آمارهای اشتغال آمریکا چه می‌گویند؟/ سیگنال‌های نگران‌کننده
علی رضاپور *
داده‌های اشتغال آمریکا در حال حاضر کمی متناقض منتشر می‌شود. این فرآیند لزوما مربوط به داده‌های NFP (اشتغال بخش غیرکشاورزی) که روز جمعه منتشر شد نیست بلکه مجموع دیتای اشتغال کمی تناقض نشان می‌دهد. در حال حاضر بیش از ۱۱ میلیون فرصت شغلی خالی در اقتصاد آمریکا وجود دارد. در این شرایط می‌بینیم که نرخ مشارکت در حال رشد است و افرادی هم وارد بازار کار شده‌اند اما نرخ بیکاری افزایش ۲/۰ درصدی نشان می‌دهد. این روند به معنای آن است که در واقع فرصت‌های شغلی موجود پر نمی‌شود.
اما چرا این تناقض وجود دارد؟ داده فرصت‌های شغلی خالی در اقتصاد آمریکا بر اساس آگهی‌های استخدامی که از همه ایالت‌ها جمع‌آوری می‌شود به دست می‌آید. به نظر می‌رسد که این داده نمی‌تواند قابل استناد باشد و این تناقض بیشتر از سمت فرصت‌های شغلی است که پر نمی‌شود. به این معنا که ممکن است آگهی‌های تکرارشونده‌ای در ایالت‌های مختلف وجود داشته باشد. داده‌های اشتغال آمریکا از سمت دیگر نشان می‌دهد که سطح درآمدها که میانگین درآمد ساعتی است نیز رشد نداشته است. در نتیجه عرضه و تقاضا در بازار کار آمریکا آنچنان در تنگنا قرار ندارد و به عبارت دیگر نیروی کار آنچنان کم نیست. اگر غیر از این روند این اتفاق می‌افتاد باید درآمدها با سرعت بیشتری رشد می‌کردند که در داده‌های اخیر نمی‌بینیم. نکته منفی دیگر در داده‌های اشتغال آمریکا این است که میانگین ساعات کاری هفته کاهش پیدا کرده است. این مساله هم روی درآمد تاثیر می‌گذارد و می‌تواند نشان‌دهنده آن باشد که شرکت‌ها در حال کاهش ساعت کاری هستند تا در گام نخست هزینه‌ها را کم کنند؛ هزینه‌هایی که به دلیل کاهش مصرف، بازده نیستند. از همین رو شرکت‌ها هزینه‌های خود را کاهش می‌دهند تا بتوانند از این شرایط سخت عبور کنند.
تصمیم فد چه خواهد بود؟
بر اساس آنچه گفته شد باید انتظار داشته باشیم که در ماه‌های آتی داده‌های اشتغال آمریکا هم در مسیر بدتر شدن قرار گیرد، زیرا هنوز آثار سیاست‌هایی که تاکنون فدرال‌رزرو اتخاذ کرده دیده نمی‌شود. معمولا سیاست‌های QE (کاهش ترازنامه) یا QT (افزایش ترازنامه) با یک لگ زمانی ۱۲ ماهه اثر خود را در اقتصاد نشان می‌دهد. بر این اساس باید حدودا در انتهای سال ۲۰۲۲ میلادی و ابتدای سال ۲۰۲۳ شاهد آن باشیم که داده‌های اشتغال آمریکا کاهش پیدا کرده و وضعیت خوبی را نشان ندهند. شاید نرخ بیکاری ۴ درصد امسال محقق شود.
احتمال تورم صفر
دیتاها نشان می‌دهند که تورم برای این ماه «صفر» منتشر خواهد شد. نکته بسیار مهم این است که ببینیم تورم و CPI Core (شاخص خالص بهای مصرف‌کننده) در چه عددی منتشر می‌شود. فد به PCE Core (شاخص خالص قیمت مصرف شخصی) نگاه می‌کند که ماه گذشته ۱/۰ منتشر شد. اگر این ماه هم نشان دهد که عددها دیگر با آن سرعت افزایش پیدا نمی‌کنند و CPI Core هم مثل ماه گذشته عدد پایینی منتشر شود در جلسه بعدی فدرال‌رزرو به احتمال زیاد نرخ بهره را بیش از ۵/۰ درصد افزایش نخواهد داد. برای جلسات بعد هم باید صبر کنیم دیتاها را ببینیم. شاید تا یک درصد دیگر افزایش نرخ بهره در اقتصاد آمریکا اتفاق بیفتد. مگر اینکه تورم دیگر به آن صورت رشد نکند. یعنی در بعد ماهانه PCE Core در ارقام ۱/۰ و ۲/۰ منتشر شود (مثل ماه قبل) و داده‌های اشتغال هم نرخ بیکاری را به ۴ درصد برساند. اگر این اتفاق بیفتد فدرال‌رزرو دیگر اقدام نخواهد کرد. حال این سوال مطرح می‌شود که آیا اگر فدرال‌رزرو اقدام نکند، تمام دارایی‌های ریسکی می‌توانند رشد کنند؟ این سوالی است که خیلی‌ها به آن پاسخ مثبت می‌دهند اما رفتن اقتصاد به مسیر نزولی با عدم افزایش نرخ بهره فدرال‌رزرو چرخش نخواهد کرد و حتی ممکن است وضعیت اقتصاد وخیم‌تر شود. معمولا در بحران‌های قبلی با توقف افزایش نرخ بهره یا حتی با کاهش آن توسط فد، از رکود جلوگیری نشده است.
