ایران در آستانه جهش اقتصادی؛ سرمایه گذاران در انتظار چراغ سبز حاکمیت

فاطمه محمودی‌فر- جهان صنعت نیوز: سرمایه‌گذاران خارجی در صورت مشاهده شاخص‌های اقتصادی بهبودیافته و امنیت سرمایه‌گذاری، جذب ایران خواهند شد. تضمین سود و ایمنی سرمایه، همراه با رفع موانع بین‌المللی و تسهیل فرایندهای قضایی برای حل اختلافات، از عوامل کلیدی در این خصوص هستند. همچنین، آماده‌سازی بنگاه‌های بزرگ با تغییر در نگرش مدیریتی برای رقابت‌پذیری در فضای بین‌المللی و بهره‌برداری از مزایای نسبی ایران مانند انرژی، می‌تواند موقعیت تجاری کشور را ارتقا دهد.

در این‌باره با ایمان زنگنه، کارشناس اقتصادی گفت‌وگویی انجام دادیم، که در ادامه می‌خوانید:

بهبود زیرساخت‌های اقتصادی پیش‌نیاز جذب سرمایه‌گذاری خارجی

سرمایه‌گذار پیش از هر چیز به شاخص‌های اقتصادی کشور توجه می‌کند و برای جذب سرمایه‌گذاری، این شاخص‌ها باید بهبود پیدا کنند. سرمایه‌گذار با دستور و پیشنهاد سرمایه‌گذاری نمی‌کند، بلکه زمانی اقدام به این کار می‌کند که احساس کند در آنجا سود مطمئن و ایمنی وجود دارد. نمونه بارز این موضوع را می‌توان در پیشرفت اقتصادی چین مشاهده کرد؛ بخشی از این پیشرفت، ناشی از سرمایه‌گذاری شرکت‌های آمریکایی بوده است. در حال حاضر نیز که دونالد ترامپ جنگ تعرفه‌ای علیه چین را تشدید کرده، بخشی از این محدودیت‌ها متوجه بنگاه‌ها و تولیدکنندگان آمریکایی است که چرا تولید را به چین منتقل کرده‌اند. سرمایه‌گذار به دنبال استانداردهایی است که متضمن امنیت سرمایه‌گذاری‌اش باشد و ز بازگشت اصل و سود سرمایه‌اش مطمئن شود.  

 لزوم خروج ایران از لیست سیاه

برای جذب سرمایه‌گذاری، ایران باید از لیست سیاه پولشویی خارج شود، FATF را بپذیرد و از زمره کشورهای با ریسک اقتصادی بالا خارج گردد تا به عنوان یک کشور متعارف برای سرمایه‌گذاران شناخته شود.

سرمایه‌گذار نیازمند تضمین حقوقی است

ایجاد تضامین حقوقی برای جذب سرمایه‌گذاران  ضروری است. سیستم قضایی باید آمادگی مواجهه با این شرایط را داشته باشد. بنابراین، باید سازوکاری طراحی شود تا قوه قضاییه از ظرفیت‌های موجود برای حل‌وفصل اختلافات استفاده کند؛ از جمله امکان داوری‌های خارج از ساختار رسمی قضایی. در کشور ما، ظرفیت‌های قابل توجهی مانند «مرکز کارشناسان رسمی دادگستری» وجود دارد که نهادی عمومی و غیروابسته به قوه قضاییه است و می‌تواند نقشی تحول‌آفرین در این زمینه ایفا کند. سرمایه‌گذار در صورت بروز اختلاف، باید اطمینان یابد که مرجعی تخصصی و مورد اعتماد برای رسیدگی وجود دارد. از سوی دیگر، بروکراسی سنگین دولتی و روند زمان‌بر صدور مجوزها از دیگر موانع مهم محسوب می‌شود. اگرچه «قانون تسهیل صدور مجوزهای کسب‌وکار» گامی مثبت بوده، اما همچنان لازم است توجه شود که سرمایه‌گذار با استانداردهای سخت‌گیرانه و بازرسی‌های متعدد دچار دلسردی و سردرگمی نشود

