سلولزی، صنعتی که مهجور مانده است
صنایع سلولزی، نه تنها برنامه و استراتژی ندارد، بلکه راه ارزآوری و توسعه این صنعت هم بسته است؛ صنعتی که اگرچه پتانسیل برای رشد دارد اما مثل خیلی از صنایع دیگر گرفتار قوانین دست و پاگیر دولتی مانده است.
به گزارش سرویس صنعت «جهان صنعت نیوز»؛ ۲۰ سال است که شعار سال اقتصادی است و در راستای حمایت از تولید و کمک به وضعیت اقتصادی کشور، برنامه‌ها و راهکارهایی مطرح می‌شود، اما بیشتر آنها به مرحله اجرا نمی‌رسد. واقعیت این است که دو مولفه شعار سال یعنی مهار تورم و رونق تولید، از راهکارهای نجات اقتصاد کشور است و در حال حاضر از یک‌سو کشور با تورم افسارگسیخته رو‌به‌‌‌رو است و از سوی دیگر، واحدهای صنعتی رشد تولید ندارند. این وضعیت در شرایطی است که به دلیل تورم انتظاری، پیش‌بینی می‌شود سال آینده نیز وضعیت به همین منوال باشد و تورم نتواند آن‌طور که باید و شاید کاهش یابد. تورم نیز اولین نقطه‌ای را که مورد اصابت قرار می‌دهد، بخش تولید و صنعت است به گونه‌ای که تولیدکنندگان نه تنها در تامین مواد اولیه به مشکل می‌خورند، بلکه به دلیل افت تقاضا از نظر مالی و سرمایه در گردش هم با مشکل مواجه می‌شوند. در این شرایط به اعتقاد کارشناسان یکی از موانع بزرگ در مسیر تولید این است که به معنای واقعی استراتژی صنعتی نداریم و تولیدکننده در کنار ضربات حاصله از تورم، در مسیر نامعلومی هم قدم برمی‌دارد.
نکته قابل توجه آنکه با تغییر دولت و مجلس نیز برای رفع موانع تولید، اقدامات پرهزینه‌ای انجام می‌شود، اما در نهایت نتیجه ملموسی ندارد؛ به عنوان نمونه امروز در صنعت سلولزی با مشکلاتی مواجه هستیم که در صورت تدوین یک برنامه و استراتژی دقیق نه تنها می‌توان این چالش‌ها را خنثی بلکه راه را برای ارزآوری و توسعه تولید نیز هموار کرد. از سوی دیگر نیز در صورت عدم رفع مشکلات قطعا به مرور زمان شاهد کاهش تولید و اشتغال خواهیم بود که در نهایت هم به کاهش عرضه و کمبود کالا در بازار منجر خواهد شد. این در حالی است که صنایع سلولزی از نظر تنوع منابع مصرفی و تولیدی در زمره بزرگ‌ترین صنایع دنیا تلقی می‌شوند به نحوی که پایه‌‌های اقتصاد برخی از کشورهای بزرگ توسعه‌یافته صنعتی بر آن استوار است، اما در کشور ایران نیاز روزافزون به چوب به عنوان مواد اولیه و کاهش عرضه آن در بازار باعث ایجاد مشکلات فراوانی در صنایع چوبی شده است.
اشتغال ۲۵۰ هزار نفری
در این ارتباط داریوش روحانی دبیر انجمن صنفی کارفرمایی تخته فیبر و اوراق فشرده در گفت‌وگو با «جهان‌صنعت» درباره مشکلات صنعت سلولزی گفت: صنعتی شدن در بخش‌هایی از این صنعت اتفاق افتاده، ولی عمده فعالیت تولیدی به صورت صنفی و کاملا سنتی انجام می‌شود که باعث کاهش رشد فعالیت این صنعت شده است. امروزه تولید محصولات و مصنوعات چوبی مورد نیاز اقشار مختلف، طرفداران زیادی دارد، زیرا محصولی از طبیعت است، تجدیدپذیر و بسیار همگن با فرهنگ خانه و کسب‌و‌کار مردم.
وی با بیان اینکه امروز در جهان، این صنعت بسیار متحول شده و رشد فنی بالایی داشته و نیاز روزمره جهان نیز به مصرف تولیدات این صنعت افزایش چشمگیر داشته است، افزود: در ایران تولید مواداولیه صنعت سلولزی اعم از زراعت چوب و اوراق فشرده چوبی ظرف ۱۵سال اخیر پیشرفت داشته، به‌گونه‌ای که در بخش صنعت و با به‌کارگیری فناوری‌های جدید، توسعه قابل‌توجهی در ظرفیت‌های تولیدی صورت گرفته است.
به گفته روحانی، این توسعه و ارتقای توانمندی در تولید، حتی بیش از چند برابر تقاضای داخل کشور رشد داشته است. این در حالی است که در بخش درودگری و مصرف‌کنندگان دیگر این محصولات چوبی در داخل و برای صادرات، نیاز به تحول جدی و ساختاری دارد.
دبیر انجمن صنفی کارفرمایی تخته فیبر و اوراق فشرده درباره مزیت‌های نسبی این صنعت در کشور تصریح کرد: اصولا چوب و اوراق فشرده چوبی جاذب کربن هستند و هرچه بیشتر تولید شوند و در ساختمان‌ها به کار گرفته شوند، موجب کاهش گرمای گلخانه‌ای شده و محافظ محیط‌زیست هستند. همچنین تولید چوب صنعتی نیز خود موجب انتشار اکسیژن و جاذب کربن و نهایتا کاهش آلودگی‌های محیطی می‌شود.
