خواب آشفته نتانیاهو

عرفان ناظریه– جهان صنعت نیوز؛ شامگاه یکشنبه ۲۶ فروردین ۱۴۰۳، خاورمیانه یکی از اتفاقات تاریخی دوران معاصر را به خود دید. پس از چند دهه رقابت نیابتی، پنهانی و امنیتی میان تهران و تل‌آویو، در اوایل هفته جاری، جمهوری اسلامی ایران تصمیم گرفت که به حمله رژیم صهیونیستی به کنسولگری خود در دمشق، پاسخ نظامی مستقیم بدهد.

بعد از حمله سال ۱۹۹۱ میلادی عراق به رژیم صهیونیستی، این اولین اقدام نظامی بود که در این سال‌ها توسط یک دولت (state) به سرزمین‌های اشغالی صورت می‌پذیرد.

این اقدام تحلیل‌های گسترده، متنوع و متفاوتی را پیرامون خود به وجود آورد، لیکن در حال حاضر می‌توان گفت، واکنش رژیم صهیونیستی و متحدانش به این اقدام و آینده جنگ در نوار غزه از مهم‌ترین موضوعاتی است که می‌توان به آن پرداخت.

 از ابتدای شروع پاسخ رژیم صهیونیستی به عملیات ۷ اکتبر، تل‌آویو قصد خود را مبنی بر هدف قرار دادن عوامل این عملیات در داخل و خارج از سرزمین‌های اشغالی اعلام کرد. هرچند که ایران از ابتدای آن واقعه اعلام کرد که هیچ‌گونه دخالتی در طرح‌ریزی و اجرای آن نداشته و صفر تا صد این موضوع توسط حماس طراحی شده است، اما تل‌آویو از چند صباح پس از ۷ اکتبر، شروع به هدف قرار دادن تاسیسات و مستشاران ایرانی در سوریه کرد که به زعم خود مدعی بود در عملیات ۷ اکتبر دست داشتند.

رژیم صهیونیستی در فکر چیست؟

هرچند که تحلیلگران بر آن بودند که این اقدامات می‌تواند آتش تنش‌های منطقه را شعله‌ورتر کند، اما رژیم صهیونیستی با حمله به کنسولگری جمهوری اسلامی ایران در دمشق، کبریتی بر این انبار باروت کشید. جمهوری اسلامی ایران نیز وعده پاسخی متناسب به حمله رژیم صهیونیستی را داد. هرچند اکثریت قریب به اتفاق کارشناسان گمان می‌کردند که پاسخ تهران به طرق گذشته مانند استفاده از نیروهای نیابتی خود باشد، اما جمهوری اسلامی ایران تصمیم گرفت با اقدام مستقیم نظامی تلافی کند.

در همین جهت یکی از احتمالاتی که می‌شد و می‌توان مطرح کرد، طراحی زمین بازی توسط رژیم صهیونیستی است. می‌توان گفت تل‌آویو با این برآورد که تا زمانی که جمهوری اسلامی ایران قدرت داشته باشد نمی‌تواند کارگروه‌های مقاومت منطقه را یکسره کند، تصمیم گرفت هر طور شده پای تهران را به‌طور مستقیم به درگیری‌های منطقه باز کند.

در همین راستا برای شیفت (تغییر) صحنه نبرد از حالت نیابتی به مستقیم، رو به حملاتی آورد که جمهوری اسلامی ایران را از جهات حیثیتی، راهبردی، سیاسی و اجتماعی تحت فشار قرار دهد و تهران را مجبور به پاسخ مستقیم کند.

در چنین شرایطی و فارغ از تحلیل‌های کارشناسی و رسانه‌ای تهران تصمیم گرفت با پاسخ مستقیم به رژیم صهیونیستی، نه تنها وعده انتقام فعالیت‌های تروریستی این رژیم را عملی کند، بلکه با عملیات خود گونه‌ای جدید از معادلات موازنه قوا و نمایش قدرت نظامی را در مناسبات امنیتی خاورمیانه رقم زد.