ایران تشنه سرمایه‌گذاری

نباید با سخت‌گیری‌های اداری، مراجعات مکرر و بازرسی‌های پی‌درپی، مانع جذب سرمایه‌گذاران خارجی شد. در کوتاه‌مدت لازم است استانداردها به حداقل ممکن کاهش یافته و فشارهای مرسوم بر تولیدکنندگان داخلی نیز تعدیل شود تا مسیر ورود سرمایه هموار گردد. کشور در شرایطی قرار دارد که تشنه سرمایه‌گذاری است؛ چرا که طی سال‌های گذشته شاهد خروج سرمایه و قطع ارتباط نظام بانکی با شبکه بین‌الملل بوده است. ظرفیت‌های داخلی برای جذب سرمایه‌گذاری قابل توجه بوده و در صورت عادی‌سازی روابط بانکی، امکان تأمین مالی پروژه‌های بزرگ از طریق ابزارهایی همچون خطوط اعتباری، فاینانس و ریفاینانس فراهم خواهد شد.

وضعیت کسب‌وکارهای بزرگ و کوچک در شرایط تحریمی و پساتحریمی احتمالی

در شرایط تحریمی با سازوکارهای خاص و غلبه نقش دولت در اقتصاد، بنگاه‌های بزرگ صنعتی مانند ایران خودرو، سایپا، پتروشیمی‌ها، پالایشگاه‌ها و فولادی‌ها باید قابلیت انطباق با شرایط جدید و رقابت‌پذیری در فضای بین‌الملل را پیدا کنند. در مقابل، کسب‌وکارهای کوچک و خانوادگی که به‌طور مستقیم کمتر تحت تأثیر تحریم‌ها قرار می‌گیرند، با کاهش محدودیت‌ها می‌توانند زمینه‌ساز افزایش اشتغال و رونق تولید شوند. نگرانی‌ها عمدتاً متوجه بنگاه‌های بزرگی است که در دوران تحریم با تکیه بر رانت و مدیریت دولتی فعالیت داشته‌اند و مشخص نیست آیا می‌توانند در فضای بازتر اقتصادی با حضور سرمایه‌گذاران خارجی و تسهیل تجارت بین‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌الملل‌ال، به فعالیت رقابتی و پایدار ادامه دهند یا خیر.

بنگاه‌های رانت‌‌‌‌‌‌‌زده در دوراهی بقا یا تحول مدیریتی

برای تداوم فعالیت و جذب سرمایه‌گذاری خارجی، بنگاه‌های صنعتی باید خروجی‌هایی با کیفیت بالا و قیمت رقابتی ارائه دهند. بسیاری از این بنگاه‌ها طی سال‌ها به دلیل اتکا به رانت و امکانات ویژه، از فضای رقابتی فاصله گرفته و سودآوری خود را از دست داده‌اند. در صورت ورود سرمایه‌گذار خارجی و ایجاد شراکت‌های بین‌المللی، این بنگاه‌ها ناگزیر به چابک‌سازی ساختار و تغییر نگرش مدیریتی خواهند بود، چرا که سرمایه‌گذار خواهان نقش‌آفرینی در مدیریت و تضمین بهره‌وری سرمایه خود است.

نفت، گاز و یک فرصت تاریخی برای تسخیر بازارهای جهانی

ایران با برخورداری از منابع عظیم نفت و گاز، ظرفیت بالایی برای جذب سرمایه‌گذاری در بخش انرژی دارد؛ ظرفیتی که می‌تواند زمینه‌ساز انتقال صنایع بزرگ به داخل کشور و تبدیل ایران به قطب پتروشیمی منطقه شود. در غیاب سرمایه‌گذاری مؤثر، حتی کشورهای دارای منابع غنی نیز با بحران انرژی مواجه خواهند شد. در شرایط تحولات نوین در تجارت بین‌الملل و شکل‌گیری اتحادهای تازه، ایران این فرصت را دارد تا با بهره‌گیری از مزیت‌های نسبی خود، جایگاهی راهبردی در نقشه جدید اقتصادی جهان به دست آورد.

اخبار برگزیدهاقتصاد کلان