کسری حساب سرمایه بهار امسال ۳ برابر بیشتر از بهار پارسال

به گزارش جهان صنعت نیوز:  تازه ترین بررسی های صورت گرفته از تضعیف حساب سرمایه کشور در بهار امسال خبر می دهد. طبق گزارش جدید اتاق بازرگانی تهران، موازنه پرداختهای کشور در بهار امسال ۱۸۹ میلیون دلار برآورد شده که در مقایسه با بهار سال گذشته تقریبا ۵۱۱ میلیون دلار افت داشته است. عامل مسلط در افت مزبور نیز افزایش ۳ برابری کسری خالص حساب سرمایه بوده است.

بر اساس این گزارش، حساب جاری و حساب سرمایه دو جزء اصلی تراز پرداختها است. حساب کالایی در بهار سال ۱۴۰۰ حدود ۳.۵ میلیارد دلار بوده که در بهار سال ۱۴۰۱ با افزایش ۲.۲ برابری به حدود ۷.۸ میلیارد دلار رسیده است. رشد نزدیک به ۶۵ درصدی صادرات کالای نفتی و افزایش حدود ۳۱ درصدی صادرات کالای غیرنفتی در بهار ۱۴۰۱ در مقایسه با مدت مشابه سال قبل از عوامل اصلی بهبود قابل توجه حساب کالایی کشور در این مدت هستند. طی مدت مورد بررسی حساب جاری اثر افزاینده و در مقابل حساب خدمات و خالص حساب سرمایه اثر کاهنده و تضعیف کننده بر موازنه کل پرداختهای کشور داشته اند.

تراز کالای غیر نفتی کشور در پایان فصل نخست ۱۴۰۱ همراه با کسری و برابر با حدود منفی ۵.۲ میلیارد دلار بوده که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل حدود ۱۷ درصد تضعیف شده است. در مدت مورد بررسی، واردات کالای غیرنفتی حدود ۲۶ درصد و صادرات کالای غیرنفتی هم حدود ۳۱ درصد افزایش داشته که به دلیل بالاتر بودن رقم واردات اثر کاهندگی رشد واردات بیشتر بوده و با مشارکت منفی ۷۷ واحد درصدی در برابر مشارکت حدود ۶۰ واحد درصدی افزایش صادرات غیر نفتی، در نهایت موجب تضعیف حدود ۱۷ درصدی تراز غیر نفتی شده است. بررسی ها حاکی از آن است که تراز کالای غیرنفتی ایران همواره با کسری قابل توجهی همراه بوده و در مقاطعی که تراز مزبور با بهبود مواجه شده، بیشتر به دلیل افت واردات بوده و نه افزایش صادرات.

بر اساس این گزارش تراز نفتی ایران به دلیل واردات ناچیز کالای نفتی و در مقابل صادرات بالای نفتی همواره در بهار امسال مثبت بوده است. صادرات نفتی ایران در فصل اول سال ۱۴۰۱ با افزایش قابل توجه ۶۱ درصدی همراه شده و از ۸.۷ میلیارددلار در بهار ۱۴۰۰ به ۱۴.۴ میلیارد دلار در فصل نخست ۱۴۰۱ رسیده است. افزایش مزبور موجب افزایش حدود ۱۶ برابری تراز نفتی کشور در این مدت شده است.

میانگین سهم صادرات نفتی از کل صادرات کالایی کشور طی دو سال ۱۳۹۶ و ۱۳۹۷ حدود ۶۵ درصد بود که به دلیل تحریم و تحولات در بازار جهانی نفت در سال ۱۳۹۸ به ۴۳ درصد و در سال ۱۳۹۹ هم به ۴۲ درصدکاهش یافت. سهم مزبور در سال ۱۴۰۰ همراه با افزایش بهای نفت خام در بازارهای جهانی و رشد صادرات نفتی ایران (مجموع ارزش نفت خام فرآورده نفتی گاز طبیعی، میعانات و مایعات گازی) به ۴۹ درصد افزایش یافت و در مقابل در همین سال سهم صادرات غیرنفتی از کل صادرات کالایی کشور از ۵۸ درصد به ۵۱ درصد کاهش یافت. با افزایش بیشتر صادرات نفتی در مقایسه با صادرات غیرنفتی در فصل ابتدایی سال ۱۴۰۱، مجددا سهم صادرات نفتی از کل صادرات کالایی افزایش یافت و به ۵۶ درصد رسید که بالاترین رقم طی سه سال گذشته است. اما در مقابل از سهم صادرات غیرنفتی در صادرات کالایی کشور کاسته شد و این متغیر به ۴۴ درصد نزدیک شده است.

در گزارشات بانک مرکزی معمولاً دو حساب سرمایه و مالی تواماً ارائه م یشوند که حساب سرمایه تر از پرداختها عمدتاً شامل انتقالات سرمایه ای بخشش بدهیها یا انتقالات (مهاجران) و حساب مالی شامل مبادلات انجام شده در سرفصلهای سرمایه گذاری مستقیم خارجی سرمایه گذاری در سبد ،مالی سایر سرمایه گذاری ها و تغییرات داراییهای ذخیره است. طبق آمارهای بانک مرکزی خالص حساب سرمایه در فصل اول سال ۱۴۰۱، مجدداً تضعیف شد و از حدود منفی ۳.۲ میلیارد دلار در بهار سال قبل به حدود منفی ۱۰ میلیارد دلار رسیده است. با توجه به عدم مشخص بودن اجزای حساب سرمایه کشور، بخشی از تضعیف این حساب را می توان به خروج سرمایه از کشور و عدم جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی نسبت داد. همان طور که قبلاً اشاره شد، حساب سرمایه به عنوان عامل مسلط نقش کاهنده و مشارکت منفی در موازنه کل تر از پرداختهای کشور در فصل نخست ۱۴۰۱ داشته است.