چرا لاستیک خوب گیر نمی آید؟
خودروی تولید داخل به تنهایی کم مساله دارد، خدمات جانبی آن از تامین قطعات گرفته تا روغن موتور و لاستیک هم بر مشکلات دارندگان خودروی داخلی افزوده است.
به گزارش سرویس صنعت جهان صنعت نیوز؛ با وجود سابقه دیرینه صنعت تایر در ایران، تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان این کالا در سایه سوءتدبیر مدیران تصمیم‌گیر دچار مشکلات عدیده‌ای همچون کاهش تولید، کمبود تایر در برخی سایزها و گران‌فروشی هستند. از سوی دیگر نیز با توجه به اینکه قیمت‌گذاری تایر به صورت دستوری است، بررسی‌ها نشان می‌دهد عدم قیمت‌گذاری صحیح، موجب ضرر و زیان سنگین شرکت‌های تولیدکننده تایر در نیمه اول سال قبل شد. به‌عنوان مثال یکی از شرکت‌های مطرح سازنده تایر در نیمه اول سال قبل، ۱۸۰ میلیارد تومان زیان کرد. قیمت‌گذاری تایرها با سایزهای مختلف نیز بعضا به علت عدم آگاهی مسوولان مربوطه در سازمان حمایت و ستاد تنظیم بازار از صنعت تایر، به اشتباه صورت می‌پذیرد که این مساله موجب برهم خوردن تعادل بازار می‌شود.
بنابر نظر کارشناسان بازار تایر، به دلیل قیمت‌گذاری اشتباه، تولیدکننده که باید با قیمت‌های مصوب تایر بفروشد، در سایزهایی که در محدوده ضرر است یا سود کمی می‌برد، تولید و فروش خود را کاهش می‌دهد و برنامه تولید را به سمت سایزهای با سود بیشتر سوق می‌دهد. فعالان صنعت تایر معتقد هستند که با این شیوه هیچ سرمایه‌گذار و شرکت تولیدی‌ای تمایلی به انتقال تکنولوژی، توسعه فناوری و بهبود کیفیت محصولات خود ندارند، زیرا در صورت تولید محصول باکیفیت‌تر که با بهره‌گیری از تکنولوژی بالاتر وزن کمتری دارد و از مواد اولیه کمتری استفاده می‌کند، اما قیمت محصول نسبت به دیگر کالاها کمتر کارشناسی می‌شود. این موضوع یعنی قیمت‌گذاری دستوری، مانعی برای پیشرفت صنعت تایر کشور است.
این در حالی است که تایرسازان افزایش تولید را مساوی افزایش زیان می‌دانند، زیرا مواد اولیه را با قیمت آزاد خریداری می‌کنند، اما آن را با قیمت دستوری می‌فروشند؛ طبق ماده ۹۰ قانون اجرای سیاست‌های اصل ۴۴ قانون اساسی، چنانچه دولت به هر دلیل قیمت فروش کالاها و یا خدمات بنگاه‌های مشمول واگذاری یا سایر بنگاه‌های بخش غیر‌دولتی را به قیمتی کمتر از قیمت بازار تکلیف کند، دولت مکلف است ما‌به‌التفاوت قیمت تکلیفی و هزینه تمام‌شده را تعیین و از محل اعتبارات و منابع دولت در سال جاری پرداخت یا از بدهی این بنگاه‌ها به سازمان امور مالیاتی کسر کند.
چالش قیمت لاستیک
مصطفی تنها سخنگوی انجمن صنفی صنعت تایر در گفت‌و‌گو با «جهان‌صنعت» با اشاره به قیمت‌گذاری دستوری لاستیک گفت: در قیمت‌گذاری تایر کماکان مشکل داریم، زیرا قیمت تایر به صورت دستوری تعیین می‌شود. در تلاش هستیم تا مسوولان را متقاعد کنیم قیمت‌گذاری دستوری را از دوش ما بردارند، زیرا به دلیل تورم این شیوه قیمت‌گذاری برای صنعت فرساینده است.
