سایه گرانی بر سر بازار
به گزارش جهان صنعت نیوز: کمبود و گرانی کالاهای اساسی در روزهای پایانی سال اگرچه اتفاقی بود که هر ساله با افزایش تقاضا رخ می‌داد اما کاهش قابل توجه قدرت خرید مردم در سال جاری به جایی رسیده است که دیگر کمبودی در بازار وجود ندارد. در این خصوص تولیدکنندگان و فروشندگان مواد پروتئینی همچون گوشت، مرغ و ماهی اعلام می‌کنند با کاهش قدرت خرید مردم، بازار بسیار ضعیف و راکد شده و اتفاقا همین موضوع باعث شده که کمبودی در بازار این اقلام وجود نداشته باشد. با این حال اما گرانی دست از سر بازار بر نمی‌دارد و مشکلاتی همچون افزایش هزینه‌های جانبی تولید، گرانی حمل‌و‌نقل، کمبود نظارت‌ها و سودجویی دلالان شرایط را پیچیده‌تر از سال‌های گذشته کرده است به طوری که با وجود عدم کمبود کالا، همچنان گرانی به صورت افسارگسیخته ادامه دارد. در این میان مباحثی که در خصوص حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی مطرح شد، تکانه‌های جدیدی را متوجه بازار نهاده‌های دامی و اقلام پروتئینی کرد و افزایش قیمت‌هایی را نیز از این بابت به همراه داشت. این در حالی است که به گفته عضو کمیسیون تلفیق بودجه ۱۴۰۱، در نهایت قرار شد در سال آینده حدود ۹ میلیارد دلار بابت واردات کالاهای اساسی و دارو ارز ترجیحی تخصیص داده شود.
به دنبال تصمیمات دولت در مورد حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی نهاده‌های دامی، هشدارهایی از سوی برخی از کارشناسان از بروز یک ابرتورم شنیده شد به طوری که به دولتمردان هشدار دادند در صورت حذف ارز ترجیحی، شاهد رشد چند برابری کالاهای این حوزه خواهیم بود. در واقع توصیه کارشناسان به دولت این بود که باید در حذف ارز ترجیحی به قدرت خرید مردم توجه داشته باشد و این کار را به صورت تدریجی انجام دهد چراکه همین حالا نیز گرانی‌های موجود در بازار به گونه‌ای است که خیلی از اقشار جامعه توان تامین نیازهای اساسی خود را ندارند. در همین راستا محسن دهنوی با اشاره به مصوبه مهم این کمیسیون در راستای تخصیص ۹ میلیارد دلار ارز ترجیحی جهت واردات کالاهای اساسی و دارو گفت: نرخ خرید تضمینی گندم ۹۵۰۰ تومان در نظر گرفته شد؛ بر این اساس احتمالا نیاز داخل از این طریق تامین خواهد شد.
قیمت نان آزاد نمی‌شود
عضو کمیسیون تلفیق بودجه ۱۴۰۱ همچنین در خصوص ابهامات حذف یارانه نان گفت: سال آینده خرید تضمینی گندم انجام خواهد شد و بر این اساس نان نیز به نرخ یارانه‌ای توزیع می‌شود. در کمیسیون تلفیق بودجه، منابع تامین گندم برای سال آتی به صورت ریالی لحاظ شده است. مبنای کمیسیون تلفیق نیز این است که منابع به صورت ریالی تخصیص داده شود و هر میزان دولت صلاح دید از گندم تولید داخل تهیه کند و در صورت نیاز با استفاده از همان منابع ریالی واردات گندم انجام شود.
وی افزود: برآوردمان این است که وقتی نرخ خرید تضمینی گندم در سال آتی افزایش یافته، حاشیه سود کشاورزان داخلی به حدی بالا برود که تمام نیاز داخلی از محل تولید داخل گندم تامین شود.
