خنجر از پشت اردوغان به پوتین
اردوغان در حالی که روز دوشنبه عضویت سوئد در ناتو را مشروط به عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا کرده بود، روز گذشته در اقدامی غیر‌منتظره با پیوستن این کشور به ناتو موافقت کرد.
به گزارش جهان صنعت نیوز، خبرگزاری یورونیوز به نقل از ینس استولتنبرگ دبیرکل ناتو اعلام کرد اردوغان پروتکل پیوستن سوئد به ناتو را به پارلمان ترکیه ارسال و تصویب آن را تضمین خواهد کرد. در واقع دبیرکل ناتو خبر موافقت ترکیه برای پیوستن به سوئد را پس از مذاکره رییس‌جمهوری ترکیه با نخست‌وزیر سوئد اعلام و تاکید کرد که دو کشور برای رسیدگی به نگرانی‌های امنیتی مشروع ترکیه با یکدیگر همکاری نزدیک‌تری خواهند داشت. به عنوان مثال سوئد قانون اساسی خود را اصلاح کرده، قوانین خود را تغییر داده، عملیات ضدتروریستی خود را به‌طور قابل‌توجهی علیه حزب کارگران کردستان (پ‌ک‌ک) گسترش داده و صادرات تسلیحات خود به ترکیه را از سر گرفته است.
دلایل چرخش معنادار اردوغان
در همین راستا سوال مهم این است که رییس‌جمهوری ترکیه به چه دلیل سرانجام موافقت خود را با پیوستن سوئد به ناتو اعلام کرده است؟
برای بررسی این موضوع چند مولفه کلیدی وجود دارد که می‌تواند از بازی دیپلماتیک اردوغان با کارت سوئد در ناتو رمزگشایی کند.
فشار غربی ها جواب داد؟
می‌دانیم بیش از یک سال است که ترکیه مخالف پیوستن سوئد به ناتو است. در واقع پس از حمله روسیه به اوکراین دو کشور سوئد و فنلاند خواستار پیوستن به ناتو بودند.
در این میان عضویت فنلاند به رسمیت شناخته شد، اما از آنجا که پروتکل پیوستن به ناتو، منوط به موافقت تمامی اعضای این سازمان است، ترکیه به دلایل مختلف از جمله حمایت سوئد از پ‌ک‌ک و حضور اعضای این گروه در خاک سوئد با پیوستن این کشور به ناتو مخالفت کرده است.
در طول این مدت اردوغان روابط بسیار نزدیک خود را با پوتین نیز حفظ کرده است، به‌طوری که گفته می‌شود یکی از معدود روسای‌جمهوری است که به صورت همزمان با غرب و روسیه رابطه دارد. حتی روز دوشنبه نیز شاهد بودیم که اردوغان یک شرط تقریبا غیرممکن برای عضویت سوئد به ناتو گذاشته بود. او به صراحت دو روز قبل اعلام کرد شرط پیوستن سوئد به ناتو، عضویت ترکیه در اتحادیه اروپاست.
به همین دلیل است که برخی از ناظران معتقدند ترکیه به دلیل فشارهای غرب در نهایت ناچار به کوتاه آمدن در قبال این قضیه شده است. به عنوان مثال شبکه خبری سی‌ان‌ان گزارش داده که موافقت اردوغان با این الحاق به واسطه فشارهای ایالات متحده و اروپا ممکن شده؛ امری که آن را یک پیروزی بزرگ برای بایدن در روز نخست اجلاس ناتو در ویلنیوس لیتوانی دانسته است.
سوئد اهرم فشار ترکیه می‌شود؟
از سوی دیگر برخی از تحلیلگران معتقدند ترکیه با استفاده از کارت سوئد تلاش خود را برای اخذ امتیازات لازم از سوی اروپا و آمریکا به سرانجام رسانده و حالا در چرخشی معنادار با الحاق سوئد به ناتو موافقت کرده است. به عنوان مثال یک مقام ارشد ترکیه گفته که آنکارا با چنین اقدامی توانسته امتیازهایی از جمله لغو تحریم‌ها و آزادسازی سازوکارهای ویزا برای شهروندانش را به دست آورد.
همچنین گفته می‌شود در دیدار اردوغان با نخست‌وزیر سوئد، استکهلم اعلام کرده که از روند عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا حمایت می‌کند و نوسازی اتحادیه گمرکی با آنکارا را نیز در دستور کار قرار می‌دهد.
علاوه بر این در حالی جیک سالیوان مشاور امنیت ملی آمریکا تاکید کرده که کشورش از ارسال جنگنده‌های اف-۱۶ و نیز عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا حمایت می‌کند که منابع خبری اعلام کرده‌اند، لوید آستین وزیر دفاع آمریکا طی تماسی با یاشار گولر وزیر دفاع ترکیه، درباره حمایت از نوسازی نظامی این کشور گفت‌وگو کرده است.
خشم روسیه از ترکیه
این تحولات در حالی کمتر از یک روز رقم خورده که به نظر می‌رسد روسیه به شدت از این چرخش معنادار ترکیه به سمت غرب دلخور شده است، چرا‌که هر چند تا لحظه تنظیم این گزارش کرملین در این خصوص موضع‌گیری رسمی نکرده است، اما ویکتور بوندارف رییس کمیته دفاع و امنیت شورای فدراسیون روسیه به تازگی اعلام کرد که ترکیه پس از یکسری تصمیمات تحریک‌آمیز در حال تبدیل شدن به یک کشور غیردوست است.
وی به رسانه‌های دولتی روسیه گفته که چنین رفتاری در نتیجه فشار ناتو بوده و آن را نمی‌توان چیزی جز خنجر از پشت نامید. به گفته این ژنرال ارشد روسی، تنها دلیل نیاز ناتو به ترکیه کنترل تنگه‌های دریای سیاه و ایجاد ثبات یا بی‌ثباتی در منطقه خاورمیانه است و آنکارا باید به ترک ناتو و ایجاد اتحاد با روسیه فکر کند.
در همین رابطه با توجه به تحولات طی دو روز اخیر، برخی از کارشناسان معتقدند رجب‌طیب اردوغان در دور جدید ریاست‌جمهوری خود و با توجه به شرایطی که ترکیه به خصوص از منظر چالش‌های اقتصادی دارد، در حال عبور از سیاست‌های گذشته و بازگشت به راهبرد برد-برد است. به همین دلیل انتخاب وزیر اقتصاد و رییس بانک مرکزی اولین نشانه از تغییر سیاست‌های سابق در داخل کشور است.
از سوی دیگر میزبانی از ولودیمیر زلنسکی، تلاش برای تنش‌زدایی با مصر و سوریه و نیز نزدیکی هر چه بیشتر به کشورهای عربی نظیر عربستان، امارات و قطر گویای این قضیه است که اردوغان در دولت جدید خود به دنبال یک استراتژی جدید در سیاست خارجی است که علاوه بر منطقه، اروپا و آمریکا را نیز در‌بر می‌گیرد.
اخبار برگزیدهسیاسیلینک کوتاه :
به او میگویند رجب ترکه. پوتین پوتین کیلویی چنده. دمش گرم.