بلوف سیاسی ترامپ برای فرار از استیضاح

قاسم محب علی * به نظر می رسید که موضوع تکراری ترامپ مبنی بر خروج آمریکا از سوریه بیشتر برای منحرف ساختن توجهات کنگره ، چه جمهوریخواهان و چه دموکرات ها از موضوع استیضاح است که این روزها گریبان ترامپ را گرفته و در آستانه انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ آمریکا آینده سیاسی او را تهدید می کند. ترامپ بر آن است با منحرف کردن توجه مردم و رسانه ها از موضوع استیضاح به سمت سوریه و کشمکش هایی که آمریکا و منطقه خواه ناخواه در آن درگیر خواهند شد، برای خود زمان بخرد و شاید بتواند از این مخمصه بگریزد.

از طرفی از آنجایی که این سیاست هیچ تناسبی با ساختار سیاسی، اداری، اجتماعی آمریکا ندارد، ترامپ به ناچار مجبور به تعدیل آن خواهد شد. همانطور که پیش از این نیز ترامپ یک بار دیگر هم از دستور خود در سوریه عقب نشینی کرده بود. ترامپ در دسامبر گذشته نظر مشاوران ارشدش را نادیده گرفت و دستور خروج تمامی ۲۰۰۰ نیروی زمینی آمریکا از سوریه ظرف ۳۰ روز را صادر کرد که در نهایت این تصمیم لغو شد و این بار هم دوباره همان سیاست و همان رفتار را در پیش گرفته است.

در صورت تخلیه نیروهای آمریکایی از سوریه طرف های مختلفی از این خروج سود خواهند برد، یکی از این طرف ها ترکیه است، در واقع ترکیه حضورش را در سوریه به نوعی به توافق روسیه و ایران رسانده و طبیعی است که تلاش می کند که حضور خود را در این منطقه رسمیت ببخشد، از طرفی ایران چندان راغب نیست که کردها به یک دولت مستقل در سوریه و عراق تبدیل شوند.

در اینجا مناقشه ای کردی- ترکی بوجود می آید که ممکن است باعث شود طرف های دیگر از این موضوع سود ببرند. از طرف دیگر دولت سوریه و دولت حامی آن یعنی ایران و روسیه دستشان در گسترش دولت مرکزی به سمت شرق بازتر خواهد شد و از طرفی کردها در صورت تحت فشار قرار گرفتن از سوی ترکیه احتمال دارد که با دولت سوریه به توافق برسند و به جای این که خودشان مستقیم وارد جنگ شوند، ارتش سوریه را در مقابله با ترکیه قرار دهند. بنابراین فعل و انفعالات جدیدی در منطقه اتفاق خواهد افتاد.

این احتمال وجود دارد که ترامپ به این مسئله علاقمند باشد که از درگیری بین ترکیه با روسیه یا ایران، یا دولت سوریه و ترکیه و کردها سود برده و در سایه آن طرف های مختلف عاجز از حل این بحران شده و دست یاری به سوی آمریکا دراز کنند.

از طرفی دیگر هم اگر این نیت در شرق سوریه فراهم شود، و ارتباط زمینی ایران از طریق عراق با سوریه و لبنان فراهم شود، می تواند به سیاست ایران برای ایجاد کریدوری از تهران تا شرق مدیترانه کمک کند که این موضوع از سوی اسرائیل و آمریکا قابل تحمل نبوده و ممکن است به بحران های جدیدی در منطقه دست بزنند و مواضع ایران و سوریه را مورد هدف قرار دهند که در صورت پاسخگویی ایران وقوع یک جنگ منطقه ای دور از ذهن نخواهد بود.

* مدیرکل پیشین بخش خاورمیانه وزارت خارجه