بابک زنجانی یا نسخه بی‌کیفیت ایلان ماسک؟

سارا پوردلجو –  جهان صنعت نیوز: در فضای امروز رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی، مقایسه‌های اغلب نادرستی میان چهره‌های شاخص اقتصادی و فناوری مطرح می‌شود که گاهی موجب سوءتفاهم و برداشت‌های نادرست می‌گردد. یکی از این مقایسه‌ها، بین بابک زنجانی و ایلان ماسک است که به‌دلیل تفاوت‌های بنیادین در سابقه، عملکرد و جایگاه هر یک، نیازمند تحلیل دقیق و موشکافانه است. واکنش‌های متفاوتی در مورد این قیاس در شبکه‌های اجتماعی به چشم می‌خورد. نکته‌ی حائز اهمیت این است که حتی اگر ایلان ماسک هم باشی، از زیر تیغ اعدام نجات پیدا نمی‌کنی؛ بنابراین، مقایسه‌ی بابک زنجانی با ایلان ماسک را باید از همان ابتدای امر رد کرد، چرا که زنجانی یک سور به ماسک زده است! این مرد در هاله‌ای از ابهام قرار دارد و پیوسته تلاش می‌کند پا جای پای بزرگان اقتصاد و تکنولوژی جهان بگذارد؛ هرچند که هیچ پیشینه‌ی قابل قبولی ندارد و تنها به غولی ثروتمند تبدیل شده که حجم زیادی پول دارد.

ماسک و زنجانی، هر کدام کجای کار قرار دارند؟

ماسک، کارآفرینی آشنا با فناوری و دارای رزومه‌ای کم‌نظیر در سطح جهانی است که در حوزه‌های خودرو، هوا و فضا، انرژی و هوش مصنوعی فعالیت می‌کند؛ در حالی‌که زنجانی در دهه ۱۳۹۰ عمدتاً به‌عنوان «دورزن تحریم‌ها» و «واسطه فروش نفت» شناخته شد و سپس به‌دلیل پرونده‌ی فساد اقتصادی کلان، محکوم و چند سالی در حبس بوده است.این تفاوت، هرگونه قیاس را از اساس دچار اشکال می‌کند. مدرک مشخصی از تولید محصول تکنولوژیک، ثبت اختراع یا شرکت‌های نوآوری با شفافیت مالی از سوی زنجانی در دسترس نیست؛ ارجاعات موجود عمدتاً متون و پست‌های شبکه‌های اجتماعی منتسب به او هستند. ماسک، صرف‌نظر از نقدهایی که به او وارد است، در بازارهای سرمایه‌ی شفاف و تحت نظارت فعالیت می‌کند؛ اما زنجانی بنا بر احکام رسمی به‌دلیل اخلال در نظام اقتصادی و عدم تسویه بدهی‌های سنگین به دولت محکوم شده و مجازات او در ادامه کاهش یافته است. حاشیه‌های پی‌درپی پیرامون اکانت‌های منتسب، واکنش‌ها و حتی گزارش احضار یا تکذیب احضار توسط پلیس فتا نشان می‌دهد که ادعاهای اخیر با حساسیت‌های حقوقی و رسانه‌ای مواجه‌اند و این روند فاصله‌ای جدی با الگوی «کارآفرینی مورد حمایت نهادهای مالی» دارد.

بابک زنجانی، مردی برای تمام فصول!

کافی‌ست در موتور جست‌وجوی گوگل نام «دات‌وان» را جست‌وجو کنید تا با حجم زیاد و متنوعی از فعالیت‌های زنجانی مواجه شوید. بر اساس اطلاعات موجود، این هولدینگ ۱۳ زیرمجموعه فعال در حوزه‌های متنوع دارد؛ حوزه‌هایی مانند شرکت هواپیمایی برای ارائه خدمات پرواز مسافری، خدمات گردشگری بین‌المللی، تهاتر و مبادلات تجاری، ارائه خدمات تجارت الکترونیک، فعالیت‌های رسانه‌ای، صرافی رمزارز برای مبادلات دیجیتال، حمل‌ونقل ریلی مسافری، صرافی، لیزینگ خودرو، اپراتور مجازی تلفن همراه (MVNO)، فناوری اطلاعات، بازرگانی بین‌الملل و خدمات دیتا و ارتباطات. از آن سو، رد پای ایلان ماسک را می‌توان در مهم‌ترین اتفاقات دنیای تکنولوژی مشاهده کرد؛ از جمله شرکت تسلا (خودروهای پیشرفته)، اسپیس ایکس (شرکت فضایی فعال در پرتاب‌های موشکی)، استارلینک که شبکه ماهواره‌ای اینترنتی با هدف ارائه اینترنت پرسرعت در نقاط دورافتاده و کمتر توسعه‌یافته جهان است، بورینگ کمپانی که برای ساخت تونل‌های زیرزمینی به منظور کاهش ترافیک شهری و توسعه سیستم حمل‌ونقل سریع فعالیت می‌کند، و نورالینک، پروژه‌ای برای توسعه رابط‌های مغز و کامپیوتر به منظور درمان بیماری‌های عصبی و در نهایت افزایش توانایی‌های شناختی انسان. واضح است که این دو چهره هرگز قابل مقایسه نیستند. ایلان ماسک نماینده یک کارآفرین برجسته، هوشمند، شفاف و اثرگذار در حوزه‌های مختلف صنعتی است که بر پایه نوآوری و توسعه پایدار فعالیت می‌کند؛ در حالی که بابک زنجانی عمدتاً به واسطه روش‌های غیرشفاف اقتصادی و اتهامات سنگین فساد شناخته شده است. در فضای رسانه‌ای نیز تلاش برای برندسازی کاذب و القای «ایلان ماسک ایران بودن» بیشتر جنبه تبلیغاتی و رسانه‌ای دارد تا واقعیت عینی و مستند.

در راستای راه‌اندازی دات‌وان، کمپینی در فضای مجازی راه افتاده تحت عنوان «سوار تاکسی‌های بابک زنجانی نمی‌شویم» که خود بحث‌برانگیز است. عده‌ای این طرح را به‌شدت نقد کرده‌اند و عده‌ای دیگر بر این باورند که هرچند سرمایه‌ی زنجانی در هاله‌ای از ابهام است، اما او در حال خدمت‌رسانی به مردم است.

با این حال، پر واضح است که «ایلان ماسک ایران بودن» بیشتر شبیه به یک برندسازی رسانه‌ای است تا واقعیتی مبتنی بر کارنامه‌ی فناوری و شفافیت مالی زنجانی که بعید نیست پشت پرده آن هم خودش باشد.

 

اجتماعی و فرهنگیاخبار برگزیده