خیال خام
به گزارش جهان صنعت نیوز: دونالد ترامپ در کنفرانس خبری اخیر خود در کاخ سفید به خروج از توافق هسته‌ای که از نگاه وی توافقی فاجعه‌بار بود و ۸/۱ میلیارد دلار پول نقد را تقدیم ایران می‌کرد، بالیده و ترور سردار سلیمانی را هم دستاورد قابل توجهی دانسته است.
او همچنین مدعی شده: «اگر در انتخابات پیروز شوم، ایران می‌آید و به سرعت توافقی را با ما امضا می‌کند؛ اگر نه ظرف یک هفته یا ظرف یک ماه چون تولید ناخالص داخلی آنها ۲۵ درصد کاهش یافته و می‌خواهند بار دیگر یک کشور موفق باشند.»
ادعای تکراری ترامپ قاعدتا تا حد زیادی متاثر از فضای انتخاباتی در آمریکاست اما با این وجود مانع از طرح این سوال نیست که رییس‌جمهور آمریکا با کدام پشتوانه چنین حرفی را می‌زند؟ آیا روی افزایش فشارهای اقتصادی به ایران حساب کرده و این رویه به او کمک خواهد کرد؟
ترفند انتخاباتی
برخی از کارشناسان و تحلیلگران ایرانی به پرسش نخست پاسخ مثبت داده اما با نگاهی خوش‌بینانه معتقدند این رویه به ترامپ کمک نمی‌کند تا به مقصود برسد. رامین مهمانپرست سخنگوی سابق وزارت امور خارجه در این گروه جای می‌گیرد.
او در گفت‌وگو با «جهان صنعت نیوز» گفت: «اینکه ادعای اخیر ترامپ چقدر امکان تحقق و تبدیل شدن به واقعیت دارد، سوالی است که مسوولان دولتی باید به آن پاسخ دهند. آنها باید بگویند که چه تدبیری برای مقابله با فشارهای آمریکایی‌ها اندیشیده یا خواهند اندیشید که معیشت و رفاه مردم بیش از این تحت فشار قرار نگیرد. اگر قرار باشد کسی به این سخنان ترامپ واکنشی نشان دهد، مسوولان هستند که می‌توانند او را به سازش و کوتاه آمدن از حقوق مردم ایران امیدوار یا ناامید کنند.»
وی افزود: «آنچه مسوولان ایرانی تاکنون گفته‌اند حاکی از آن است که به این حرف‌ها توجهی ندارند، بر توان داخلی تاکید کرده و فرمایشات رهبری را پیگیری می‌کنند. طبیعتا اگر واقعا براساس توانایی‌های داخلی، منابع موجود در کشور و با استفاده از مدیران دلسوز و سالم در مقابل فشارهای آمریکایی‌ها اقدام شود، آنها ناامید خواهند شد اما اگر ما به جای طراحی داخلی، کاهش وابستگی به نفت و نشان دادن اینکه تحریم‌های ظالمانه و غیرقانونی نمی‌تواند به کشور ما که موقعیت‌های عالی دارد، در مقابل فشارها کوتاه بیاییم آنها امیدوار شده و با افزایش فشارها ما را در مسیر رسیدن به اهداف خود به حرکت درخواهند آورد.»
این کارشناس مسائل بین‌الملل ادعاهای ترامپ مبنی بر اینکه ایران با او توافق خواهد کرد را ناشی از عدم شناخت دقیق و درست او از وضعیت داخلی ایران دانست و گفت: «درست است که فشارهای اقتصادی به قشر متوسط خیلی آسیب زده اما تسلیم نظرات آمریکا شدن، مشکلات را حل نمی‌کند. آنها به دنبال تسلیم شدن ایران هستند اما ما نباید به حرف‌های آمریکایی‌ها یا اینکه کدام کاندیدای آمریکایی پیروز انتخابات می‌شود، توجه کنیم. ما باید بنا را بر این بگذاریم که با اتکا به توان داخلی خود عمل کنیم و با اقداماتی همچون کوچک کردن دولت و حذف بخش‌های زائد و با تکیه بر مردم و توان بخش خصوصی امور کشور را اداره کنیم.»
مهمانپرست در پاسخ به اینکه فضای انتخاباتی آمریکا چقدر در طرح ادعاهایی از این دست موثر است گفت: «این ترفند آقای ترامپ و دوستانش از دو بعد قابل بررسی است؛ یک بعد آن، بحث‌های انتخاباتی است. به هر حال آنها می‌خواهند نشان دهند که در صورت پیروزی ترامپ قادر به حل مشکلات موجود هستند و به همین خاطر با نزدیک شدن به انتخابات به استفاده بیشتر از این‌گونه ترفندها روی خواهند آورد.»
وی افزود: «نکته دوم نیز تلاش آنها برای ایجاد اختلاف بین مردم ما و حتی برخی مسوولان است. قصد دارند با این ادعاها و حرف‌ها این تصور را ایجاد کنند که اگر واقعا سازش کنیم، مشکلات حل می‌شود و فشارها و تحریم‌ها کم خواهد شد. این در حالی است که طبیعت قدرت‌های بزرگ چیز دیگری است. آنها اگر احساس کنند فشارهایشان بر ما موثر بوده و به هدف خود برسند دیگر دلیلی برای کاهش فشارها نخواهند داشت و حتی آن را افزایش می‌دهند.»
