقت خود را بیشتر صرف رسیدگی دقیق‌تر به مفاد لایحه بودجه‌ای کنند که دولت به مجلس تقدیم کرده است؟

حساب آقای نماینده محترم که در این شرایط وانفسای اقتصادی و گرانی دلار جایزه سه میلیون دلاری برای سر دونالد ترامپ تعیین کرده و اینکه حاکمیت با بررسی تبعات و پیامدهای جهانی اقدام این نماینده چه برخوردی با او خواهد کرد، جداگانه است اما اینکه مجموعه‌ای از نمایندگان محترم مجلس در نهایت شتابزدگی و بدون توجه به معنا و مفهوم مالیاتی که از درآمد افراد گرفته می‌شود پیشنهاد دریافت مالیات از یک فرآیند هزینه‌ای یعنی هزینه سفرهای خارجی شهروندان ایرانی را به تصویب رسانده‌اند از آن اقداماتی است که باید گفت در تاریخ قانونگذاری ایران چه قبل و چه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی سابقه نداشته و مشابه آن در تاریخ قانونگذاری پارلمان‌های سایر کشورهای جهان هم دیده نشده است.

باید از نمایندگان محترم مجلس که مبتکر ارائه و تصویب چنین طرحی بوده‌اند پرسید در حالی که شهروندان ایرانی سال‌هاست برای سفر به خارج از کشور به دولت عوارض می‌پردازند و رقم این عوارض در دو سه سال اخیر چند صددرصد افزایش هم پیدا کرده است، به چه دلیل آنها به فکر افتاده‌اند که هزینه جدیدی به عنوان هزینه مالیاتی به هزینه‌های سفرهای خارجی مردم اضافه کنند و با این اقدام اصولا معنا و مفهوم به رسمیت شناخته شده مالیات را در اذهان عموم مردم ایران و حتی مردم جهان زیر سوال قرار دهند و خدای ناکرده با چنین اقدامی در آخرین هفته‌های عمر قانونی این مجلس، به دیگر طرح‌ها و قوانینی که به تصویب می‌رسانند، خدشه وارد سازند.

اگر نمایندگان محترم به جای کاربرد لفظ مالیات از الفاظ و عناوین دیگری چون همیاری و امثال اینها در مصوبه خود استفاده می‌کردند و یا رقم کنونی عوارض خروج از کشور را چند درصدی به نفع خزانه دولت افزایش می‌دادند، حداقل از نظر ظاهری هم که شده، تا این حد در افکار عمومی سوال‌برانگیز نمی‌شد.

در اینکه در نبود یا کاهش شدید درآمدهای نفتی، نیازهای مالی دولت در طی یک سال باید از مالیات یا منابع دیگری چون درآمدهای گمرکی و خدمات دولتی تامین شود، تردیدی وجود ندارد اما اولا نمایندگان مجلس که ان‌شاءالله بعد از اتمام دوره نمایندگی خودشان هم دغدغه مشکلات دولت را داشته باشند باید به این واقعیت نیز توجه داشته باشند که در این شرایط نامساعد اقتصادی و رکود فلج‌کننده بر فضای کسب‌وکار کشور، افزایش تعرفه‌های مالیاتی با وضع مالیات‌های جدیدی که قابلیت وصول شدن ندارند جز آنکه موجبات تشویش اذهان مردم و صاحبان کسب‌وکار و تشدید برخوردها و اختلاف‌نظرها میان مودیان و ممیزان مالیاتی و احیانا مفاسد تالی آن را فراهم سازد، نتیجه دیگری برای دولت و خزانه کشور به بار نخواهد آورد و فضای کسب‌وکار را از آنچه که هست نامساعدتر خواهد کرد که همه این پیامدهای سوء در تضاد و تقابل کامل با رونق تولید و شعارهای تکراری مربوط به شکوفایی اقتصادی کشور خواهد داشت.

علاوه بر همه اینها گذشته از آنکه منطبق نبودن ردیف‌های درآمدهای مالیاتی مصوب مجلس در بودجه سالانه دولت با واقعیت‌های جاری در بستر جامعه و وضعیت نامساعد اقتصادی کشور و تنگناهای شدید معیشتی مردم، موجبات بدبینی و سلب اعتماد عمومی نسبت به مصوبات مجلس و برنامه‌ریزی‌های اقتصادی دولت را فراهم خواهد ساخت.

در ارتباط با موضوع دریافت وجوه سنگین تحت عناوین مختلف از شهروندان ایرانی عازم خارج از کشور که پرداخت آن از عهده شهروندان طبقه متوسط هم ساخته نیست، شائبه طبقاتی شدن سفرهای خارجی را همچون طبقاتی شدن بسیاری از دیگر مواهب زندگی که متاسفانه دامنگیر جامعه امروز ایران شده، در اذهان عمومی به وجود خواهد آورد و این پیام را به افکار عمومی القا خواهد کرد که سفرهای خارجی حتی برای پدران و مادران سالمندی که به قصد دیدار فرزندان‌شان با قرض و قوله و فروش اثاثیه زندگی هزینه سفر خود را تامین می‌کنند، از دیدگاه نمایندگان مجلس و دولت، همچون سفر حج تمتع، در انحصار طبقات مرفه و ثروتمند جامعه است و اکثریت شهروندان ایرانی از چنین حق و موهبتی برخوردار نیستند و کدام نماینده فهیم مجلس و دولتمرد فرزانه ممکن است از پیامدهای سوء ارسال چنین پیامی به افکار عمومی آن هم در این برهه بسیار حساس از تاریخ کشور، آگاهی نداشته باشد؟