دهنوی در پاسخ به اینکه در بحث تخصیص ۹ میلیارد دلار ارز ۴۲۰۰ تومانی جهت واردات کالاهای اساسی، خبری مطرح می‌شود که گویا قیمت نان آزاد خواهد شد، آیا در این باره در کمیسیون تلفیق تصمیم خاصی لحاظ شده است؟ گفت: اتفاقا اصلا قرار نیست قیمت نان آزاد شود، نه دولت چنین پیشنهادی داده است و نه کمیسیون تلفیق چنین نظری دارد؛ بر این اساس به هیچ‌وجه بحث آزادسازی قیمت نان مطرح نیست. حداقل قیمت خرید تضمینی گندم ۹۵۰۰ تومان لحاظ شد تا از این طریق از کشاورزان برای کاشت گندم حمایت شود. این بحث اصلا ارتباطی به حذف یارانه گندم و نان ندارد. دولت یارانه‌اش را باید کمافی‌السابق بدهد و می‌خواهد و این روند ادامه خواهد داشت.
گوشت قرمز همچنان بر مدار صعود
بر اساس تصمیم اعضای کمیسیون تلفیق بودجه ۱۴۰۱ اگرچه قرار است تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی به واردات کالاهای اساسی و دارو ادامه داشته باشد اما نگاهی به بازار اقلام پروتئینی نشان می‌دهد که افزایش قیمت‌های جدیدی در بازار این کالاها ایجاد شده و با نزدیک شدن به روزهای پایانی سال و افزایش سودجویی دلالان، احتمالا این افزایش قیمت‌ها تشدید خواهد شد.
در همین راستا رییس اتحادیه فروشندگان گوشت و مرغ اهواز از افزایش ۱۰ تا ۱۵ درصدی قیمت گوشت قرمز در بازار خبر داد. سید اصغر حسینی بهارانچی درباره علت افزایش قیمت گوشت قرمز در بازار اظهار کرد: علت افزایش قیمت گوشت قرمز صادرات است و با وجود جلوگیری از صادرات گوشت اما گوشت را به صورت قاچاق صادر می‌کنند.
وی افزود: نرخ گوشت سراسری است و از اواسط دی‌ماه به آسانی قیمت آن را افزایش دادند و در حال حاضر قیمت هر کیلوگرم گوشت گوسفند ۱۵۰ تا ۱۵۵ هزار تومان است که نسبت به دو هفته گذشته افزایش ۱۰ تا ۱۵ درصدی داشته است.
رییس اتحادیه فروشندگان گوشت و مرغ اهواز با اشاره به قیمت مرغ و تخم‌مرغ گفت: قیمت مرغ در بازار نسبت به دو هفته گذشته تغییری نکرده و در حال حاضر هر کیلوگرم مرغ ۲۶ هزار و ۵۰۰ تا ۲۷ هزار و ۵۰۰ تومان است. همچنین هر عدد تخم‌مرغ وارداتی ۱۴۰۰ تومان، هر عدد تخم‌مرغ داخلی ۱۷۵۰ تا ۱۸۵۰ تومان قیمت دارد.
حسینی بهارانچی درباره وضعیت بازار ماهی تصریح کرد: ماهی قیمت ثابتی ندارد و انواع ماهی توسط عمده‌فروشان ماهی قیمت‌گذاری می‌شود. علت افزایش قیمت‌های اخیر در بازار نیز بارندگی‌ها، وزش باد و سرما و طوفانی بودن دریا و کاهش صید است و به این جهت کمبود ماهی در بازار وجود دارد؛ مثلا ماهی شوریده اکثر روزها در بازار وجود ندارد.
وی درباره کمبود فرآورده‌های دامی در بازار گفت: همه اقلام شامل مرغ، گوشت و تخم‌مرغ به فراوانی در بازار وجود دارند و در این زمینه‌ها کمبودی نداریم. در واقع توان خرید مردم در خصوص این اقلام، پایین و بازار راکد است و به این علت کمبودی در بازار وجود ندارد.
افزایش قیمت جوجه در سایه نبود نظارت
دبیر کانون مرغداران گوشتی کشور نیز با انتقاد از کمبود نظارت‌ها گفت: قیمت مصوب جوجه یک‌روزه ۶۰۰۰ تومان تعیین شده است ولی در حال حاضر جوجه با قیمت ۹ تا ۱۱ هزار تومان در بازار خرید و فروش می‌شود و هیچ نظارتی هم بر آن نیست.