نرمش قهرمانانه دوباره؟
همه کارشناسان اما به این اندازه خوش‌بین نیستند و گمان نمی‌کنند مثلا علی بیگدلی، استاد دانشگاه و کارشناس مسائل بین‌الملل اما مثل مهمانپرست حرف‌های ترامپ را تماما پای فضای انتخاباتی نگذاشته و معتقد نیست که ایران با پافشاری بر مواضع مقاومتی خود می‌تواند از پس مشکلات موجود برآید.
او در گفت‌وگو با «جهان صنعت نیوز» با اشاره به اینکه اظهارات اخیر ترامپ از چند جنبه قابل بررسی است، گفت: «نکته نخست این است که ممکن است آقای ترامپ در نهان این‌گونه اظهارنظرها بخواهد بر تهدید ایران افزوده و از این راه ایران را وادار به نشستن پای میز مذاکره کند. به هر حال حوادثی همچون آمدن اسراییل به امارات در اطراف ما رخ می‌دهد که می‌توان آن را در همین راستا تلقی کرد.»
وی افزود: «نکته دوم، همین مشکلات اقتصادی و تحریم و فشاری است که به ایران وارد می‌شود. افزایش این فشارها ممکن است ایران را به جایی برساند که یک بار دیگر ناگزیر به نرمش قهرمانانه شود.»
بیگدلی همچنین گفت: «نکته قابل توجه دیگر نیز فضای انتخاباتی در آمریکاست. ترامپ احتمالا می‌خواهد به رای‌دهندگان آمریکایی بگوید قادر است کشور سرسختی مثل ایران که تاکنون حاضر به توافق نشده را پای میز مذاکره آورده و با آن مذاکره کند. همچنین ممکن است یک مانور تبلیغاتی باشد و قصد داشته باشد با این‌گونه اظهارنظرها لابی یهودی و صهیونیستی را جلب خود کرده و از حمایت بیشتر آنان برخوردار شود.»
وی در واکنش به اینکه برخی تحلیلگران داخلی معتقدند فشارهای اقتصادی موجود راه به جایی نمی‌برد و تغییری در سیاست‌های ایران نمی‌دهند، گفت: «درست است که در ظاهر نتیجه فشارهای اقتصادی را مردم متحمل می‌شوند اما در عمل این شکاف بین دولت و ملت است که هر روز تقویت می‌شود و ادامه این وضعیت می‌تواند موجب از بین رفتن مشروعیت دولت شود. نباید اختلافاتی که در حاکمیت در این باره وجود دارد را نادیده گرفت. همین که هر روز رییس‌جمهور را نقد کرده و به خاطر مسائل موجود مقصر می‌دانند از نظر سیاسی زیان‌بار است زیرا بن‌مایه‌های جامعه را متزلزل می‌کند.»
بیگدلی با تاکید بر اینکه در شرایط حساسی قرار داریم، گفت: «ما نمونه و مشابه این وضعیت را در جنگ جهانی دوم نیز تجربه کردیم و دیدیم که چطور وقتی متفیق آمدند، مردم به خانه‌های خود رفته، پرده‌ها را کشیده و به بی‌بی‌سی گوش کردند.»
این کارشناس مسائل بین‌المللی همچنین در رویکرد گروهی از کارشناسان که اظهارات و مواضع ترامپ را کاملا متاثر از وضعیت داخلی و انتخابات آمریکا می‌دانند، گفت: «به اعتقاد من این گروه اشتباه می‌کنند. باید توجه داشت که هر فردی که یک بار به عنوان رییس‌جمهور وارد کاخ سفید شود همه تلاش خود را می‌کند که در دوره دوم نیز همان جا بماند اما وقتی برای بار دوم پیروز شد، وضع فرق می‌کند. در دوره دوم ریاست‌جمهوری از آنجایی که آرزوی ماندن دوباره در کار نیست، تلاش می‌شود که یادگار مطلوبی باقی بماند. بر همین اساس ممکن است که ترامپ بخواهد با افزایش فشارها به نتیجه مورد نظر خود برسد و حتی احتمال تهدید نظامی علیه ایران نیز دور از انتظار نیست.»
اختلاف‌نظر کارشناسان داخلی درباره اینکه ترامپ به نتیجه مورد نظر خود می‌رسد یا خیر خیلی طول نخواهد کشید زیرا مدت زیادی تا انتخابات آمریکا نمانده و بعد از آن همه بلاتکلیفی‌ها و انتظارهایی که سیاست خارجی دو کشور را تحت تاثیر قرار داده رفع خواهد شد. به زودی معلوم می‌شود که ادعاهای امروز ترامپ قابلیت تبدیل به واقعیت را دارد یا خیر. در این مدت اما انتظار می‌رود مقامات و مسوولان ایرانی همه جوانب را به خوبی سنجیده و تصمیمی اتخاذ کنند که کمترین آسیب متوجه مردم شود.
اخبار برگزیدهپیشنهاد ویژهسیاسیلینک کوتاه :