رفتار احتمالی واشنگتن

همان‌گونه که مطرح شد رژیم صهیونیستی به دنبال تغییر مناسبات از حالت نیابتی به مستقیم بود. همچنین تل‌آویو به خوبی می‌داند که برای ایجاد هجمه‌ای گسترده به جمهوری اسلامی ایران نیازمند ائتلاف جهانی و حتی منطقه‌ای است و به تنهایی نمی‌تواند از پس جمهوری اسلامی ایران برآید، بنابراین می‌خواهد با استفاده از نفوذ خود در واشنگتن و نشان دادن جمهوری اسلامی ایران به عنوان تهدیدی برای بقای خود، هم پای ایالات‌متحده را به صحنه نبرد با جمهوری اسلامی ایران باز کند و هم جمهوری اسلامی ایران را وارد هزارتوی امنیتی و نظامی کند.

البته نوع پاسخ جمهوری اسلامی ایران و مواضع مناسب دیپلماتیک دستگاه دیپلماسی کشور برای اهل فکر این موضوع را روشن کرد که تهران خواهان جنگ و تشدید اوضاع منطقه نیست، اما به هر جهت باید همه‌ سناریوها را در نظر گرفت.

اعلام ایالات‌متحده مبنی بر عدم مشارکت در هرگونه برنامه تهاجمی صهیونیست‌ها بر علیه جمهوری اسلامی ایران، حداقل فعلا برخی محاسبات را دستخوش تغییر کرده است. در واقع می‌توان گفت رییس‌جمهوری حال حاضر واشنگتن به خوبی می‌داند که هم تا چند ماه دیگر انتخابات را در پیش دارد و ورود به باتلاق درگیری با جمهوری اسلامی ایران پیامدهای خوشایندی برای او نخواهد داشت.

 از طرفی دیگر شروع یک منازعه فراگیر در خاورمیانه، توان و انرژی آمریکا برای مقابله با چین به عنوان اصلی‌ترین رقیب و تهدید امنیت ملی این کشور را خواهد گرفت.

ساعات حساس آینده

باید گفت اوضاع منطقه به میزانی حساس و پرتنش شده است که در مدت زمانی که این گزارش نوشته و منتشر می شود معلوم نیست چه اتفاقاتی خواهد افتاد. در واقع به قدری معادلات در خاورمیانه پیچیده شده است که نمی‌توان هیچگونه تحلیلی قطعی از تحولات روزها و هفته‌های آینده در منطقه ارائه کرد، با این حال تنها نکته مهم این است که مناسبات امنیتی خاورمیانه در پی تحولات جاری برای همیشه تغییر کرده و رنگ و بویی تازه به خود گرفته است.

با توجه به چارچوبی که پیشتر اشاره شد، یعنی تلاش رژیم صهیونیستی برای تغییر صحنه نبرد از نیابتی به مستقیم، می‌توان گفت که معلوم نیست رژیم صهیونیستی به سمت گسترش تنش با تهران و کشاندن پای واشنگتن به نبرد با جمهوری اسلامی ایران حرکت خواهد کرد یا فشار متحدانش او را ملزم به نبرد با نیروهای مقاومت و پاسخ‌های غیر‌مستقیم به تهران می‌کند؟ برای مثال بتواند جواز حمله به رفح را دریافت کند، البته با توجه به داده‌های موجود گزینه اول فعلا محتمل‌تر است.

در چنین شرایطی تهران اعلام کرده عملیات انتقامش پایان یافته است، اما دستگاه نظامی و دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران به صهیونیست‌ها هشدار داده که در صورت هرگونه حمله به خاک جمهوری اسلامی ایران، پاسخی به مراتب گسترده‌تر، شدیدتر و سریع‌تر را دریافت خواهند کرد.

اخبار برگزیدهسیاسی