رکود تورمی؛ خیلی دور،‌ خیلی نزدیک

به گزارش جهان صنعت نیوز، در حالی میانگین تورم بلندمدت اقتصاد ایران حدود۲۰ درصد است اما در ۵ سال گذشته سه شوک تورمی را تجربه کرده و میانگین تورم نقطه‌نقطه در این مدت به بیش از ۴۰ درصد رسیده است.
هرچند تحریم‌های اقتصادی به عنوان جرقه شوک تورمی در سال ۱۳۹۷ عمل کرد اما ریشه اصلی تورم را باید در رشد نامتناسب نقدینگی جستجو کرد.
جاییکه میانگین رشد نقدینگی طی حدود ۵ سال گذشته به بیش از ۳۵ درصد رسیده و حتی در سال ۱۴۰۰ به محدوده ۴۳ درصد هم افزایش یافته بود. اما در همین بازه میانگین رشد اقتصادی ایران حدود ۲.۳ درصد بوده‌است.
در این شرایط بانک مرکزی برای مهار تورم، هدف نرخ رشد نقدینگی را در سال ۱۴۰۲، معادل ۲۵ درصد تعیین کرده است.
آمارها‌ی اخیر نیز نشان می‌دهد،‌ رشد نقطه‌به‌نقطه نقدینگی در پایان خرداد ماه امسال به زیر ۳۰ درصد رسیده و در سه ماهه اول سال، نقدینگی معادل ۳.۹ درصد رشد یافته است. این رقم حتی به میزان قابل توجهی کمتر از رشد نقدینگی هدف گذاری شده برای سه ماهه اول سال است.
کامران ندری، اقتصاددان معتقد است که هر چند افزایش نرخ بهره در کاهش رشد نقدینگی موثر بوده اما سیاستی که موجب کاهش چشمگیر نرخ رشد نقدینگی شده «کنترل مقداری رشد ترازنامه بانک‌ها» و «جریمه بانک‌های متخلف از طریق افزایش ذخیره قانونی» است که از نشانه های این سیاست، کند شدن سرعت اعطای تسهیلات بانک‌ها است. در واقع بانک مرکزی با محدود کردن وام‌دهی بانک‌ها سعی در کاهش سرعت خلق نقدینگی داشته‌است.
در این شرایط اغلب کارشناسان معتقدند که هر چند کاهش رشد نقدینگی می‌تواند امیدوارکننده باشد اما در صورتی که این موضوع با گشایش‌‎های سیاسی و کاهش قیمت دلار و در نتیجه تعدیل انتظارات تورمی همراه نشود، به کاهش محسوس تورم منتج نخواند شد. مسئله ای که می‌تواند اقتصاد ایران را به ورطه رکود تورمی بکشاند.