وی افزود: به دلیل تورم قیمت مواد اولیه و نهاده‌های تولید به صورت مستمر افزایش می‌یابد، اما قیمت‌گذاری دستوری باعث می‌شود قیمت کالای نهایی به صورت پلکانی تغییر کند. در واقع هر دفعه که مواد اولیه می‌خریم قیمت نسبت به دفعه قبلی که خرید کرده‌ایم، متفاوت شده است. در این شرایط ثابت نگه داشتن قیمت فروش امکان‌پذیر نیست.
«تنها» تصریح کرد: برای تغییر قیمت نیز مدت‌ها باید دوندگی و نامه‌نگاری با سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان داشته باشیم. از سوی دیگر با توجه به وضعیت خرید مواد اولیه، مستنداتی که ارائه می‌کنیم برای چند ماه قبل است و به‌روز نیست که همین بررسی‌ها هم چند وقتی طول می‌کشد که در نهایت منجر می‌شود قیمت فروش نسبت به قیمت تولید عقب‌تر باشد و نمی‌توانیم سود عادله درج‌شده در قانون را به سهامدار تضمین کنیم و در نهایت جاذبه صنعت برای جلب سهامدار کم می‌شود.
وضعیت تولید
سخنگوی انجمن صنفی صنعت تایر در رابطه با اینکه وضعیت تولید در ماه‌های ابتدایی سال دچار مشکل شد، در حال حاضر تولید در چه شرایطی قرار دارد، گفت: باید اشاره کنم که در ۶ ماهه اول امسال افت تولید داشتیم، اما در ۶ ماهه دوم با افزایش روند تولید، آن کاهش تولید که ناشی از عدم تخصیص به موقع ارز بود، جبران شد و تا پایان سال ۱۴۰۲ کمی بیشتر از سال ۱۴۰۱ تولید انجام شد.
وی در مورد وضعیت فروش هم گفت: افت‌وخیزهایی در سال ۱۴۰۲ در روش‌های فروش داشتیم که ناشی از ابلاغیه‌های متنوع از سوی نهادهای ذی‌ربط همچون ستاد تنظیم بازار ابلاغ می‌شد.
«تنها» افزود: پلتفرم‌هایی هستند که فروش تایر را انجام می‌دهند و برخی کارخانجات به صورت آنلاین تایر می‌فروشند، اما عمده فروش‌ها از طریق نمایندگی‌های فروش در بازار انجام می‌شود که البته همه اطلاعات خریداران برای فروش باید ثبت شود. در این راستا باید کارت ماشین و شماره شاسی ارائه و احراز هویت مشتری و احراز مالکیت خودرو نیز باید انجام شود. پس از طی این مراحل تایر در اختیار مشتری قرار می‌گیرد و تمام این مراحل در سامانه جامع تجارت ثبت می‌شود.
سخنگوی انجمن صنفی صنعت تایر ادامه داد: در واقع کلیه مراحل فروش از مبداء تولید تا انتهای شبکه توزیع در سامانه جامع تجارت ثبت می‌شود تا اطلاعات به صورت شفاف مشخص باشد که هر کارخانه چه میزان از چه نوع تایری تولید کرده و به چه کسی فروخته و کسی که خریده به چه کسی تحویل داده است. بر همین اساس، اگر توزیع‌کننده‌ای تا ۸۰ درصد مقدار تایر دریافتی را توزیع نکند، معمولا دیگر محموله جدید نمی‌گیرد.
وی در مورد مشکلات تخصیص و تامین ارز در سال ۱۴۰۲ اظهار کرد: در سه ماهه اول سال ۱۴۰۲ ارز روی کاغذ تخصیص داده می‌شد، اما در نهایت تامین نمی‌شد؛ یعنی به فروشنده مواد اولیه پول به صورت فیزیکی پرداخت نمی‌شد. این در حالی است که با توجه به شرایط تحریمی تا زمانی که به فروشنده مواد اولیه پول ندهیم، کالایی به ما نمی‌دهد حتی در مبدا بارگیری هم نمی‌شود.