پرویز فروغی ادامه داد: هیچ نظارتی بر افزایش قیمت جوجه یک‌روزه نیست. در واقع هیچ‌وقت نظارتی بر بازار جوجه یک‌روزه وجود نداشته است و در سایه همین عدم نظارت قیمت‌ها بالا می‌رود.دبیرکانون مرغداران گوشتی کشور در پاسخ به اینکه گفته می‌شود افزایش تقاضا برای جوجه‌ریزی قیمت‌ها را بالا برده است، گفت: افزایش تقاضا دلیل بر افزایش قیمت نیست و هیچ توجیهی ندارد. مگر زمانی که تقاضای خرید مرغ زیاد می‌شود مرغداران اجازه افزایش قیمت دارند؟ مگر نه اینکه تعزیرات با هرگونه افزایش قیمت مرغ برخورد می‌کند؟
وی تصریح کرد: نباید سیاست یک بام و دوهوا در پیش گرفته شود. اگر افزایش تقاضا داریم و قرار است قیمت جوجه یک‌روزه هم به تبع آن افزایش یابد، پس باید قیمت مرغ هم براساس هزینه‌های تولید محاسبه شود. این درست نیست که مرغداران جوجه یک‌روزه را گران خریداری کنند و از آن طرف مرغ را ارزان یعنی کمتر از قیمت تمام‌شده تولید بفروشند.
فروغی با بیان اینکه قیمت تمام‌شده مرغ زنده برای مرغداران بیش از ۲۰ هزار تومان و نرخ مصوب مرغ زنده نیز ۱۹ هزار و۷۰۰ تومان است، گفت: مرغ باید با نرخ مصوب ۳۱ هزار تومان به دست مصرف‌کننده برسد ولی گاهی می‌بینیم که در بازار این‌گونه نیست.
وی با اشاره به اینکه هیچ نظارتی بر کرایه‌های حمل نهاده‌های دامی وجود ندارد، افزود: هر چقدر که راننده تعیین کند مرغدار مجبور است با آن موافقت کند، زیرا در غیراین صورت بارش را حمل نمی‌کنند. از طرفی کرایه حمل‌و‌نقل نهاده‌های دامی از بندر تا مثلا تهران باید هر تن حدود ۴۰۰ تومان باشد ولی راننده‌ها تنی ۸۰۰ تومان هم بار نمی‌زنند. این فعال بخش خصوصی گفت: اگر قرار است چارچوبی برای تولید تعیین شود، باید همه زنجیره آن را رعایت کنند.
تمایل مردم برای مصرف ماهی کاهش پیدا کرد
بازار گوشت و مرغ در حالی با افزایش قیمت‌های جدید همراه شده است که بازار ماهی نیز مدت‌هاست با نرخ‌های چند گانه و کاهش قدرت خرید مردم روبه‌رو است. همچنین گفته می‌شود که با نزدیک شدن به روزهای پایانی سال و شب عید احتمال افزایش نرخ ماهی قزل‌آلا وجود دارد. در همین رابطه مدیرعامل اتحادیه سراسری ماهیان سردآبی خاطرنشان کرد: تولیدکنندگان مدت‌هاست که ماهی قزل‌آلا را با همان نرخ ثابت کیلویی ۶۷ هزار تومان عرضه می‌کنند. اما چه اتفاقاتی رخ داد که قیمت قزل‌آلا در مقاطعی به بالای ۱۰۰ هزار تومان در واحدهای عرضه رسید هنوز برای ما روشن نشده است.
آرش نبی‌زاده با اشاره پیش‌بینی افزایش قیمت ماهی قزل‌آلا گفت: با نزدیک شدن به روزهای پایان سال احتمال افزایش نرخ قزل‌آلا وجود دارد. با کاهش قدرت خرید مردم، بازار بسیار ضعیف شده و تولیدکنندگان با آسیب و ضرر ماهی را به فروش می‌رسانند که استخرهای خود را خالی کنند.
فعال اقتصادی قیمت ماهی قزل‌آلا سر مزرعه را کیلویی ۶۷ هزار تومان عنوان کرد و افزود: در سال‌جاری صادرات توانست بسیاری از مزارع تولیدکنندگان قزل‌آلا را نجات بدهد تا آنها همچنان برای تولید در سال آینده راغب باشند. به نظر من اگر امکان صادرات وجود نداشت برای بسیاری از تولیدکنندگان ادامه حیات اقتصادی میسر نبود.