او اضافه کرد: حال جدای از سلامتی که سریع‌تر می‌تواند در محیط زندگی و کار انسان‌ها خود را نشان دهد، این صنعت هزاران سال است که سینه‌به‌سینه در میان درودگران کشورمان برقرار بوده و هم‌اکنون بیش از ۲۵۰هزار نفر از کل اشتغال کشور را در خود جا داده است. روحانی تاکید کرد: لذا مزیت نسبی این صنعت در کلان، توسعه صنعت تامین و تولید محصولات مناسب با محیط‌زیست و تجدیدپذیر است که قابلیت صادرات به همه کشورهای جهان را نیز دارد.
واردات مازاد بلای جان تولید
این فعال صنعتی در مورد اینکه تراز عرضه و تقاضای ایران در تولیدات سلولزی کجاست، گفت: تا سال ۱۳۹۰ بیشتر تقاضای درودگران سنتی و نیمه‌‌صنعتی کشور برای تولیدات عرضه محصولات سلولزی به بازارهای داخلی از واردات MDF تغذیه می‌شد. ظرف ۱۰سال گذشته با احداث و توسعه کارخانجات صنعتی تولید اوراق فشرده چوبی به خصوص MDF، ظرفیت عرضه داخلی به چند برابر میزان تقاضای درودگران رسید، چراکه صادرات درودگران به دلیل سنتی بودن آنها توجیه نداشت و رکود داخلی نیز موجب کاهش ساخت‌و‌ساز شد که عملا کاهش تقاضای داخلی را به دنبال داشت.
روحانی افزود: در این بین با توجه به تداوم وارداتی که در گذشته بدون توجه به حجم افزوده تولید داخلی صورت گرفته بود، موجب شد که تولیدکنندگان در تنگناهای کاهش تولید و افزایش قیمت تمام‌شده قرار بگیرند و نتوانند با کالاهای وارد شده که ارزان و با استفاده از ارز ترجیحی بودند، رقابت کنند.
دبیر انجمن صنفی کارفرمایی تخته فیبر و اوراق فشرده گفت: در واقع در این حوزه واردات ارزانقیمت که با ارز ترجیحی انجام شده بود، در نهایت باعث شد تولیدکنندگان توان رقابت نداشته باشند، چراکه این کالاها به دلیل گرفتن ارز ترجیحی در نتیجه با قیمت پایین عرضه می‌شوند.
لزوم توقفِ ۵ ساله واردات
وی درباره راهکارهای نجات صنعت سلولزی تصریح کرد: توقف فوری واردات اوراق فشرده چوبی از هر نوع و به هر مشخصاتی برای حداقل ۵سال اصلی‌ترین راهکار برای نجات صنعت سلولزی است، زیرا در حال حاضر تولیدکنندگان داخلی امکان و توان تولید همه انواع این محصول را دارند و نیازی به این حجم از واردات نیست.
روحانی افزود: بنابراین به عنوان اساسی‌ترین راهکار، درخواست ما این است واردات انواع اوراق فشرده چوبی متوقف شود تا تولیدکنندگان با تمام قوت به کار ادامه دهند، چراکه ظرفیت تولید خوبی در کشور وجود دارد.
وی ادامه داد: همچنین راهکار بعدی اعطای یارانه به صادرات محصولات سلولزی است که در کشور امکانات، تجهیزات و ماشین‌آلات خوبی برای تولید آنها فراهم شده، ولی به دلیل بازاریابی نامناسب، صادرات تعریف چندانی ندارد. از این‌رو نیاز است که با مشوق و یارانه صادراتی، زمینه را برای صادرات محصولات تولیدی به کشورهای دیگر فراهم کنیم.
دبیر انجمن صنفی کارفرمایی تخته فیبر و اوراق فشرده اضافه کرد: حمایت از درودگران در عرضه ماشین‌آلات با فناوری نوین و آموزش آنها در جهت کار به صورت تعاونی‌های صادراتی به منظور تولید مبلمان و دیگر محصولات سلولزی برای صادرات از دیگر راهکارهای نجات این صنعت محسوب می‌شود.
روحانی با تاکید بر لزوم تامین مواد اولیه صنعت ادامه داد: توسعه زراعت چوب در زمین‌های درجه ۲ و ۳ که امکان کشاورزی در آنها وجود ندارد البته با استفاده از فاضلاب‌های صنعتی و شهری تصفیه شده که بتوان در تولید اکسیژن و زیباسازی کشور و افزایش مقاومت خاک استفاده و از آن طرف صنایع سلولزی کشور را سیراب از مواد اولیه کرد.
وی با بیان اینکه راه نجات صنعت ما، داشتن بازارهای صادراتی مناسب است، تاکید کرد: به‌طور کلی نیز حمایت از صنعت داخلی کشور در جهت توسعه بیش از پیش صادرات بسیار ضروری است و دولت باید به عنوان یک اولویت به آن نگاه کند.
دبیر انجمن صنفی کارفرمایی تخته فیبر و اوراق فشرده گفت: در صورت توسعه صادرات می‌توان از ارز حاصل از آن برای ارتقای سطح فناوری و توسعه این صنعت در کشور بهره برد بنابراین این موضوع باید به صورت جدی در دستور کار متولیان قرار گیرد.
اخبار برگزیدهصنعت و معدنویدئولینک کوتاه :