«تنها» تصریح کرد: تا شهریور ماه با مشکل عدم تامین ارز دست‌وپنجه نرم کردیم، اما از شهریور‌ماه این مشکل رفع و ارز شبه‌آزاد با نرخ ۳۸ هزار و ۵۰۰ تومانی به صنعت تایر تخصیص دادند که مواد اولیه را با این ارز می‌خریم. در حال حاضر روال عادی است.
فروش لاستیک چه مشکلاتی دارد؟
سخنگوی انجمن صنفی صنعت تایر در ادامه به ممنوعیت فروش سبدی تایر اشاره کرد و گفت: نکته دیگر اینکه به ما دستور دادند سبد محصولات نفروشیم و به هر کسی یک محصول بدهیم. در واقع خریدار محق باشد که بگوید چه تایری می‌خواهد و ما باید فقط همان تایر را به خریدار بدهیم در حالی که در طول تاریخ صنعت تایر، تایر به صورت سبدی ارائه می‌شده است.
وی با بیان اینکه ممنوعیت فروش سبدی تایر مشکلات زیادی ایجاد می‌کند، افزود: وقتی یک تولیدی انجام می‌شود خطوط موازی دارد؛ یعنی از یک جایی محصولات مختلف از هم جدا می‌شوند. هر کارخانه متناسب با داده‌های بازار از سال قبل، برنامه‌ریزی تولید در ابتدای سال را برای خود انجام می‌دهد. بر همین مبنا، برای این برنامه‌ریزی از سال قبل مواد اولیه می‌خرند و تجهیزات و کارخانه را برای تولید برنامه‌ریزی‌شده مجهز می‌کنند. حال اگر تولید با نوسانات بازار خود را تطابق دهد، برخی مواد اولیه و تجهیزات در کارخانه کم و زیاد می‌آید و نظامات تولید بر هم زده می‌شود.
سخنگوی انجمن صنفی صنعت تایر تصریح کرد: فروشندگان تایر بر اساس اصل تجارت به دنبال بیشینه کردن و به حداکثر رساندن سود و افزایش سرمایه خود هستند و بر همین اساس هم طبیعتا به دنبال تایری خواهند رفت که بیشترین سود را بدهد یا بیشترین فاصله قیمتی را با قیمت کارخانه داشته باشد در این صورت مصرف‌کنندگان باقی سایر تایرها باید چه کنند که تایر خود را پیدا نمی‌کنند؟
وی تاکید کرد: این شیوه فروش باعث می‌شود تولید و بازار دچار هرج و مرج شود، زیرا این شیوه مبتنی بر شناخت بازار و طبیعت تایرسازی و تایرفروشی نیست، بنابراین با ممنوعیت عرضه سبدی تایر مخالفیم، زیرا این شیوه باعث می‌شود کارخانجات با حداکثر ظرفیت کار نکنند.
«تنها» تصریح کرد: کارخانجات قادر نیستند برای هر سایز تایری به اندازه تمام خطوط تولید و پرس‌ها قالب تهیه و انبار کنند تا هر وقت هرکس هر لاستیکی خواست با حداکثر تولید، تایر را تولید و عرضه کنند. این حد از تغییرات در خط تولید قابل اعمال نیست، زیرا ضایعات بیشتر می‌شود. کسانی که این ممنوعیت را ابلاغ کرده‌اند با طبیعت و تایرسازی آشنا نیستند، چراکه این شیوه مشکلات زیادی را ایجاد خواهد کرد.
گفتنی است، صنعت تایر از سابقه‌ای ۶۰ ساله در کشور برخوردار است. اکنون ۱۱ شرکت تایرسازی در زمینه ساخت تایرهای خودروهای سواری، باری، اتوبوسی، وانتی، راهسازی، کشاورزی، تایر دوچرخه، موتور و انواع تیوب در کشور مشغول به فعالیت هستند. ۱۵ هزار نفر به صورت مستقیم و بیش از ۲۵۰ هزار نفر به‌طور غیرمستقیم در زنجیره ارزش این صنعت اشتغال به کار دارند.
پیشنهاد ویژهصنعت و معدنویدئولینک کوتاه :