مسیر «ین» چه خواهد بود؟
اگر داده‌های تورمی آمریکا ناامیدکننده باشد یا با آن سرعتی که بازارها انتظار داشتند- که تورم امسال ماندگار است- افزایش پیدا نکند ین می‌تواند در مقابل دلار قوی شود. اگر این سیگنال را از داده‌های تورم بگیریم که در جلسه بعدی فدرال‌رزرو بیش از ۵/۰ درصد نرخ بهره را افزایش نخواهد داد، ین می‌تواند در مقابل دلار قوی شود. ممکن است ین در کوتاه‌مدت از خود ضعف نشان دهد. شاید این هفته دیتای ISM (مدلسازی ساختاری تفسیری) خوبی داده شود و خطر رکود موقتا از اقتصاد برداشته شود که کمی ین را تضعیف کند. اما اگر تورم آمریکا نشان دهد که رشد قیمت‌ها کند شده است می‌توانیم انتظار داشته باشیم که USDJPY به سمت ۱۳۰ حرکت کند و این محتمل است، زیرا اگر داده‌های تورمی آمریکا پایین منتشر شود باعث می‌شود انتظار از فدرال‌رزرو کاهش یابد و بازدهی اوراق قرضه هم کم شود. ژاپنی‌ها معمولا در فضایی که بازدهی اوراق قرضه کشوری مانند آمریکا بالا باشد به خاطر اختلاف بازدهی و نرخ بهره بین اوراق کشور خود و آمریکا، سرمایه را به دلار تبدیل کرده و اوراق آمریکا را می‌خرند. وقتی این نرخ کاهش پیدا کند مسیر معکوس می‌شود و می‌توانیم انتظار داشته باشیم که USDJPY آخر امسال پایین‌تر از این اعداد باشد. اما در کوتاه‌مدت شاید به سمت ۱۴۲ هم حرکت کند.
افزایش ریسک‌های صنعت مسکن آمریکا
صنعت مسکن آمریکا نیز یکی دیگر از حوزه‌های بااهمیتی است که در وضعیت فعلی سیگنال خوبی به اقتصاد نمی‌دهد و روی بخش تولید و اشتغال تاثیر می‌گذارد. صنعت مسکن در حال حاضر به بالاترین میزان عرضه مسکن نوساز از سال ۲۰۰۹ رسیده است. تحولات صنعت مسکن روی بخش تولید کالاهای بادوام اثرگذار است؛ وقتی میزان جابه‌جایی مسکن کمتر می‌شود حجم معاملات مسکن در آمریکا کاهش می‌یابد که این روند روی تولید کالاهای بادوام تاثیر می‌گذارد. بر اساس اندیکاتورهایی که وجود دارد Median Home Price (متوسط قیمت مسکن) طی ۲ ماه اخیر ۶ درصد کاهش داشته که هنوز این ۶ درصد را در داده‌ها نمی‌بینیم. میزان تقاضا برای وام‌های مسکن به پایین‌ترین حد خود از سال ۲۰۰۰ رسیده و میزان فروش خانه‌های نوساز هم ۵۰ درصد در دو سال اخیر کاهش داشته است. همه اینها نشان‌دهنده آن است که صنعت مسکن آمریکا در ابتدا وارد یک رکود معاملاتی خواهد شد و بعد از آن کاهش قیمت اتفاق می‌افتد و این می‌تواند روی تولید و اشتغال آمریکا آثار مستقیم و غیرمستقیم داشته باشد.
* کارشناس بازارهای مالی بین‌المللی
اخبار برگزیدهیادداشتلینک کوتاه :