وی با اشاره به کشورهای هدف صادراتی گفت: ماهی قزل‌آلا به آذربایجان، ارمنستان، عراق، قطر، عمارت و روسیه صادر شد. سال گذشته حدود ۱۶ هزار تن قزل‌آلا صادر کردیم که در سال‌جاری تا به امروز میزان صادرات به ۱۰ هزار تن هم نرسیده است.
نبی‌زاده در تشریح وضعیت مزارعی که با هدف مصرف داخلی تولید می‌کردند، گفت: در این واحدها هزینه‌ها با درآمد همخوانی ندارد و بسیاری از این واحدها میزان تولید خود را در سال آینده کاهش خواهند داد. همچنین علاوه بر کاهش خرید قزل‌آلا، از سوی مردم خشکسالی نیز مزید بر علت شد و میزان تولید را ۱۵ تا ۲۰ هزار تن کاهش داد.
قیمت ماهی در حال حاضر ۳ برابر مرغ است
وی میزان تولید قزل‌آلا را در سال گذشته حدود ۱۴۵ هزار تن عنوان کرد و افزود: در سال‌جاری میزان تولید به حدود ۱۱۵ هزار تن رسید و باید منتظر باشیم که در سال آینده چه پیش خواهد آمد. اگر همچنان همین روند ادامه داشته باشد بسیاری از تولیدکنندگان تولید را متوقف خواهند کرد. به گفته نبی‌زاده، قیمت ماهی در حال حاضر سه برابر مرغ است از این رو تمایل مردم برای مصرف کاهش پیدا می‌کند.
مدیرعامل اتحادیه سراسری ماهیان سردآبی خاطرنشان کرد: تولیدکنندگان آبزیان جزو محدود بخش‌های کشاورزی هستند که از یارانه دولتی کمی استفاده می‌کنند. نرخ خوراک ماهیان با نرخ نیمایی وارد می‌شود و به همین دلیل قیمت تمام‌شده محصولات بالاست. با مقایسه قیمت مرغ و ماهی این موضوع بیشتر مشهود می‌شود.
فعال اقتصادی در ادامه گفت: بسیاری از تولیدکنندگان برای تامین خوراک مورد نیاز واحد تولیدی خود نهاده‌ها را با نرخ آزاد خریداری می‌کنند، این در حالی است که دولت به ما اعلام کرده که نهاده‌ها فقط در سامانه بازارگاه توزیع می‌شود. حالا این پرسش مطرح است که چگونه یک تولیدکننده نهاده را با نرخ آزاد آن هم در حدود ۱۵ هزار تن از بازار آزاد خریدار می‌کند؟ پس مشخص است که سیستم توزیع نهاده‌ها در کشور چالش‌های جدی دارد. تولیدکنندگان هر هفته به نهاده نیاز دارند و باید نیاز خود را خریداری کنند.
وی با بیان اینکه تولیدکنندگان از افزایش نرخ قزل‌آلا در ماه‌های اخیر سودی عایدشان نشد، افزود: تولیدکنندگان مدت‌هاست که قزل‌آلا را با همان نرخ ثابت کیلویی ۶۷ هزار تومان عرضه می‌کنند و اما چه اتفاقاتی رخ داد که قیمت قزل‌آلا در مقاطعی به بالای ۱۰۰ هزار تومان در واحدهای عرضه رسید هنوز برای ما روشن نشده است.
نبی‌زاده با اشاره به قیمت پایین ماهیان دریا در ایران تصریح کرد: قیمت ماهی در داخل کشور نسبت به کشورهای منطقه پایین است. یارانه سوخت به صیادان تعلق می‌گیرد، از این رو قیمت این ماهیان پایین است و ماهیان صیدشده در داخل کشور عرضه نمی‌شوند و بخش اعظم آنها صادر می‌شوند. چرا یک صیاد وقتی می‌تواند صید خود را کیلویی ۴۰۰ هزار تومان به فروش برساند آن را در بازار داخلی کیلویی ۱۷۰ تا ۱۸۰ هزار تومان عرضه کند؟
لینک کوتاه :
